Tết về lại nhớ năm xưa

Những người muôn năm cũ/ Hồn bây giờ ở đâu?

Tết về lại nhớ năm xưa

Luôn trong ký ức người viết là những cái tết gian khó của ngày xưa, để cứ đến đầu tháng Chạp lại thẫn thờ nhớ về ngôi nhà cấp 4 lợp ngói ta, tường ẩm mốc loang lổ rêu, nơi cả gia đình bảy người đùm rúm nhau trong tiết trời giá lạnh cuối năm. Trong mảnh ký ức còn sót lại mãnh liệt và dai dẳng là cái rét thấu xương, bầu trời mờ đục dưới màn mưa phùn lâm thâm, mấy chị em đi học về là xúm quanh lò than hoa ấm sực của bà nội, nơi đó tỏa ra mùi quết trầu cay nồng, và cái tết của chúng tôi bắt đầu từ lúc ấy, khi bà chỉ đàn gà bảo để cúng giao thừa, con lợn kia đến hăm bảy thì cân, xâu nấm nọ để dành nấu bóng, cân gạo ngon này gói bánh chưng... tất cả đều dành để ăn Tết, để cúng ông bà ông vải.

Tết là sự kiện quan trọng bậc nhất đối với tất cả mọi người lúc bấy giờ, và có lẽ đến bây giờ vẫn vậy. Rạo rực, bồn chồn từ những lời bà kể, những món bà dành dụm cho ba ngày tết, chúng tôi háo hức khoe nhau đã sắm được những gì, “năm nay nhà tao sẽ gói ba chục bánh”, “mẹ tao hứa may cho áo nhung hồng”, “bố tao bảo năm nay mua pháo Điện Quang nổ cho đanh”... Chúng tôi cứ ăn tết suông như thế từ những ngày đầu tháng Chạp, rồi cứ háo hức mong ngóng một cái gì lớn lao lắm sắp xảy ra, mà vô tư đâu biết nét lo âu hằn trên khuôn mặt mẹ, đâu biết cái món vay đảo ngói đến tết phải trả, cái món giữa năm sửa nền nhà bị trũng cũng hẹn đến tết, món giật tạm đóng tiền học cho mấy chị em mẹ hứa cuối năm sẽ hồi lại cho người ta... Tất cả đều là tết, một dấu mốc “thiêng” trong chuỗi ngày thiếu thốn, giật gấu vá vai thuở ấy...

Qua rằm tháng Chạp là thời gian trôi nhanh vùn vụt. Cứ đến dịp này tôi lại trởvề tìm nh trong ng ngày xưa ấy. Ở nơi có cái dáng gầy gò của mẹ ngồi gói bánh chưng tối 28 để ngày 29 mấy bà cháu luộc bánh. Bà nội sẽ đặt nồi nước thơm gồm lá bưởi, hương nhu, sả, bồ kết bên cạnh bếp lửa để tắm tất niên. Mẹ tất tả đi làm về rồi cầm tem phiếu sấp ngửa chạy ra cửa hàng mậu dịch xếp hàng mua “Túi hàng tết”. Chúng tôi cứ yên tâm tận hưởng hương vị tết trong tiếng pháo tép đì đẹt, trong mùi tết nồng nàn khắp không gian, còn ngoài kia đã có mẹ, một tay mẹ mang lại cả cái tết đầm ấm cho gia đình...

Rồi lại thấy dáng lưng còng của bà nội đứng trước bàn thờthắp hương đêm Giao thừa. Bà tôi, một người đàn bà không biết chữ nhưng là cuốn “từ điển sống” về hèm tục. Lời rủ rỉ của bà đã ngấm vào tâm hồn ngây thơ của những đứa cháu bé bỏng từ lúc nào, và vẫn theo chúng tôi đến tận bây giờ. Là đứa cháu ngoan của bà, nên đến Giao thừa tôi sẽ có nhiệm vụ ra vòi nước công cộng xách một xô nước nhỏ về trút vào bể, rồi sẽ được bà mừng tuổi cho một tờ bạc mới toanh. Bà đã đi vào thiên thu, nhưng một phần những lời rủ rỉ của bà đã ở lại và được truyền cho các con của chúng tôi. Cứ thế, cái tết xa xưa cùng với những hèm tục của bà, những tất bật lo toan của mẹ, những háo hức thèm thuồng trẻ thơ đã chuyển động cùng với thời gian để đến giờ này tôi còn có cái để kể lại…

