Quân khu 4 ra đời trên dải đất “địa linh, nhân kiệt” gồm các tỉnh Thanh Hóa, Nghệ An, Hà Tĩnh, Quảng Trị, Thừa Thiên Huế (nay là Thanh Hóa, Nghệ An, Hà Tĩnh, Quảng Trị, TP Huế). Trải qua 80 năm xây dựng, chiến đấu và trưởng thành, dưới sự lãnh đạo của Đảng, Bác Hồ, sự chỉ đạo trực tiếp của Quân ủy Trung ương, Bộ Quốc phòng, cán bộ, chiến sĩ LLVT Quân khu 4 luôn nêu cao phẩm chất cao đẹp “Bộ đội Cụ Hồ” và truyền thống quê hương Thanh Nghệ Tĩnh kiên cường, Bình Trị Thiên trung dũng, lập nên những kỳ tích hào hùng, đi vào lịch sử dân tộc với những chiến công chói lọi.
Vị trí địa lý đặc biệt quan trọng và hoàn cảnh lịch sử luôn đòi hỏi quân dân Quân khu 4 thực hiện nhiệm vụ hết sức nặng nề với tinh thần chiến đấu quyết liệt và quyết thắng. Qua 2 cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp và đế quốc Mỹ, địa bàn Quân khu 4 vừa là tuyến đầu chống giặc, vừa là hậu phương vững chắc của cả nước; quân và dân Quân khu 4 luôn vì cả nước, với cả nước, sản xuất giỏi, chiến đấu giỏi.
9 năm kháng chiến trường kỳ chống thực dân Pháp xâm lược, Nhân dân và LLVT Quân khu 4 dũng cảm chiến đấu tiêu diệt địch, mở rộng vùng giải phóng Trị Thiên, bảo vệ vững chắc hậu phương Thanh Nghệ Tĩnh, chi viện sức người, sức của cho các chiến trường. Nhiều chi đội giải phóng quân của Quân khu 4 đã lên đường Nam tiến và lập công xuất sắc tại Nam Trung Bộ và Tây Nguyên; 134.600 thanh niên nhập ngũ, hơn 2 triệu lượt dân công hỏa tuyến, cung cấp 870.000 tấn lương thực cho các mặt trận. Quân khu 4 được mệnh danh là "Căn cứ địa vững chắc thứ hai của cả nước sau Việt Bắc".
Trong cuộc kháng chiến chống Mỹ, Quân khu 4 là nơi trực tiếp đối đầu giữa lực lượng cách mạng và phản cách mạng, giữa chế độ XHCN và chủ nghĩa thực dân kiểu mới. Quân và dân Quân khu 4 cùng một lúc thực hiện 4 nhiệm vụ trên 3 chiến trường: bảo vệ và xây dựng hậu phương XHCN, chi viện sức người, sức của cho các chiến trường; đánh bại chiến tranh phá hoại bằng không quân và hải quân của địch, bảo đảm giao thông vận tải từ hậu phương ra tiền tuyến; chiến đấu tiêu diệt địch, giải phóng quê hương trên chiến trường Trị Thiên - Huế; làm tròn nghĩa vụ quốc tế cao cả với nước bạn Lào, Campuchia.
Hàng chục vạn con em Quân khu 4 lên đường nhập ngũ tham gia chiến đấu ở các chiến trường trong nước và quốc tế. Hàng chục vạn dân công hỏa tuyến, thanh niên xung phong, hàng chục triệu ngày công của Nhân dân được huy động để phục vụ chiến đấu, bảo đảm giao thông chi viện cho các chiến trường. Quân khu 4 là nơi tập kết, là nơi xuất phát của các đơn vị chủ lực vào Nam đánh giặc. Nhân dân Quân khu 4 sẵn sàng chịu đựng thiếu thốn, cống hiến sức người, sức của cho cách mạng.
Do vị trí địa lý, địa quân sự, Quân khu 4 là huyết mạch giao thông trọng yếu của cả nước và trở thành trọng điểm đánh phá ác liệt nhất trong cuộc chiến tranh phá hoại bằng không quân và hải quân của Mỹ ra miền Bắc. Quân và dân Quân khu 4 đã đánh trả hàng vạn trận lớn, nhỏ, bắn rơi 2.183 máy bay các loại (bằng hơn 1/2 tổng số máy bay Mỹ bị quân và dân ta bắn rơi trên miền Bắc); bắn chìm 258 tàu chiến Mỹ, góp phần bảo vệ vững chắc miền Bắc xã hội chủ nghĩa, bảo đảm thông suốt tuyến hành lang chi viện cho chiến trường miền Nam và các nước Đông Dương.
