Tết về lại nhớ năm xưa

Những người muôn năm cũ/ Hồn bây giờ ở đâu?

Tết về lại nhớ năm xưa

Luôn trong ký ức người viết là những cái tết gian khó của ngày xưa, để cứ đến đầu tháng Chạp lại thẫn thờ nhớ về ngôi nhà cấp 4 lợp ngói ta, tường ẩm mốc loang lổ rêu, nơi cả gia đình bảy người đùm rúm nhau trong tiết trời giá lạnh cuối năm. Trong mảnh ký ức còn sót lại mãnh liệt và dai dẳng là cái rét thấu xương, bầu trời mờ đục dưới màn mưa phùn lâm thâm, mấy chị em đi học về là xúm quanh lò than hoa ấm sực của bà nội, nơi đó tỏa ra mùi quết trầu cay nồng, và cái tết của chúng tôi bắt đầu từ lúc ấy, khi bà chỉ đàn gà bảo để cúng giao thừa, con lợn kia đến hăm bảy thì cân, xâu nấm nọ để dành nấu bóng, cân gạo ngon này gói bánh chưng... tất cả đều dành để ăn Tết, để cúng ông bà ông vải.

Tết là sự kiện quan trọng bậc nhất đối với tất cả mọi người lúc bấy giờ, và có lẽ đến bây giờ vẫn vậy. Rạo rực, bồn chồn từ những lời bà kể, những món bà dành dụm cho ba ngày tết, chúng tôi háo hức khoe nhau đã sắm được những gì, “năm nay nhà tao sẽ gói ba chục bánh”, “mẹ tao hứa may cho áo nhung hồng”, “bố tao bảo năm nay mua pháo Điện Quang nổ cho đanh”... Chúng tôi cứ ăn tết suông như thế từ những ngày đầu tháng Chạp, rồi cứ háo hức mong ngóng một cái gì lớn lao lắm sắp xảy ra, mà vô tư đâu biết nét lo âu hằn trên khuôn mặt mẹ, đâu biết cái món vay đảo ngói đến tết phải trả, cái món giữa năm sửa nền nhà bị trũng cũng hẹn đến tết, món giật tạm đóng tiền học cho mấy chị em mẹ hứa cuối năm sẽ hồi lại cho người ta... Tất cả đều là tết, một dấu mốc “thiêng” trong chuỗi ngày thiếu thốn, giật gấu vá vai thuở ấy...

Qua rằm tháng Chạp là thời gian trôi nhanh vùn vụt. Cứ đến dịp này tôi lại trởvề tìm nh trong ng ngày xưa ấy. Ở nơi có cái dáng gầy gò của mẹ ngồi gói bánh chưng tối 28 để ngày 29 mấy bà cháu luộc bánh. Bà nội sẽ đặt nồi nước thơm gồm lá bưởi, hương nhu, sả, bồ kết bên cạnh bếp lửa để tắm tất niên. Mẹ tất tả đi làm về rồi cầm tem phiếu sấp ngửa chạy ra cửa hàng mậu dịch xếp hàng mua “Túi hàng tết”. Chúng tôi cứ yên tâm tận hưởng hương vị tết trong tiếng pháo tép đì đẹt, trong mùi tết nồng nàn khắp không gian, còn ngoài kia đã có mẹ, một tay mẹ mang lại cả cái tết đầm ấm cho gia đình...

