Rộn vang những khúc hát về nữ thanh niên xung phong Hà Tĩnh thời chống Mỹ

(Baohatinh.vn) - Trong những năm tháng kháng chiến chống Mỹ cứu nước, hình ảnh những cô gái thanh niên xung phong (TNXP) Hà Tĩnh ngoan cường, bất khuất đã trở thành cảm hứng cho nhiều nhạc sỹ.

Rộn vang những khúc hát về nữ thanh niên xung phong Hà Tĩnh thời chống Mỹ

Các cựu nữ thanh niên xung phong Hà Tĩnh trong niềm xúc động gặp lại nhau giữa thời bình. Ảnh tư liệu

Bài hát “Chào em cô gái Lam Hồng” của nhạc sỹ Ánh Dương mang đậm âm hưởng dân ca ví, giặm Nghệ Tĩnh ra đời năm 1967, sau một chuyến công tác của ông tại xã Nhân Lộc (nay là xã Gia Hanh, Can Lộc).

Đường đi tuy không xa nhưng địch đánh phá ác liệt nên phải đi ban đêm. Chứng kiến cảnh con đường 15A bị bom đạn cày đi, xới lại hai bên không còn màu xanh, sống chết kề trong gang tấc, thế mà các cô gái mới mười tám, đôi mươi kiên cường bám trụ suốt ngày đêm, nhạc sỹ Ánh Dương vô cùng xúc động.

Và thế là những ca từ đầu tiên đã ra đời ngay trên đường về. Hình ảnh nữ TNXP Hà Tĩnh hiện lên rất thực mà cũng rất thơ: “Chào em cô gái Lam Hồng giữa tiếng bom gào đạn dội/ Vẫn nghe vang vang câu hò trên đường/ Niềm vui lớn tỏa lan trên quê ta/ Đi thông đường để những chuyến xe ta băng băng qua”.

Rộn vang những khúc hát về nữ thanh niên xung phong Hà Tĩnh thời chống Mỹ

Các nữ TNXP san lấp hố bom ở Đồng Lộc năm 1968. Ảnh tư liệu

Những nụ cười, cái vẫy tay, câu hò vui vẻ của các chị đã tiếp thêm động lực cho các chiến sỹ trên đường ra tiền tuyến: “Hỡi cô gái trên đất Lam Hồng, mỗi dặm xe qua lòng em thấu tỏ/ Dù xe anh chạy đêm chạy ngày cũng chẳng bằng tình nghĩa em/ Vì miền Nam bao yêu thương, đi thông đường để những chuyến xe qua…”.

Đường 15A, đặc biệt là Ngã ba Đồng Lộc những năm tháng chiến tranh ác liệt ấy đã chứng kiến tinh thần đấu tranh quật cường, anh dũng của các lực lượng. Trong đó, rất nhiều nữ chiến sỹ TNXP Hà Tĩnh đã chiến đấu rất quả cảm, viết nên những huyền thoại bất tử.

Trong những cảm xúc mãnh liệt về hình ảnh nữ chiến sỹ TNXP La Thị Tám qua bức ảnh của nghệ sỹ nhiếp ảnh Văn Bảo, nhà thơ Nguyễn Phương Thúy đã viết bài thơ “Cô gái sông La”.

Về sau, năm 1970, sau khi nữ TNXP La Thị Tám được phong danh hiệu Anh hùng Lực lượng vũ trang Nhân dân, trong một chuyến công tác tại Hà Tĩnh, đứng trên quả đồi nữ chiến sỹ La Thị Tám từng làm nhiệm vụ, nhạc sỹ Doãn Nho đã phổ nhạc bài thơ của Phương Thúy thành ca khúc “Người con gái sông La”.

