Trở về tuổi thơ với món bỏng gạo “vừa thổi vừa ăn” ở Hà Tĩnh

Bỏng gạo là thức quà dân dã ít khi bán sẵn ở các chợ của Hà Tĩnh nên nếu ai muốn ăn thường phải mang nguyên liệu đến cơ sở xay xát gạo trong làng để “nổ”. Vào mùa đông, cái món “vừa thổi vừa ăn” này lại gợi nhớ về một thời muốn lắm nhưng không dễ gì có được...

Nguyên liệu để nổ bỏng chính là gạo và đường - những thứ sẵn có trong bất cứ gia đình nông thôn nào. Nhưng để có những ống bỏng ngon, nhiều mùi vị hấp dẫn thì phải trộn hỗn hợp nhiều thứ lại với nhau. Ngoài gạo và đường nhiều người còn thêm chút ngô, lạc, đậu xanh, mì gói. Hay thậm chí bỏ thêm một vài lá chanh thái nhỏ.

Người nổ bỏng đổ hết nguyên liệu vào một đầu của máy, cái máy tự xay đều, trộn đều với nước, rồi đầu kia tự khắc có bỏng gạo đẩy ra. Nếu chỉ nguyên là gạo thôi thì bỏng gạo sẽ cho ra bỏng hình ống dài, trông to hơn và ăn xôm xốp.

Còn hỗn hợp nhiều nguyên liệu thì lại tạo ra nhiều hình thù khác nhau. Cái thẳng, cái cong, cái thì co quắp teo lại bé xíu. Bỏng gạo màu trắng tinh nõn nà, giòn khầng khậc, ăn vào thơm ngon, thấy cả mùi của gạo, lạc, đỗ xanh bùi bùi ngậy ngậy.

Qua tay trộn của người chủ xay xát, qua tiếng kêu ro ro của máy nổ bỏng, những cái bỏng gạo cứ dài dần ra rồi được cắt vào mẹt. Bỏng gạo mới nổ xong sẽ rất nóng nên khi cắt nhỏ nó, người bán phải đeo găng tay khá dày.

Những ống gạo màu trắng tinh, thơm giòn đượm chất dân dã được những người đi “nổ gạo” nhanh chóng thu lượm về trong một cái bì. Từ “bán chơi cho vui”, nhiều người dân không ngờ món quà quê bỏng gạo, bỏng ống có thể đem lại thu nhập hấp dẫn, nhất là trong những ngày mùa đông.

Giá một túi bỏng rất rẻ, chỉ 10.000 đồng. Bạn có thể lựa chọn loại bỏng nổ từ gạo lứt hoặc bỏng có pha thêm dừa khô, lạc, đậu xanh, mì tôm. Mỗi loại đều có một hương vị riêng biệt, ăn thơm, giòn tan và vui miệng.

Món quà quê dân dã này còn gắn kết tình làng nghĩa xóm của những người dân nông thôn. Những câu chuyện thường nhật gắn với món bỏng gạo là sự sẻ chia khó khăn trong cuộc sống, niềm vui khi được mùa, được giá...

.

Cuối tuần, trẻ nhỏ, người lớn đều náo nức tụ tập nổ ít bỏng gạo về ăn cho vui miệng thay thế các loại quà vặt khác. Bỏng gạo tuy nhạt vị hơn bánh kẹo, bim bim nhưng món ăn này lại làm từ gạo và đường - những nguyên liệu an toàn, không dính dáng đến dầu mỡ nên rất tốt cho sức khỏe.

Chỉ là món quà mộc mạc, song bỏng nổ đã theo chân nhiều người con nông thôn đi hết chiều dài tuổi thơ. Để nay xa quê, không ít người quay quắt những đêm dài nhớ về nơi “chôn rau cắt rốn”, trong giấc mơ thấy mình đạp xe đi nổ bỏng. Âm thanh xình xịch từ chiếc máy quay ống gạo, để rồi cả mùi quê, vị quê dân dã trong từng ống bánh cứ cuốn theo về...

Ngân Giang - Văn Chung