Trầu, cau ngày tết

(Baohatinh.vn) - Trong muôn loài thực vật, ít có loài nào phổ biến khắp các làng quê như cây cau và cây trầu. Mỗi dịp tết đến xuân về, không thể thiếu trầu, thiếu cau, bởi như người ta thường nói “Miếng trầu là đầu câu chuyện”. Miếng trầu đầu xuân năm mới lại càng ý nghĩa...

Cây cau thân cứng, mọc thẳng, còn cây trầu thân mềm, thuộc loài dây leo. Hai loài cây này tưởng chừng hoàn toàn xa lạ nhau nhưng chẳng biết từ bao giờ, trầu và cau lại có mối quan hệ thân thiết, khăng khít, để rồi trở thành sự tích mang tên trầu - cau.

Trầu, cau ngày tết

Chẳng biết từ bao giờ, trầu và cau lại có mối quan hệ thân thiết, khăng khít, để rồi trở thành sự tích mang tên trầu - cau.

Miếng trầu tuy bình thường nhưng lại chứa đựng tình cảm và ý nghĩa trong mối quan hệ cộng đồng. Miếng trầu đi với lời mời, lời chào hỏi thân tình, cởi mở.

Tiện đây ăn một miếng trầu

Hỏi rằng quê quán ở đâu chăng là…

Ngày xưa, trầu - cau đã gắn liền với cuộc sống, với lao động sản xuất và với tình yêu đôi lứa qua những câu ca mộc mạc đi vào lòng người.

Anh về cuốc đất trồng cau

Cho em vun ké cây trầu một bên

Khi nào trầu nọ bén lên

Cau kia ra quả lập nên cửa nhà…

Trong nhiều chủng loại hàng hóa bày bán ở các chợ, trầu - cau, thứ sản phẩm mang hơi ấm thôn quê là những mặt hàng bình thường nhưng không vì thế mà ít người mua. Bình thường có trầu để ăn và ngày tết trầu để dâng lên bàn thờ tổ tiên.

Trầu cau là biểu tượng của sự tôn kính, phổ biến trong các lễ tế thần, tế gia tiên, lễ mừng thọ, lễ cưới hỏi và biểu hiện rõ trong ngày lễ trọng - tết Nguyên đán. Bởi vậy, mua cau, mua trầu, mua vôi đều phải lựa chọn cẩn thận. Bửa (bổ) cau, têm trầu cũng phải tinh tế, khéo léo, cao hơn nữa là đòi hỏi phải có nghệ thuật. Bày cau, bày trầu lên đĩa phải cân đối, hài hòa, đẹp mắt. Bình thường, mời nhau miếng trầu đã vui, tết đến xuân về, mời nhau miếng trầu kèm theo lời chúc năm mới tốt lành lại thêm ý nghĩa.

Trầu, cau ngày tết

Ngày tết, trong nồng ấm mùi trầu, bao nhiêu ký ức lại trở về. Ảnh Internet

Trong ngày tết, các bà, các mẹ là những người lo toan hơn ai hết công việc ý nghĩa này. Bên đĩa trầu cau nồng ấm tình cảm, bao nhiêu câu chuyện đã qua trong năm cũ được ôn lại, bao nhiêu ước vọng của năm mới được mở ra. Trong không khí ấm áp của tết cổ truyền, được nghe bà, nghe mẹ truyền dạy mới thấy cái hay, cái đáng nhớ của từng việc làm có ý nghĩa này.

Cuộc sống thời hiện đại đã đổi thay nhiều. Mặc dù thế hệ trẻ ngày nay không xa lạ gì với cây cau, bụi trầu nhưng lại không có thói quen ăn trầu như ngày xưa. Tuy vậy, những gì thuộc về phong tục, tập quán, mang nét đẹp văn hóa thì vẫn tồn tại. Trong không khí đoàn viên, được bà, mẹ truyền dạy cách bửa cau, têm trầu, cách sắp đặt trầu - cau vào đĩa dâng lên bàn thờ tổ tiên làm cho thế hệ trẻ hôm nay hiểu hơn nét đẹp truyền thống từ bao đời.

Hà Tĩnh ghi đậm dấu ấn về thành quả của công cuộc xây dựng nông thôn mới. Đường làng, ngõ thôn rộng mở, sáng - xanh - sạch - đẹp. Những khu dân cư mẫu, những khu vườn mẫu ngày một nhiều thêm, đưa lại biết bao niềm vui cho người dân khắp các thôn quê. Chỉnh trang vườn hộ để xây dựng vườn mẫu đang trở thành phong trào rộng khắp. Mặc dù vậy, nhiều gia đình vẫn dành quỹ đất trồng cau, trồng trầu, bởi đó là bóng dáng gần gũi của làng quê Việt Nam, làng quê Hà Tĩnh gắn liền với phong tục ăn trầu.

Trầu, cau ngày tết

Những hàng trầu xanh mướt ở xã Đỉnh Bàn.