Rộn vang những khúc hát về nữ thanh niên xung phong Hà Tĩnh thời chống Mỹ

Nữ anh hùng La Thị Tám - nguyên mẫu trong ca khúc Người con gái sông La. Ảnh: Văn Bảo

Nguyên mẫu của ca khúc là nữ anh hùng TNXP La Thị Tám nhưng những hình ảnh trong giai điệu và lời ca ấy cũng là hình ảnh chung của lực lượng nữ TNXP Hà Tĩnh trong những năm kháng chiến chống Mỹ ác liệt.

Bất kỳ lúc nào, khúc hát ấy vang lên, lòng người lại cảm thấy thật rộn ràng và rạo rực sức sống, rưng rưng niềm kính trọng, tự hào: “Ơi... em vừa 18 tròn, đẹp như xuân sang/ Em người chiến thắng sức mạnh bạo tàn/ Đạp trên cái chết dáng em hiên ngang/ Hỡi người con Xô viết/ Bom thù xới nát đất này từng ngày/ Mà em đứng đó tóc xanh tung bay/ Em là chồi biếc của mùa xuân Việt Nam...”.

Không chỉ xuất hiện trong âm nhạc thời chiến, hình ảnh nữ TNXP Hà Tĩnh, nhất là 10 nữ anh hùng hy sinh tại Ngã ba Đồng Lộc còn xuất hiện rất nhiều trong âm nhạc hiện đại.

Rộn vang những khúc hát về nữ thanh niên xung phong Hà Tĩnh thời chống Mỹ

Nữ TNXP Hà Tĩnh làm nhiệm vụ đảm bảo giao thông thông suốt trên tuyến đường trọng điểm tại Ngã ba Đồng Lộc. Ảnh tư liệu

Không thể kể hết những ca khúc đã viết về các chị nhưng để lại nỗi xúc động mạnh mẽ nhất là những ca khúc như: Tình yêu của mẹ (Phan Huỳnh Điểu), Cúc ơi (Nguyễn Trung Nguyên phổ thơ Yến Thanh), Tôi vẫn tìm em cô gái sông La (Trần Danh Viện), Cổ tích quê mình (Ngọc Thịnh phổ thơ Ngọc Vượng), Đồng Lộc đẹp mãi tên em (Dương Toàn Thiên)…

Những ca khúc ấy vừa phản ánh rất chân thực, xúc động hình ảnh nữ TNXP trong chiến tranh, vừa đậm tình cảm, sự biết ơn của hậu thế đối với sự hy sinh xương máu và tuổi xuân của các chị; vừa mang âm hưởng của hòa bình nhưng vẫn rất hào hùng.

Chủ đề CHIẾN THẮNG 30/4 VÀ QUỐC TẾ LAO ĐỘNG 1/5

Chủ đề QUÂN ĐỘI NHÂN DÂN

Đọc thêm

Podcast tản văn: Khi mùa hạ trở mình

Podcast tản văn: Khi mùa hạ trở mình

Tháng Bảy trở mình trong những cơn mưa mềm như dải lụa. Tháng của hoa trái vào mùa, của những tờ giấy báo điểm run run tay học trò, của tiếng ve như thầm tạm biệt...
Niềm tin du lịch Thái Lan dần 'chạm đáy'

Niềm tin du lịch Thái Lan dần 'chạm đáy'

Nhiều yếu tố bất lợi đang kéo ngành du lịch Thái Lan vào giai đoạn khó khăn, khi niềm tin thị trường giảm sâu, dự báo lượng khách quốc tế thấp hơn năm ngoái.
Podcast truyện ngắn: Một vòm trời rất xanh

Podcast truyện ngắn: Một vòm trời rất xanh

Câu chuyện nhẹ nhàng về tình yêu, sự gắn bó và những khởi đầu mới. Trong vòm trời xanh cao ấy, có ánh mắt lặng thầm, có nhịp tim xao động và một lời khẽ chạm trái tim người ở lại.
Ra mắt công chúng vở kịch "Mẹ đợi"

Ra mắt công chúng vở kịch "Mẹ đợi"

