Tết về lại nhớ năm xưa

Những người muôn năm cũ/ Hồn bây giờ ở đâu?

Tết về lại nhớ năm xưa

Luôn trong ký ức người viết là những cái tết gian khó của ngày xưa, để cứ đến đầu tháng Chạp lại thẫn thờ nhớ về ngôi nhà cấp 4 lợp ngói ta, tường ẩm mốc loang lổ rêu, nơi cả gia đình bảy người đùm rúm nhau trong tiết trời giá lạnh cuối năm. Trong mảnh ký ức còn sót lại mãnh liệt và dai dẳng là cái rét thấu xương, bầu trời mờ đục dưới màn mưa phùn lâm thâm, mấy chị em đi học về là xúm quanh lò than hoa ấm sực của bà nội, nơi đó tỏa ra mùi quết trầu cay nồng, và cái tết của chúng tôi bắt đầu từ lúc ấy, khi bà chỉ đàn gà bảo để cúng giao thừa, con lợn kia đến hăm bảy thì cân, xâu nấm nọ để dành nấu bóng, cân gạo ngon này gói bánh chưng... tất cả đều dành để ăn Tết, để cúng ông bà ông vải.

Tết là sự kiện quan trọng bậc nhất đối với tất cả mọi người lúc bấy giờ, và có lẽ đến bây giờ vẫn vậy. Rạo rực, bồn chồn từ những lời bà kể, những món bà dành dụm cho ba ngày tết, chúng tôi háo hức khoe nhau đã sắm được những gì, “năm nay nhà tao sẽ gói ba chục bánh”, “mẹ tao hứa may cho áo nhung hồng”, “bố tao bảo năm nay mua pháo Điện Quang nổ cho đanh”... Chúng tôi cứ ăn tết suông như thế từ những ngày đầu tháng Chạp, rồi cứ háo hức mong ngóng một cái gì lớn lao lắm sắp xảy ra, mà vô tư đâu biết nét lo âu hằn trên khuôn mặt mẹ, đâu biết cái món vay đảo ngói đến tết phải trả, cái món giữa năm sửa nền nhà bị trũng cũng hẹn đến tết, món giật tạm đóng tiền học cho mấy chị em mẹ hứa cuối năm sẽ hồi lại cho người ta... Tất cả đều là tết, một dấu mốc “thiêng” trong chuỗi ngày thiếu thốn, giật gấu vá vai thuở ấy...

Qua rằm tháng Chạp là thời gian trôi nhanh vùn vụt. Cứ đến dịp này tôi lại trởvề tìm nh trong ng ngày xưa ấy. Ở nơi có cái dáng gầy gò của mẹ ngồi gói bánh chưng tối 28 để ngày 29 mấy bà cháu luộc bánh. Bà nội sẽ đặt nồi nước thơm gồm lá bưởi, hương nhu, sả, bồ kết bên cạnh bếp lửa để tắm tất niên. Mẹ tất tả đi làm về rồi cầm tem phiếu sấp ngửa chạy ra cửa hàng mậu dịch xếp hàng mua “Túi hàng tết”. Chúng tôi cứ yên tâm tận hưởng hương vị tết trong tiếng pháo tép đì đẹt, trong mùi tết nồng nàn khắp không gian, còn ngoài kia đã có mẹ, một tay mẹ mang lại cả cái tết đầm ấm cho gia đình...

Rồi lại thấy dáng lưng còng của bà nội đứng trước bàn thờthắp hương đêm Giao thừa. Bà tôi, một người đàn bà không biết chữ nhưng là cuốn “từ điển sống” về hèm tục. Lời rủ rỉ của bà đã ngấm vào tâm hồn ngây thơ của những đứa cháu bé bỏng từ lúc nào, và vẫn theo chúng tôi đến tận bây giờ. Là đứa cháu ngoan của bà, nên đến Giao thừa tôi sẽ có nhiệm vụ ra vòi nước công cộng xách một xô nước nhỏ về trút vào bể, rồi sẽ được bà mừng tuổi cho một tờ bạc mới toanh. Bà đã đi vào thiên thu, nhưng một phần những lời rủ rỉ của bà đã ở lại và được truyền cho các con của chúng tôi. Cứ thế, cái tết xa xưa cùng với những hèm tục của bà, những tất bật lo toan của mẹ, những háo hức thèm thuồng trẻ thơ đã chuyển động cùng với thời gian để đến giờ này tôi còn có cái để kể lại…

Nhớ lại năm xưa cũng là lúc hoài niệm về quá khứ, nhớ lại những người đã mất để trân trọng, biết ơn cội nguồn và thấy mình phải sống có trách nhiệm hơn! Và, cho dù là cái tết của một thời gian khó hay cái tết nay đã đủ đầy, thì đó vẫn là dịp hội tụ những giá trị truyền thống của dân tộc. Dù hòa nhập, dù hiện đại thế nào thì mạch ngầm văn hóa ấy cũng cần được giữ gìn, phát huy, vì đó đã từng và vẫn luôn là những ngày sum vầy, đoàn viên của người Việt. Rất mong sao, trong cơn biến cố do đại dịch gây ra thì tất cả những người con đất Việt dù ở đâu vẫn luôn hướng về tết cổ truyền bằng sự rung cảm từ quá khứ và lạc quan hướng đến tương lai.

Theo ĐỖ CAO HUYỀN/Báo Văn hóa

Đọc thêm

Ngai vua triều Nguyễn - bảo vật quốc gia bị phá hỏng: Lỗ hổng công tác bảo vệ di tích?