Dân ca ví, giặm Nghệ Tĩnh là loại hình âm nhạc dân gian đặc sắc đã trở thành di sản văn hóa phi vật thể đại diện của nhân loại. “Mời trầu” là một trong những làn điệu mộc mạc mà thương, sâu nặng, nghĩa tình.

Giàn trầu đợi gió xuân về

Buồng cau đủng đỉnh vuốt ve nắng trời...

Mùa xuân trăm hoa đua nở. Xuân sang nghe câu giặm “Mời trầu”, ta lại càng trân trọng, thêm yêu, thêm quý nét đẹp văn hóa đặc sắc của quê hương đã trường tồn qua bao thế hệ. Miếng trầu ngày tết, miếng trầu đầu xuân cũng là miếng trầu đầu câu chuyện của năm mới với bao niềm tin, ước vọng mới tốt lành.

Chủ đề Hội nghị văn hóa Hà Tĩnh

Đọc thêm

Tuần Du lịch - Văn hóa Lai Châu năm 2024

Tuần Du lịch - Văn hóa Lai Châu năm 2024

Tuần Du lịch - Văn hóa Lai Châu năm 2024 diễn ra từ ngày 8 - 10/11, gồm chương trình khai mạc; đêm giao lưu văn nghệ hai nước Việt – Trung; Giải Marathon tỉnh Lai Châu năm 2024; bế mạc Tuần Du lịch - Văn hóa Lai Châu năm 2024.
Podcast truyện ngắn: Giấc mơ

Podcast truyện ngắn: Giấc mơ

Không có ai trả lời Viên. Chỉ có những phiến đá lặng im nhìn Viên như nhân chứng của cuộc trò chuyện vừa qua. Viên chẳng biết mình mơ hay tỉnh, cô chỉ biết rằng mình đã thức dậy sau nỗi đau và còn nhiều hơn thế...
Làng gạch, gốm trăm năm ở Vĩnh Long

Làng gạch, gốm trăm năm ở Vĩnh Long

Làng nghề gạch, gốm huyện Mang Thít tồn tại khoảng 100 năm, nhìn từ xa trông như những toà tháp cổ lâu đời trầm mặc bên dòng Cổ Chiên.
Mùa thu này lên Mộc Châu chơi gì?

Mùa thu này lên Mộc Châu chơi gì?

Từ giữa tháng 10, Mộc Châu có rất nhiều thay đổi với nhiều điểm ngắm cảnh tuyệt đẹp như vườn hồng chín, những rặng hoa mận trái mùa hay làng nguyên thuỷ Hang Táu.
Gặp gỡ á quân Sao Mai xứ Nghệ quê Hà Tĩnh

Gặp gỡ á quân Sao Mai xứ Nghệ quê Hà Tĩnh

Đang là sinh viên năm 2 - Học viện Âm nhạc Quốc gia, nữ sinh Nguyễn Mộc An (quê Hà Tĩnh) đã xuất sắc đạt giải Á quân Liên hoan tiếng hát Truyền hình - Giải Sao Mai xứ Nghệ 2024.
Podcast truyện ngắn: Khi ngày mới bắt đầu

Podcast truyện ngắn: Khi ngày mới bắt đầu

Khi tới gần đường ke, cô đột ngột ngoảnh đầu lại, thấy Thành vẫn đang đứng yên ở đó dõi theo mình. Cô mỉm cười nhìn anh, thì thầm rất khẽ: Chờ em trở về khi ngày mới bắt đầu, anh nhé...
Đảo Phú Quốc đẹp thứ 2 châu Á

Đảo Phú Quốc đẹp thứ 2 châu Á

Phú Quốc được độc giả Condé Nast Traveler bình chọn đẹp thứ 2 châu Á 2024. Đây là năm thứ 3 liên tiếp đảo ngọc có tên trong bảng xếp hạng này.
Giúp học sinh hiểu thêm về Hải Thượng Lãn Ông

Giúp học sinh hiểu thêm về Hải Thượng Lãn Ông

Hội thi “Rung chuông vàng” tìm hiểu về Hải Thượng Lãn Ông Lê Hữu Trác góp phần giúp học sinh Hương Sơn (Hà Tĩnh) có thêm hiểu biết sâu sắc về vị danh y vĩ đại của ngành y học cổ truyền Việt Nam.
Bộ phim hoạt hình đang khuynh đảo Hollywood

Bộ phim hoạt hình đang khuynh đảo Hollywood

8.5 điểm trên IMDb, 85 điểm từ Metacritic và 98% cà chua tươi của Rotten Tomatoes, mọi điểm số đều cho thấy "The Wild Robot" là bộ phim hoạt hình xuất sắc của năm 2024.
Podcast truyện ngắn: Quán ăn vặt cô “Ngọng”

Podcast truyện ngắn: Quán ăn vặt cô “Ngọng”

Hai người mỉm cười nhìn nhau. Người thanh niên nhận hàng rồi nổ máy lao đi. Ngọc nhìn theo bóng lưng anh mờ dần trên con đường vàng nắng mà bỗng thấy trái tim mình rộn ràng...