Khoảng 2.500 cảnh sát và binh sĩ Brazil, với sự yểm trợ của trực thăng và thiết giáp, ngày 28/10 bao vây hai khu ổ chuột rộng lớn Complexo de Alemao và Penha ở Rio de Janeiro, nhằm truy quét các thành viên băng đảng buôn bán ma túy khét tiếng Red Command (Hồng Lệnh).
Claudio Castro, Thống đốc bang Rio de Janeiro, cho biết đây là chiến dịch lớn nhất trong lịch sử thành phố, diễn ra sau một năm điều tra. Các thành viên băng đảng sử dụng vũ khí để chống trả, khiến cuộc đấu súng dữ dội nổ ra, với 4 sĩ quan cảnh sát thiệt mạng và 60 nghi phạm bị tiêu diệt.
Lực lượng chức năng đã bắt 81 nghi phạm, thu 93 khẩu súng, hơn nửa tấn ma túy. "Chúng tôi sẽ không tha thứ cho những vụ tấn công hèn nhát của tội phạm nhằm vào đặc vụ của chúng tôi", cảnh sát bang Rio de Janeiro tuyên bố.
Video trên mạng xã hội cho thấy khói lửa bốc lên từ hai khu ổ chuột giữa tiếng súng chát chúa. 46 trường học ở hai khu phố phải đóng cửa, đại học Rio de Janeiro gần đó hủy tiết học buổi tối, yêu cầu mọi người trong khuôn viên trường tìm nơi trú ẩn.
Theo truyền thông địa phương, các thành viên băng đảng đã phong tỏa con đường ở phía bắc và đông nam thành phố để ứng phó với cảnh sát. Nhóm này đã ra lệnh cho ít nhất 70 tài xế xe buýt đỗ xe để chặn đường, gây thiệt hại lớn cho hệ thống xe buýt thành phố.
Cơ quan nhân quyền Liên Hợp Quốc bày tỏ "kinh hoàng" trước chiến dịch đẫm máu, kêu gọi giới chức Brazil mở cuộc điều tra.
César Muñoz, giám đốc Tổ chức Quan sát Nhân quyền tại Brazil, cho rằng chiến dịch là thảm kịch, yêu cầu cơ quan công tố làm rõ hoàn cảnh từng trường hợp tử vong.
Phó tổng thống Brazil Geraldo Alckmin và một số bộ trưởng đã họp bàn về chiến dịch đột kích này trong chiều 28/10. Chánh văn phòng Tổng thống Brazil Rui Costa đã yêu cầu mở cuộc họp khẩn tại Rio de Janeiro hôm nay cùng Bộ trưởng Tư pháp Ricardo Lewandowski.
Băng đảng Hồng Lệnh nổi lên từ hệ thống nhà tù ở Rio de Janeiro và mở rộng địa bàn tại các khu ổ chuột trong những năm gần đây.
Thành phố này từng chứng kiến nhiều chiến dịch truy quét đẫm máu của cảnh sát. Hồi tháng 3/2005, khoảng 29 người thiệt mạng trong chiến dịch đột kích ở khu vực Baixada Fluminense. Cuộc đột kích vào khu ổ chuột Jacarezinho hồi tháng 5/2021 khiến 28 người chết.
Luis Flavio Sapori, nhà xã hội học kiêm chuyên gia về an toàn công cộng tại Đại học Giáo hoàng Công giáo Minas Gerais, cho rằng cách thức tổ chức chiến dịch hôm 28/10 tương tự những cuộc truy quét khác, nhưng khác biệt ở chỗ con số thương vong lớn chưa từng thấy. "Đây là mức độ thương vong không khác gì chiến tranh", ông nói.
Sapori cho rằng những cuộc truy quét này không hiệu quả vì không bắt được thủ lĩnh, mà chỉ nhằm vào những thành viên cấp dưới, vốn rất dễ thay thế.
"Không thể chỉ tiến hành đột kích, đấu súng và rời đi. Rio de Janeiro thiếu chiến lược về an ninh công cộng", ông nói. "Một số thành viên cấp thấp của các băng nhóm bị tiêu diệt, nhưng sẽ nhanh chóng được thay thế bằng người khác".