Tiết mục "Tỳ bà hành" do Nguyễn Thị Thu Hà biểu diễn tại Liên hoan Ca trù toàn quốc năm 2018.
Thu Hà đến với ca trù như một sự tình cờ, khi em theo mẹ xem các nghệ nhân biểu diễn ca trù tại Nhà văn hóa huyện vào năm 2010. Trong khi các khán giả lớn tuổi lần lượt ra về bởi những âm hưởng buồn tẻ của loại hình âm nhạc vốn rất kén người nghe là ca trù, thì cô bé như bị “thôi miên”, miệng lẩm bẩm hát theo.
Ca nương Thu Hà hút người xem bởi phong thái biểu diễn tự tin, đĩnh đạc
Biết con mình đam mê ca trù, bố mẹ cô hết lòng ủng hộ. Từ đó, đều đặn thứ 3, thứ 5 hàng tuần bố em lại sắp xếp công việc, vượt quãng đường hơn 15km để đưa Thu Hà mới 8 tuổi tham gia CLB ca trù tại Khu di tích Nguyễn Công Trứ, xã Tiên Điền. Những cán bộ Trung tâm Văn hóa Nghi Xuân cũng đã phát hiện ra Thu Hà có niềm đam mê đặc biệt nên dành nhiều thời gian bồi dưỡng cho em.
17 tuổi nhưng cô bé biểu diễn rất tự tin
“Trò giỏi nhờ có thầy giỏi”, ở CLB Thu Hà may mắn được các nghệ nhân thành danh như Đặng Thùy Vân, Cao Thị Hà, Dương Thị Xanh nhiệt tình hướng dẫn cách ngồi, cách đứng, gõ phách, luyến âm thế nào cho đúng điệu. Vốn có năng khiếu thiên bẩm nên Thu Hà bắt nhịp khá tốt. Đặc biệt, em còn nắm bắt rất nhanh những kỹ thuật cơ bản của nghệ thuật ca trù như ém hơi, đổ hạt phối hợp với kỹ thuật gõ phách.
Những nghệ nhân và CLB nơi ca nương "nhí" Thu Hà theo học
Nhờ dày công khổ luyện, năm 2011, trong cuộc thi ca trù toàn quốc lần thứ 2 do Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch tổ chức tại Hà Nội, ca nương trẻ tuổi Nguyễn Thị Thu Hà đã giành được giải nhất khi thể hiện rất thành công 2 bài hát: "Đào hồng, đào tuyết", "Tứ quý yên lưng". Từ năm 2013 đến nay, Thu Hà còn tham gia nhiều cuộc thi, biểu diễn dân ca, liên hoan hát ca trù và giành được nhiều thành tích như: Giải nhất “ca nương triển vọng” trong Liên hoan ca trù toàn quốc năm 2014, 2016; Giải nhất “Đào nương triển vọng” tại Liên hoan ca trù toàn quốc năm 2018 được tổ chức tại Hà Tĩnh.
Thu Hà biểu diễn cùng nghệ nhân đàn đáy
“Ca nương Nguyễn Thị Thu Hà còn rất trẻ nhưng với tố chất bẩm sinh, niềm yêu thích, Thu Hà đã tiếp nhận ca trù một cách tự nhiên, thuần thục. Với chất giọng cao vút, luyến láy, đổ hột điêu luyện Thu Hà đưa người nghe trở về với không gian thâm trầm, yên bình một thời xa vắng” - Nghệ nhân Nguyễn Ban, Chi hội trưởng Hội Văn học nghệ thuật Nghi Xuân dành những lời “có cánh” khi nói về Thu Hà.
Thu Hà hiện là học sinh lớp 11 Trường THPT Nguyễn Công Trứ. “Ca trù đã ngấm vào máu thịt và là niềm đam mê không bao giờ tắt trong em. Cũng bởi vậy em đang tập trung thời gian, công sức cho việc học để quyết tâm thi đỗ vào Trường Đại học Văn hóa nghệ thuật Quân đội và trở thành nghệ nhân ca trù” - cô bé 17 tuổi “bật mí” về dự định sắp tới của mình.