Nhớ lại năm xưa cũng là lúc hoài niệm về quá khứ, nhớ lại những người đã mất để trân trọng, biết ơn cội nguồn và thấy mình phải sống có trách nhiệm hơn! Và, cho dù là cái tết của một thời gian khó hay cái tết nay đã đủ đầy, thì đó vẫn là dịp hội tụ những giá trị truyền thống của dân tộc. Dù hòa nhập, dù hiện đại thế nào thì mạch ngầm văn hóa ấy cũng cần được giữ gìn, phát huy, vì đó đã từng và vẫn luôn là những ngày sum vầy, đoàn viên của người Việt. Rất mong sao, trong cơn biến cố do đại dịch gây ra thì tất cả những người con đất Việt dù ở đâu vẫn luôn hướng về tết cổ truyền bằng sự rung cảm từ quá khứ và lạc quan hướng đến tương lai.

Theo ĐỖ CAO HUYỀN/Báo Văn hóa

Đọc thêm

24 giờ chơi Tết độc lập ở Hà Nội

24 giờ chơi Tết độc lập ở Hà Nội

Gợi ý một số hoạt động phải xem trong ngày 2/9 và một số điểm tham quan, ăn uống, vui chơi đậm chất Hà Nội cho du khách đến từ miền Trung và miền Nam.
ADB mong muốn xây dựng mô hình du lịch "chữa lành" tại Hà Tĩnh

ADB mong muốn xây dựng mô hình du lịch "chữa lành" tại Hà Tĩnh

Trong xu thế ngày càng nhiều người Việt lựa chọn rời xa phố thị, tìm đến thiên nhiên và sự tĩnh lặng để chữa lành cả thể chất lẫn tinh thần, ADB định hướng phát triển du lịch "chữa lành", tận dụng lợi thế giữa rừng núi, thiên nhiên nhằm thu hút du khách trải nghiệm tại Hà Tĩnh.
Hơn 1.000 khán giả Hà Tĩnh đặt vé xem phim "Mưa đỏ"

Hơn 1.000 khán giả Hà Tĩnh đặt vé xem phim "Mưa đỏ"

Kỷ niệm 80 năm Cách mạng Tháng Tám và Quốc khánh 2/9, khán giả cả nước, trong đó có Hà Tĩnh sẽ được thưởng thức bộ phim điện ảnh “Mưa Đỏ” – một khúc tráng ca về tinh thần bất khuất, khát vọng hòa bình và hòa hợp dân tộc.
Kịch bản Lễ kỷ niệm diễu binh, diễu hành sáng 2/9

Kịch bản Lễ kỷ niệm diễu binh, diễu hành sáng 2/9

Chương trình diễu binh, diễu hành sáng 2/9 gồm không quân bay chào mừng, diễu binh diễu hành các khối theo thứ tự diễu hành của các khối nghi trượng, diễu binh của các khối đi bộ, các khối Quân đội nhân dân Việt Nam trước, sau đó đến các khối quân đội nước ngoài, rồi đến khối dân quân, du kích, các khối công an. Kịch bản chương trình được Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch phê duyệt. 
Podcast truyện ngắn: Giữa lằn ranh sinh tử

Podcast truyện ngắn: Giữa lằn ranh sinh tử

Để giữ bình yên cuộc sống, người chiến sĩ công an đều có những lần đối diện ranh giới sống - chết, giữa nhiệm vụ và tình thân. Câu chuyện của Thượng úy Trần Long là 1 trong số đó...
Đưa nghệ thuật biểu diễn tới gần hơn với công chúng Hà Tĩnh

Đưa nghệ thuật biểu diễn tới gần hơn với công chúng Hà Tĩnh

Nhằm nâng cao đời sống văn hóa tinh thần của người dân, thời gian qua, các đơn vị nghệ thuật và cơ quan liên quan ở Hà Tĩnh không ngừng tìm tòi hướng đi đưa nghệ thuật biểu diễn đến gần hơn với khán giả, góp phần bảo tồn, phát huy giá trị văn hóa truyền thống.
Podcast ghi chép: Vị xưa trong những món quê