Ngai vua triều Nguyễn - bảo vật quốc gia bị phá hỏng: Lỗ hổng công tác bảo vệ di tích?

Vụ một người đàn ông xâm nhập thành công vào khu vực đặt ngai vua - một bảo vật quốc gia mang tính biểu tượng tại điện Thái Hòa (Đại Nội Huế), rồi xâm hại hiện vật, đang gây bức xúc, phẫn nộ trong dư luận và dấy lên quan ngại về lỗ hổng bảo vệ di sản ở nơi cần có cơ chế giám sát nghiêm ngặt bậc nhất thuộc quần thể di tích Cố đô Huế.
Tặng tiền cho người kết hôn

Tặng tiền cho người kết hôn

Nhiều chính quyền địa phương Hàn Quốc đưa ra các chương trình tặng tiền để khuyến khích kết hôn, như là trợ cấp phí hẹn hò, tuần trăng mật.
Podcast truyện ngắn "Đường tới Lũng Mây"

Podcast truyện ngắn "Đường tới Lũng Mây"

...Đã lâu lắm rồi không có mưa, hơi nóng ủ chín những bông xuyên mộc nở muộn làm muôn vàn cánh hoa rực lên như lửa. Cái màu đỏ lạ lùng ấy khiến trái tim Duyên bất chợt bồn chồn.
Podcast tản văn: Giai điệu tháng Năm

Podcast tản văn: Giai điệu tháng Năm

Tháng Năm ngân lên bản nhạc mùa hạ, như gọi dậy mọi sắc màu đang say ngủ... Trong giai điệu ấy, ai cũng thấy một phần tuổi trẻ của mình – ngây ngô, sôi nổi, và đầy mộng mơ…
Chùa Thiên Tượng - Hoan Châu đệ nhị danh thắng

Chùa Thiên Tượng - Hoan Châu đệ nhị danh thắng

Toạ lạc trên sườn núi Thiên Tượng của dãy Hồng Lĩnh, chùa Thiên Tượng thuộc phường Trung Lương (TX Hồng Lĩnh, Hà Tĩnh) được xem là Hoan Châu đệ nhị danh thắng với nhiều cảnh đẹp.
Podcast tản văn: Lối cũ ta về

Podcast tản văn: Lối cũ ta về

Lối cũ không chỉ là một con đường, mà là nơi chất chứa yêu thương, là mảnh đất chôn rau cắt rốn, là chiếc nôi của những giấc mơ giữa trưa hè...
Podcast: Chuyện những người phụ nữ Hà Tĩnh được gặp Bác Hồ

Podcast: Chuyện những người phụ nữ Hà Tĩnh được gặp Bác Hồ

Trong ngôi nhà đơn sơ, những bức ảnh kỷ niệm thiêng liêng được treo ngay ngắn như những kỷ vật quý báu. Dù thời gian có qua đi hơn 55 năm thì nhũng ký ức được gặp Bác Hồ vẫn vẹn nguyên trong trái tim bà Tưởng Thị Diên - người Tiểu đội trưởng Tiểu đội dân quân gái Kỳ Phương năm nào....
Podcast: Hà Tĩnh in dấu chân Người

Podcast: Hà Tĩnh in dấu chân Người

Gần bảy thập kỷ đã đi qua, giọng nói trìu mến, thân thương của Bác vẫn còn vang vọng, thấm vào mỗi con tim. Khắc ghi lời Bác kính yêu, Đảng bộ và nhân dân Hà Tĩnh đoàn kết một lòng, ra sức xây dựng quê hương giàu đẹp như sinh thời Người căn dặn và mong muốn...
Đại sứ Nhật Bản ITO Naoki dự sự kiện giao lưu văn hóa tại Hà Tĩnh

Đại sứ Nhật Bản ITO Naoki dự sự kiện giao lưu văn hóa tại Hà Tĩnh

Tối 15/5, tại TP Hà Tĩnh đã diễn ra chương trình giao lưu văn hóa Việt - Nhật với chủ đề “Kết nối thế giới qua Truyện dân gian và Âm nhạc”. Tham dự có ngài ITO Naoki - Đại sứ Đặc mệnh toàn quyền Nhật Bản tại Việt Nam, Bí thư Tỉnh ủy Nguyễn Duy Lâm, Chủ tịch UBND tỉnh Võ Trọng Hải, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Dương Tất Thắng.
Podcast mỗi tuần một câu chuyện: Đôi guốc của tam thể

Podcast mỗi tuần một câu chuyện: Đôi guốc của tam thể

Chú mèo tam thể soi mặt vào vại nước ở gốc cau, vuốt đi vuốt lại mấy sợi ria mép trắng như cước cho thật óng ả rồi thong thả bước ra sân tắm nắng. Gió hây hẩy, nắng nhè nhẹ vàng như mật, tam Thể khoan khoái nằm duỗi dài trên sân...
ABC News: Vì sao bánh mì Việt Nam khiến người Australia 'phát cuồng'?

ABC News: Vì sao bánh mì Việt Nam khiến người Australia 'phát cuồng'?

Trang tin tức ABC News vừa đăng tải bài viết với tiêu đề “Why are Australians obsessed with bánh mì, the Vietnamese roll with the complex history?” (Tạm dịch: Vì sao người Australia “mê” bánh mì Việt Nam, món ăn giản dị chứa đựng câu chuyện lịch sử đặc biệt), phản ánh sức hút ngày càng lớn của bánh mì Việt trên đất Australia.