Thiết kế an toàn của xe giường nằm
Xe khách giường nằm từ lâu đã trở thành lựa chọn phổ biến với hành khách di chuyển đường dài ở Việt Nam nhờ giá cả hợp lý và tiện nghi tương đối thoải mái. Hiện nay, các mẫu xe giường nằm phổ biến tại Việt Nam là Hyundai Universe, Thaco Mobihome, Samco, Daewoo và một số dòng nhập khẩu từ Trung Quốc…
Xe thường có chiều dài tổng thể khoảng 11,5-12m, rộng 2,5,m và cao từ 3,5-3,8m. Một chiếc xe giường nằm thường có 2 tầng, 3 dãy. Trong đó, hai tầng giường được thiết kế song song hai bên cửa sổ (tương tự như bố cục hàng ghế) và có thể có thêm một dãy giường ở giữa. Mỗi tầng thường bố trí từ 15-22 khoang nằm, tổng cộng 34-44 giường. Khoảng cách dọc giữa các khoang từ 750-900mm.
Chiều rộng khoang giường từ 600-650mm, chiều dài từ 1800-1900mm. Giường có khung inox, đệm mousse hoặc cao su non bọc da PU, nghiêng 15-20 độ cho người nằm thoải mái. Tại đây, xe luôn có dây đai an toàn 2 điểm hoặc 3 điểm (tùy dòng xe).
Trang bị tiện ích tiêu chuẩn gồm đèn đọc sách cá nhân, rèm che riêng tư, cổng sạc USB, khay đựng đồ nhỏ, màn hình giải trí (trên xe cabin đôi cao cấp) và khung chắn hoặc vách lửng chống lăn khi xe rung.
Mẫu xe được trang bị kính cường lực 2 lớp, chống vỡ lan, có dán phim cách nhiệt. Một số mẫu xe lắp cửa kính cố định không mở, kèm lỗ thông gió riêng. Trên mỗi bên thành xe thường bố trí 1-2 búa phá kính khẩn cấp, gắn kèm bảng hướng dẫn. Trên xe cũng có lối thoát hiểm phụ như nóc xe có 1-2 cửa thoát gió có thể mở từ trong ra ngoài, cửa kính bên hông có thể đập vỡ trong tình huống khẩn cấp.
Tầng trên, giữa thân xe, bên phải có tỷ lệ rủi ro thấp hơn
Mỗi một vị trí trên xe sẽ có mức độ an toàn khác nhau khi xảy ra va chạm giao thông như đâm xe, lật xe.
Theo phân tích của các chuyên gia an toàn giao thông và dữ liệu thực tế từ nhiều vụ tai nạn, vị trí được cho là an toàn nhất trên xe giường nằm là tầng hai, khu vực giữa thân xe, phía bên phải.
Khu vực này nằm xa đầu xe, tránh được nguy cơ thương nặng nếu bị đâm trực diện. Vị trí này cách xa phần đuôi – vốn dễ bị ảnh hưởng nặng nề đầu tiên khi xe phía sau đâm tới. Bên phải ít tiếp xúc trực tiếp với xe ngược chiều hơn. Đặc biệt, ở các vụ tai nạn do xe lật nghiêng, tầng hai ít bị đè hơn so với tầng một.
Vị trí giữa thân xe là vùng ít rung, ít bị văng, trọng tâm cân bằng. Trong vụ tai nạn lật xe khách ở Hà Tĩnh, theo báo Tiền phong, nữ sinh Lê Vũ Khánh H. (lớp 9, Thanh Hóa) cho biết :"Em ở tầng 2 nên may mắn thoát nạn khi xe bị lật, được người dân cứu ra ngoài", nhưng "mẹ và dì nằm ở tầng 1 nên bị mắc kẹt và bị đè, không qua khỏi".
Vị trí chịu nhiều rủi ro khi xảy ra va chạm
Trái lại, các vị trí có nguy cơ cao, chịu tổn thương nặng nề hơn khi xảy ra sự cố là giường đầu tầng một (ngay sau khoang lái), giường tầng một sát cửa lên xuống, và hàng cuối xe. Đây là những khu vực chịu tác động trực tiếp khi xảy ra va chạm hoặc dễ bị đè khi xe lật.
Thắt dây an toàn: Việc nhỏ nhưng cứu cả tính mạng hàng khách
Như vậy, để đảm bảo an toàn khi đi xe khách thì vị trí ngồi không phải là yếu tố hàng đầu. Về nguyên tắc, mọi vị trí trên xe đều được đảm bảo an toàn theo thiết kế tiêu chuẩn của phương tiện.
Yếu tố quyết định đến mức độ an toàn nhất chính là việc thắt dây an toàn. Các xe giường nằm hiện nay đã trang bị dây đai tại từng khoang nằm, nhưng việc sử dụng vẫn chưa phổ biến. Thực tế cho thấy, nếu hành khách thắt dây an toàn thì có khả năng sống sót cao hơn khi xe lật, do họ không bị văng ra khỏi giường hoặc va đập vào thành xe.
Theo Nghị định 168/2024/NĐ-CP (có hiệu lực từ 1/1/2025), tài xế không thắt dây an toàn sẽ bị xử phạt với mức phạt tiền từ 800.000-1.000.000 đồng và trừ điểm giấy phép lái xe; hành khách được chở trên xe ô tô không thắt dây an toàn tại vị trí có trang bị dây đai an toàn khi xe đang chạy sẽ bị phạt từ 350.000-400.000 đồng.
Tất nhiên, không có vị trí nào trên xe là "tuyệt đối an toàn" nếu tai nạn xảy ra với tốc độ cao hoặc trong điều kiện quá bất lợi. Tuy nhiên, hiểu rõ cấu trúc xe, tuân thủ các nhắc nhở, khuyến cáo của nhà xe, nghiêm túc chấp hành các quy định về an toàn giao thông là điều hoàn toàn nằm trong khả năng của mỗi hành khách để bảo vệ tính mạng của chính mình.