Podcast ghi chép: Vị xưa trong những món quê

Dù không được bày biện cầu kỳ, chẳng mang tên gọi mỹ miều, nhưng những món ăn của Hà Tĩnh chất chứa bao ký ức ngọt ngào, thấm đẫm tình thân và gửi gắm trọn vẹn hồn cốt quê nhà...
80 năm văn chương một vùng đất

80 năm văn chương một vùng đất

Tám mươi năm qua, văn học Hà Tĩnh đã để lại nhiều dấu ấn quan trọng trong dòng chảy văn chương nước nhà, xứng danh một vùng văn hóa lớn của Tổ quốc.
Podcast tản văn: Ký ức sông La

Podcast tản văn: Ký ức sông La

Với tác giả Nguyễn Bá Thuyết, sông La đã nuôi dưỡng tâm hồn và chở che suốt hành trình hơn nữa thế kỷ cuộc đời. Đó cũng là dòng ký ức được ông nâng niu lưu giữ và gửi gắm trong tản văn: Ký ức sông La
13 bãi biển "đẹp nhất thế giới" năm 2025

13 bãi biển "đẹp nhất thế giới" năm 2025

Công ty du lịch nổi tiếng thế giới Explore Worldwide xếp hạng các bãi biển ở Thái Lan, Anh và Mỹ đẹp nhất thế giới năm 2025, nhờ cảnh quan độc đáo, trải nghiệm gắn liền thiên nhiên.
Hà Tĩnh sẵn sàng tham gia Triển lãm 80 năm thành tựu Đất nước

Hà Tĩnh sẵn sàng tham gia Triển lãm 80 năm thành tựu Đất nước

Thực hiện chỉ đạo của Trung ương, đến nay, Hà Tĩnh đã chuẩn bị các điều kiện cần thiết để cùng cả nước tổ chức Triển lãm thành tựu Đất nước nhân dịp kỷ niệm 80 năm Ngày Quốc khánh nước Cộng hòa XHCN Việt Nam (2/9/1945 - 2/9/2025) tại Hà Nội.
Podcast truyện ngắn: Chuyện tình bên suối vắng

Podcast truyện ngắn: Chuyện tình bên suối vắng

Truyện ngắn "Chuyện tình bên suối vắng" của tác giả Lê Nguyễn là một minh chứng rõ nét cho tình yêu thời chiến, một tình yêu vừa lãng mạn, nên thơ nhưng cũng đầy bi tráng và hy sinh.
Podcast tản văn: Nhớ cơn mưa mùa cũ

Podcast tản văn: Nhớ cơn mưa mùa cũ

Tản văn "Nhớ cơn mưa mùa cũ" của tác giả Nguyễn Thị Hà sẽ đưa chúng ta về lại một miền ký ức tuổi thơ trong trẻo và hồn nhiên và cả tình yêu thương ấm áp của mẹ.
 Podcast Tản văn: Tháng Tám trên quê hương

Podcast Tản văn: Tháng Tám trên quê hương

Tháng Tám mang nhiều ý nghĩa thiêng liêng của quê hương, đất nước. Giữa mênh mang đất trời, nghe như có tiếng gọi của lịch sử dân tộc vang vọng về một thời đã qua nhưng rất đỗi tự hào.
Podcast truyện ngắn: "Nơi gió khắc anh"

Podcast truyện ngắn: "Nơi gió khắc anh"

Có những nấm mồ không một dòng họ tên, chỉ có gió biển và lòng người thương nhớ. Mộ gió, nơi yên nghỉ tượng trưng của những người lính vĩnh viễn nằm lại giữa trùng khơi vì Tổ quốc.
SOOBIN và Hòa Minzy mang âm nhạc Việt thăng hoa trên sân khấu 8Wonder

SOOBIN và Hòa Minzy mang âm nhạc Việt thăng hoa trên sân khấu 8Wonder

Bên cạnh những ngôi sao đình đám toàn cầu như DJ Snake, J Balvin, The Kid LAROI hay DPR IAN, SOOBIN và Hoà Minzy – những nghệ sĩ nổi tiếng bậc nhất Vpop cũng sẽ góp mặt tại sân khấu siêu nhạc hội đẳng cấp quốc tế ngày 23/8. Sự xuất hiện của 2 nghệ sĩ hàng đầu trong nước cùng dàn sao khắp 5 châu sẽ tạo nên những màn trình diễn bùng nổ, đẳng cấp hướng tới chào mừng 80 năm Quốc khánh.