Trên chiến trường Trị - Thiên - Huế, LLVT và Nhân dân đã kiên cường bám trụ, liên tục tấn công, nổi dậy; từ thế giữ gìn lực lượng chuyển sang chủ động mở nhiều chiến dịch lớn, góp phần làm thay đổi cục diện chiến trường miền Nam, làm rung chuyển chính trường nước Mỹ và nức lòng bạn bè quốc tế. Đặc biệt là cuộc Tổng tấn công, nổi dậy Xuân Mậu Thân 1968, Chiến dịch đường số 9 - Nam Lào, Chiến dịch Trị Thiên - Huế năm 1972 và Chiến dịch Huế, Đà Nẵng mùa Xuân năm 1975… góp phần giải phóng miền Nam, thống nhất Tổ quốc. Trên chiến trường Lào, Campuchia, LLVT Quân khu 4 luôn kề vai sát cánh cùng quân đội và Nhân dân nước bạn chiến đấu chống kẻ thù chung, góp phần đưa cách mạng 3 nước đến thành công.
Đất nước hòa bình, thống nhất, cán bộ, chiến sĩ trong LLVT Quân khu 4 tham gia khắc phục hậu quả chiến tranh; anh dũng chiến đấu, hy sinh, cùng toàn dân, toàn quân đánh bại cuộc chiến tranh xâm lược biên giới Tây Nam; làm tròn nghĩa vụ quốc tế cao cả; bảo vệ vững chắc biên giới phía Bắc của Tổ quốc… Trong công cuộc đổi mới, LLVT Quân khu 4 tiếp tục phát huy phẩm chất, truyền thống tốt đẹp “Bộ đội Cụ Hồ”, làm nòng cốt trong xây dựng nền quốc phòng toàn dân, bảo vệ vững chắc Tổ quốc Việt Nam XHCN và xung kích, đi đầu trong phòng, chống thiên tai, thảm họa, dịch bệnh, tìm kiếm, cứu nạn… LLVT Quân khu 4 cũng tích cực tham gia xây dựng và phát triển KT-XH trên địa bàn; chủ động đấu tranh làm thất bại chiến lược “Diễn biến hòa bình” của các thế lực thù địch; đẩy mạnh đối ngoại quốc phòng với nước bạn Lào…, góp phần bảo vệ Tổ quốc từ sớm, từ xa.
Suốt chặng đường 80 năm xây dựng, chiến đấu, chiến thắng và trưởng thành đầy gian khổ, hy sinh, LLVT Quân khu 4 đã viết nên truyền thống hào hùng, rực rỡ chiến công, khắc ghi vào lịch sử dân tộc những mốc son chói lọi. Qua đó, vinh dự được Đảng, Nhà nước tặng thưởng: 2 Huân chương Sao vàng, 3 Huân chương Hồ Chí Minh, 1 Huân chương Độc lập hạng Nhất, 1 Huân chương Độc lập hạng Nhì; 1.047 tập thể, 393 cá nhân được phong tặng danh hiệu Anh hùng LLVT nhân dân; hàng vạn CBCS và nhiều đơn vị được tặng huân chương, huy chương và nhiều phần thưởng cao quý khác.
Phát huy truyền thống vẻ vang và những bài học kinh nghiệm quý báu trong suốt 80 năm qua, trong giai đoạn mới, LLVT Quân khu 4 sẽ tiếp tục giữ vững và tăng cường sự lãnh đạo tuyệt đối, trực tiếp về mọi mặt của Đảng, sự quản lý tập trung, thống nhất của Nhà nước đối với quân đội và sự nghiệp củng cố quốc phòng, bảo vệ Tổ quốc; quán triệt sâu sắc và thực hiện có hiệu quả đường lối quốc phòng toàn dân, chiến tranh Nhân dân; khơi dậy và phát huy quyền làm chủ, ý chí tự lực, tự cường, tinh thần đoàn kết, truyền thống văn hóa tốt đẹp của đất và người Quân khu 4 để thực hiện thắng lợi sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc.