"Mẹ đợi" khắc họa sâu sắc sự hy sinh và nghị lực phi thường của người phụ nữ Việt Nam. Đây là tác phẩm mở đầu cho chương trình "Sân khấu truyền hình" của Báo Hà Tĩnh trong năm 2025.
Cảnh Hà Giang hiếm thấy nhìn từ trên cao

Cảnh Hà Giang hiếm thấy nhìn từ trên cao

Dành vài ngày đến Tuyên Quang (địa phận tỉnh Hà Giang trước sáp nhập) mỗi tháng, Trần Trung kể lại những gì mình thấy qua những tấm ảnh chụp từ trên cao.
Podcast Truyện ngắn: Chiếc áo cũ của Ba

Podcast Truyện ngắn: Chiếc áo cũ của Ba

Kỷ vật luôn gợi nhớ thật nhiều ký ức. Với nhiều người, đó là động lực, niềm tin để ghi nhớ và phấn đấu nhiều hơn trong cuộc sống, học tập...
Tác giả Yến Thanh và ký ức Đồng Lộc

Tác giả Yến Thanh và ký ức Đồng Lộc

Từ trái tim người trong cuộc, tác giả Yến Thanh đã viết nên "Cúc ơi" - bài thơ lay động lòng người, khắc họa chân thực sự khốc liệt của cuộc chiến tranh và tinh thần quả cảm của những con người tại Ngã ba Đồng Lộc.
Podcast tản văn: Tháng Bảy lắng đọng lòng tri ân

Podcast tản văn: Tháng Bảy lắng đọng lòng tri ân

Năm nay, thời tiết với nhiều thay đổi, giăng mắc vào hồn người những nỗi niềm xa vọng, ưu tư. Sự đan xen của đất trời làm cho nhịp sống bớt vội vàng, lòng người lắng lại, hoài niệm về những dấu ấn tháng Bảy xưa, cùng tri ân các anh hùng liệt sỹ đã hy sinh vì Tổ quốc...
Cơn địa chấn chưa từng có của 'Conan'

Cơn địa chấn chưa từng có của 'Conan'

Càn quét phòng vé Nhật rồi tiếp tục làm dậy sóng rạp Việt chỉ với 2 ngày chiếu đặc biệt, "Dư ảnh của độc nhãn" đang chứng minh sức hút chưa từng thấy với một tác phẩm hoạt hình.
Rực rỡ sắc hoa nơi miền quê xứ đạo

Rực rỡ sắc hoa nơi miền quê xứ đạo

Xứ đạo Cự Lâm (xã Can Lộc, tỉnh Hà Tĩnh) - vùng quê nghèo đang chuyển mình từng ngày với hệ thống cơ sở hạ tầng được đầu tư đồng bộ, những tuyến đường, khu vườn rực rỡ sắc hoa.
Khám phá 7 thư viện cổ nhất thế giới

Khám phá 7 thư viện cổ nhất thế giới

Không chỉ lưu giữ kho tàng trí thức nhân loại, 7 thư viện lâu đời nhất thế giới dưới đây còn là những kiệt tác kiến trúc, nghệ thuật độc đáo, tráng lệ cho các tín đồ sách khám phá.
Podcast tản văn: Nội tôi thơm ngát hương dầu

Podcast tản văn: Nội tôi thơm ngát hương dầu

Nhỏ bé, giản dị, những lọ dầu gió đã trở nên quen thuộc ở đâu đó trong ngăn tủ đầu giường hay góc bàn nhỏ. Còn với tác giả Hồ Điệp, mùi hương ấy còn là dư âm của một thời đã xa...
Harry Potter mới lộ diện

Harry Potter mới lộ diện

HBO vừa công bố Hình ảnh đầu tiên về "cậu bé phù thủy" trong series phim truyền hình Harry Potter. Phim dự kiến ra mắt vào năm 2027.