Những năm 1970-1972, Đoàn 559 thuộc Bộ Quốc phòng xây dựng hàng ngàn mét đường ống, trạm trung chuyển kho xăng dầu từ Bắc vào Nam chạy qua hai huyện Đức Thọ và Hương Khê. Thời kỳ này, giặc Mỹ bắn phá ác liệt nên hệ thống ống dẫn, trạm xăng bị đánh vỡ, rò rỉ để lại hậu quả nghiêm trọng. Các xóm 5, 6, 12 và 13 (Hương Long); một số xóm của xã Phú Phong, Gia Phố; và một phần lớn diện tích của các xã Đức Lạng, Đức Đồng nguồn nước sinh hoạt bị ô nhiễm xăng nặng.
 |
| Đất bị nhiểm xăng nên cây cối chết khô, người dân Hương Long phải bỏ hoang đất sản xuất. |
Ông Nguyễn Văn Cầm – Chủ tịch UBND xã Gia Phố cho biết: “Từ hàng chục năm nay, các xóm 3, 4, 5, 8 và 9 bị nhiễm xăng, khoảng trên 600 hộ dân bị ảnh hưởng trực tiếp. Người dân nơi đây hầu như phải nhờ vào nước trời (nước mưa) để sinh hoạt, ăn uống. Do đất, nguồn nước bị nhiễm xăng nên sản xuất, chăn nuôi của bà con gặp nhiều khó khăn. Các loài cá không sống nổi trong nguồn nước, còn sản xuất năng suất chẳng đáng là bao nên hầu như đất phải bỏ hoang.”.
Ông Lưu Văn Sửu - trưởng thôn xóm 12 xã Hương Long, cho biết: “Mặc dù đã trải qua gần 40 năm, nhưng hiện giờ người dân nơi đây vẫn không thể dùng được nước giếng đào để sử dụng, sinh hoạt, do trong nguồn nước vẫn còn chứa một lượng xăng rất lớn. Đặc biệt, vào mùa hè nắng nóng, nhiều nhà đào 6 đến 7 cái giếng vẫn không thể sử dụng được vì nước vẫn hôi nồng nặc”. Theo ông Mai Văn Kiều – Chủ tịch UBND xã Hương Long, thời gian gần đây, trong xã đã có 7 người chết vì căn bệnh xơ gan cổ trướng. Hiện nay, một số người dân trong địa phương thường mắc các chứng bệnh như: Sỏi thận, gan, dạ dày, đau đầu…”. Còn tại xã Đức Lạng, chỉ tính trong vòng 4 năm trở lại đây đã có hàng chục người chết vì bệnh ung thư, thậm chí có nhiều gia đình chết cả hai vợ chồng do căn bệnh quái ác đó.
 |
Người dân Hương Long phải dùng các lu, vại dự trữ nước mưa để dùng, không thể dùng nước giếng để ăn uống. |
Người dân thì bị bệnh tật đe dọa, còn nuôi trồng thủy, hải sản lại thường xuyên bị thua lỗ do không phát triển được. Nhiều gia đình nuôi cá ở ao hồ bại sản do cá không lớn hoặc có lớn thì khi bắt lên cũng không thể ăn được vì trong mang cá luôn có mùi hôi của xăng. Bên cạnh đó, sản xuất, chăn nuôi cũng không hiệu quả nên cuộc sống của người dân gặp rất nhiều khó khăn.
Ông Nguyễn Hùng Mạnh – Phó Giám đốc Sở TN&MT Hà Tĩnh cho biết: Sở TN&MT phối hợp với Chi cục Bảo vệ môi trường Hà Tĩnh tổ chức nhiều cuộc kiểm tra, tiến hành lấy mẫu nước giếng của các địa phương bị ô nhiễm để phân tích. Kết quả phân tích mẫu do Viện công nghệ môi trường và Trung tâm Quan trắc và Kỹ thuật môi trường cho thấy nguồn nước dưới đất đã bị ô nhiễm dầu mỡ với hàm lượng dao động từ 0,5-1,3mg/lít (tại xã Đức Lạng) và từ 0,8-2mg/lít (tại Phú Phong),...
Hiện UBND tỉnh Hà Tĩnh giao Trung tâm Nước sinh hoạt và vệ sinh môi trường nông thôn đầu tư dự án cấp nước sinh hoạt từ chương trình nước sạch vệ sinh và môi trường nông thôn cho các xã bị ô nhiễm. Cụ thể, tại Đức Lạng sẽ xây dựng nhà máy cấp nước sạch với công suất 540m3/ngày đêm; tại xã Phú Phong tiếp tục xây hệ thống cấp nước sạch cho dân với công suất 1.700m3/ngày đêm, với tổng mức đầu tư trên hàng chục tỷ đồng đồng, và thời gian thực hiện dự án từ 2009-2010.