Tiếp tục quán triệt, nâng cao nhận thức cho cán bộ, chiến sĩ về nhiệm vụ bảo vệ Tổ quốc trong tình hình mới, xây dựng đất nước đi đôi với bảo vệ Tổ quốc, phát triển KT-XH gắn với tăng cường củng cố QP-AN. Đẩy mạnh tuyên truyền, giáo dục, nâng cao nhận thức, trách nhiệm của cán bộ, chiến sĩ và Nhân dân với nhiệm vụ tăng cường QP-AN bảo vệ Tổ quốc, nhất là giữ vững trận địa tư tưởng, bản lĩnh chính trị, tạo sự đồng thuận, nhất trí và quyết tâm, đồng lòng thực hiện chủ trương của Đảng, Nhà nước về cuộc cách mạng tinh gọn bộ máy của hệ thống chính trị “tinh - gọn - mạnh - hiệu năng - hiệu lực - hiệu quả” và điều chỉnh tổ chức, xây dựng quân đội cách mạng, chính quy, tinh nhuệ, hiện đại.
Tăng cường đoàn kết, gắn bó chặt chẽ với cấp ủy, chính quyền, Nhân dân các địa phương trên địa bàn; phát huy sức mạnh tổng hợp, tiếp tục xây dựng, củng cố nền quốc phòng toàn dân, thế trận quốc phòng toàn dân gắn với thế trận an ninh Nhân dân, xây dựng khu vực phòng thủ vững chắc; thực hiện đúng quan điểm “Phát triển KT-XH là trung tâm; xây dựng Đảng là then chốt; phát triển văn hóa là nền tảng tinh thần; bảo đảm QP-AN là trọng yếu, thường xuyên”; ngăn chặn, đẩy lùi và làm thất bại âm mưu “Diễn biến hòa bình”, “Bạo loạn lật đổ” của các thế lực thù địch, giữ vững ANCT, TTATXH, tạo môi trường thuận lợi để các địa phương phát triển KT-XH.
Đẩy mạnh tuyên truyền, giáo dục, kế thừa và phát huy truyền thống của quê hương, tập trung xây dựng LLVT Quân khu 4 vững mạnh về chính trị, cách mạng, chính quy, tinh nhuệ, hiện đại, có chất lượng tổng hợp và sức mạnh chiến đấu cao, tổ chức lực lượng “tinh, gọn, mạnh”. Quân và dân trên địa bàn sẵn sàng đánh bại mọi kẻ thù trong các hình thái chiến tranh, ứng phó kịp thời, hiệu quả với các thách thức an ninh phi truyền thống; tham gia tích cực các hoạt động đối ngoại quốc phòng và sẵn sàng làm nhiệm vụ quốc tế cao cả; bảo vệ vững chắc độc lập, chủ quyền, thống nhất, toàn vẹn lãnh thổ của Tổ quốc; bảo vệ Đảng, Nhà nước, Nhân dân, chế độ xã hội chủ nghĩa; giữ vững môi trường hòa bình, ổn định để phát triển KT-XH...
Cùng với đó là quán triệt, thực hiện nghiêm túc, hiệu quả các chỉ thị, nghị quyết của Đảng về công tác xây dựng quân đội, thực hiện nhiệm vụ QS - QP trong bối cảnh mới. Chú trọng làm tốt công tác dân vận, tăng cường củng cố mối quan hệ đoàn kết gắn bó quân dân, góp phần xây dựng cơ sở chính trị ở địa phương vững mạnh, xây dựng “Thế trận lòng dân” và khối đại đoàn kết toàn dân tộc ngày càng vững chắc. Gắn kết chặt chẽ nhiệm vụ củng cố QP-AN với phát triển KT-XH, thực hiện có hiệu quả các chương trình, mục tiêu quốc gia trên địa bàn. Tiếp tục triển khai có hiệu quả nhiệm vụ đối ngoại quốc phòng, nhất là đối với nước bạn Lào với tinh thần “Giúp bạn là giúp mình”…
Truyền thống 80 năm xây dựng, chiến đấu, trưởng thành và phát triển của LLVT Quân khu 4 vừa thể hiện những tinh hoa, khí phách của dân tộc, của quân đội ta, vừa mang những nét đặc trưng, bản sắc, ý chí, nghị lực, lòng yêu nước của dải đất “địa linh nhân kiệt”. Những giá trị truyền thống đó là động lực để LLVT Quân khu 4 tiếp tục phát huy mạnh mẽ hơn nữa trong giai đoạn mới, góp phần xây dựng và bảo vệ vững chắc Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa, cùng với toàn Đảng, toàn dân, toàn quân đưa đất nước bước vào kỷ nguyên vươn mình của dân tộc.