Rồi lại thấy dáng lưng còng của bà nội đứng trước bàn thờthắp hương đêm Giao thừa. Bà tôi, một người đàn bà không biết chữ nhưng là cuốn “từ điển sống” về hèm tục. Lời rủ rỉ của bà đã ngấm vào tâm hồn ngây thơ của những đứa cháu bé bỏng từ lúc nào, và vẫn theo chúng tôi đến tận bây giờ. Là đứa cháu ngoan của bà, nên đến Giao thừa tôi sẽ có nhiệm vụ ra vòi nước công cộng xách một xô nước nhỏ về trút vào bể, rồi sẽ được bà mừng tuổi cho một tờ bạc mới toanh. Bà đã đi vào thiên thu, nhưng một phần những lời rủ rỉ của bà đã ở lại và được truyền cho các con của chúng tôi. Cứ thế, cái tết xa xưa cùng với những hèm tục của bà, những tất bật lo toan của mẹ, những háo hức thèm thuồng trẻ thơ đã chuyển động cùng với thời gian để đến giờ này tôi còn có cái để kể lại…

Nhớ lại năm xưa cũng là lúc hoài niệm về quá khứ, nhớ lại những người đã mất để trân trọng, biết ơn cội nguồn và thấy mình phải sống có trách nhiệm hơn! Và, cho dù là cái tết của một thời gian khó hay cái tết nay đã đủ đầy, thì đó vẫn là dịp hội tụ những giá trị truyền thống của dân tộc. Dù hòa nhập, dù hiện đại thế nào thì mạch ngầm văn hóa ấy cũng cần được giữ gìn, phát huy, vì đó đã từng và vẫn luôn là những ngày sum vầy, đoàn viên của người Việt. Rất mong sao, trong cơn biến cố do đại dịch gây ra thì tất cả những người con đất Việt dù ở đâu vẫn luôn hướng về tết cổ truyền bằng sự rung cảm từ quá khứ và lạc quan hướng đến tương lai.

Theo ĐỖ CAO HUYỀN/Báo Văn hóa

Đọc thêm

Podcast giai thoại danh nhân: Bóng dáng người vợ

Podcast giai thoại danh nhân: Bóng dáng người vợ

Danh họa Nguyễn Phan Chánh có mối tình lớn với người vợ đầu tiên, người đã sinh cho ông 6 người con và dâng hiến cả cuộc đời cho gia đình. Dù là vợ của một danh họa nổi tiếng, nhưng bà có một cuộc đời vất vả, lo toan và nhiều hy sinh.
Nhớ về kẻ sĩ Ngàn Hống Võ Hồng Huy

Nhớ về kẻ sĩ Ngàn Hống Võ Hồng Huy

Nhà nghiên cứu văn hoá dân gian Võ Hồng Huy là người có nhiều đóng góp cho kho tàng văn hoá dân gian xứ Nghệ với danh xưng: “kẻ sĩ Ngàn Hống”.
Trương Ngọc Ánh duyên nợ với thơ lục bát

Trương Ngọc Ánh duyên nợ với thơ lục bát

Duyên nợ với thi ca đã giúp thầy giáo dạy Sử sinh ra từ miền quê mặn mòi ven biển Đỉnh Bàn (TP Hà Tĩnh) đến với những vần thơ thấm đẫm phù sa quê hương. Trương Ngọc Ánh làm nhiều thơ, đủ các thể loại nhưng nhiều nhất, đặc sắc nhất vẫn là những bài thơ lục bát.
Dấu ấn 50 năm nền văn học nghệ thuật Hà Tĩnh

Dấu ấn 50 năm nền văn học nghệ thuật Hà Tĩnh

50 năm sau ngày thống nhất đất nước, các thế hệ văn nghệ sỹ Hà Tĩnh đã góp phần xây dựng được một nền VHNT dày dặn. Với hàng ngàn tác phẩm trên các lĩnh vực,  phản ảnh sinh động về sự phát triển kinh tế, văn hoá xã hội của Hà Tĩnh qua các giai đoạn lịch sử.
Ca khúc cách mạng - sức mạnh chiến thắng

Ca khúc cách mạng - sức mạnh chiến thắng

Cuộc kháng chiến chống Mỹ cứu nước kết thúc đã 50 năm nhưng âm hưởng hào hùng của những ngày tháng khói lửa vẫn vẹn nguyên bởi những ca khúc đi cùng năm tháng. Lời ca tiếng hát đã tạo nên sức mạnh tinh thần to lớn, hun đúc tâm thế của cả dân tộc cùng ra trận và làm nên chiến thắng 30/4/1975.
Podcast truyện ngắn: Chuyến tàu Thống Nhất

Podcast truyện ngắn: Chuyến tàu Thống Nhất

Hai người bạn già ngồi bên nhau, nhấp từng ngụm trà cảm nhận vị đắng chát tan ra trong khoang miệng. Rồi chỉ còn lại vị ngọt cứ mênh mang nơi cuống họng. Ánh mắt họ hướng về phía lá cờ đỏ sao vàng treo trước cổng nhà đang tung bay trong gió…
Đêm không ngủ tại Thành phố Hồ Chí Minh

Đêm không ngủ tại Thành phố Hồ Chí Minh

Tối 29/4 - rạng sáng 30/4, hàng nghìn người dân tập trung trên các tuyến đường trung tâm TP.HCM để chờ xem Lễ kỷ niệm 50 năm Ngày giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước.
Màn trình diễn 7 phút của 10.500 drone

Màn trình diễn 7 phút của 10.500 drone

Tối 28/4, 10.500 drone lần lượt thắp sáng bầu trời TP.HCM trong khoảng 7 phút, chào mừng 50 năm thống nhất đất nước với hàng loạt hình ảnh biểu tượng như Bác Hồ, Dinh Độc Lập...
Khai trương mùa du lịch biển Thạch Hải

Khai trương mùa du lịch biển Thạch Hải

Đây là sự kiện khởi động cho mùa du lịch biển sôi động năm 2025, góp phần quảng bá vẻ đẹp nguyên sơ, hấp dẫn của vùng biển Thạch Hải (TP Hà Tĩnh) đến với du khách gần xa.
Podcast truyện ngắn: Trái tim hòa bình

Podcast truyện ngắn: Trái tim hòa bình

Bước đi trong lòng địa đạo, cô thấy tim mình rung lên trong lồng ngực. Còn người cựu chiến binh già, có biết bao hồi ức đẹp ùa về, hồi ức về một thời binh lửa...
Podcast tản văn" Về đâu tháng Tư

Podcast tản văn: Về đâu tháng Tư?

Rồi mùa hạ sẽ bước những bước chân dập dồn mạnh mẽ, cái nắng non nớt run rẩy tháng Tư sẽ thay bằng những trận nắng trập trùng tháng Năm, tháng Sáu...
Những bài ca bất tử…

Những bài ca bất tử…

Chiến tranh đã lùi xa, mảnh đất bom cày đạn xới năm xưa nay đã trở thành những địa chỉ đỏ. Bài ca bất tử về những người đã sống, chiến đấu trên quê hương Hà Tĩnh vẫn còn vang vọng mãi...
Việt Nam ghi dấu ấn mạnh mẽ trên bản đồ du lịch toàn cầu

Việt Nam ghi dấu ấn mạnh mẽ trên bản đồ du lịch toàn cầu

Nền tảng dịch vụ du lịch trực tuyến toàn cầu Trip.com vừa chính thức công bố Bảng xếp hạng Trip.Best toàn cầu năm 2025, vinh danh những điểm lưu trú, nhà hàng và điểm tham quan được yêu thích nhất trên thế giới. Trong đó, Việt Nam gây ấn tượng mạnh với 38 đại diện đến từ 11 tỉnh, thành phố trải dài khắp ba miền, góp mặt ở cả ba hạng mục chính.
Vì sao phải đọc sách cùng con?

Vì sao phải đọc sách cùng con?

Ở thời hiện đại, rất nhiều người trẻ đắm chìm trong thế giới mạng, không hiểu được giá trị của sách truyền thống. Vậy, muốn con yêu sách thì người lớn cần phải truyền cảm hứng và làm tấm gương trước.