Ông Nguyễn Xuân Hải - Ủy viên BCH Hội Nhà báo Việt Nam, Phó Trưởng ban Tuyên giáo Tỉnh ủy, Chủ tịch Hội Nhà báo Hà Tĩnh.
Ông đánh giá thế nào về tính cấp thiết của việc chuyển đổi số đối với hoạt động báo chí hiện nay?
Trong hệ sinh thái truyền thông hiện đại, chuyển đổi số báo chí là một tất yếu. Bởi vì, chỉ có chuyển đổi số mới có thể xây dựng các cơ quan báo chí theo hướng chuyên nghiệp, nhân văn, hiện đại; làm tốt sứ mệnh thông tin tuyên truyền phục vụ sự nghiệp cách mạng của Đảng, sự nghiệp đổi mới của đất nước; đảm bảo vai trò dẫn dắt, định hướng dư luận xã hội, giữ vững chủ quyền thông tin trên không gian mạng; đổi mới hiệu quả trải nghiệm của độc giả.
Chuyển đổi số là xu thế tất yếu của báo chí.
Các cơ quan báo chí dù lớn hay nhỏ đều có nhu cầu tự thân phải chuyển đổi để thích ứng với những thay đổi ngày càng nhanh chóng của công nghệ làm báo. Chuyển đổi số trong lĩnh vực báo chí không chỉ là vấn đề công nghệ mà còn là vấn đề con người và tư duy. Các cơ quan báo chí đều hiểu rằng, chuyển đổi số sẽ giúp thay đổi toàn diện phương thức vận hành, quản lý, áp dụng công nghệ trong quy trình sản xuất và phân phối nội dung cũng như phương thức tiếp cận với người dùng.
Các cơ quan báo chí trên địa bàn Hà Tĩnh đã triển khai những gì để thực hiện chuyển đổi số, thưa ông?
Chuyển đổi số trong lĩnh vực báo chí là xu hướng đang diễn ra mạnh mẽ tại Việt Nam nói chung, Hà Tĩnh nói riêng trong những năm gần đây. Hiện nay, Báo Hà Tĩnh đã triển khai khá bài bản, vận hành nhịp nhàng, hiệu quả mô hình tòa soạn hội tụ. Chất lượng 2 ấn phẩm báo in và báo điện tử tiếp tục được nâng cao. Các trang mạng xã hội phát triển thành những cánh tay nối dài của tờ báo, đưa thông tin kịp thời tới độc giả.
Đoàn công tác Báo Hà Tĩnh tham quan, học hỏi tại tòa soạn VnExpress.
Các sản phẩm báo chí đa phương tiện được gia tăng, nâng cao chất lượng. Trình độ chuyên môn, nghiệp vụ của đội ngũ biên tập viên, phóng viên, kỹ thuật viên của báo ngày càng nâng cao, cơ bản đáp ứng yêu cầu của phương thức làm báo hiện đại.
Đài PT-TH tỉnh đã chú trọng đầu tư cơ sở vật chất, nâng cấp trang thiết bị kỹ thuật; hoàn thành Đề án “Nâng cấp chất lượng tín hiệu kênh HTTV trên vệ tinh Vinasat-2 từ tiêu chuẩn SD lên HD” và Đề án “Phát sóng kênh HTTV trên hệ thống truyền hình số mặt đất khu vực miền Trung và miền Nam” nhằm mở rộng diện phủ sóng, thực hiện mục tiêu đa phương thức truyền dẫn, đa nền tảng phát sóng truyền hình với chất lượng HD.
Đài PT-TH tỉnh đầu tư cơ sở vật chất, nâng cấp trang thiết bị kỹ thuật.
Đồng thời, triển khai các bước cuối cùng của Dự án “Số hóa giai đoạn 3”; thực hiện các thủ tục xin quy hoạch xây dựng trụ sở mới theo mô hình tòa soạn đa phương tiện...
Trang địa phương của các trung tâm văn hóa - truyền thông huyện, thị xã, thành phố được phát sóng hằng ngày với tổng thời lượng sản xuất chương trình phát thanh 3 giờ/ngày, chương trình truyền hình 5 giờ 30 phút/ngày.
Tuy nhiên, quá trình thực hiện chuyển đổi số báo chí trên địa bàn vẫn còn gặp nhiều khó khăn, vướng mắc. Mặc dầu các cơ quan báo chí đều nhận thức rõ ràng rằng chuyển đổi số không phải là mục đích mà là phương tiện để hướng tới một nền báo chí chuyên nghiệp, nhân văn, hiện đại nhưng câu chuyện muôn thuở về đầu tư hạ tầng số, về con người, về kho dữ liệu dùng chung… đang là những thách thức hiện hữu.
Theo ông, thời gian tới, các cơ quan báo chí Hà Tĩnh cần phải làm gì để quá trình chuyển đổi số đạt hiệu quả cao nhất?
Trong xu hướng tất yếu của chuyển đổi số báo chí, các cơ quan báo chí, nhà báo cần phải nhận thức một cách bản chất nhất khái niệm báo chí giải pháp, báo chí truyền cảm hứng hay còn gọi là báo chí kiến tạo để vận hành tờ báo, sáng tạo các tác phẩm báo chí chất lượng và phù hợp. Báo chí kiến tạo, báo chí giải pháp hay báo chí truyền cảm hứng… thực chất là hành trình tìm lại những giá trị đích thực của chính mình.
Tòa soạn hội tụ Báo Hà Tĩnh.
Mặt trái của cơ chế thị trường với những bon chen nghiệt ngã, sự phát triển mạnh mẽ của mạng xã hội, sự lên ngôi của công nghệ số… đặt báo chí truyền thống trước những thử thách sống còn: Hoặc là vượt lên khẳng định giá trị đích thực của một nền báo chí cách mạng nhân văn vốn có bằng sự chuyên nghiệp và hiện đại tất yếu hoặc rơi vào vòng xoáy của thương mại hóa, “lá cải” hóa và trục lợi thông tin.
Bản chất của quá trình này được gọi tên chính xác là xác tín thông tin định hướng dư luận. Báo chí hiện đại, báo chí cách mạng luôn coi việc xác tín thông tin và định hướng dư luận là sứ mệnh quan trọng nhất. Thông tin là sức sống của mọi tờ báo nhưng đẳng cấp của một nhà báo, một tờ báo lại luôn nằm ở chỗ định hướng dư luận…
Phóng viên Đài PT-TH tỉnh tác nghiệp trong thời điểm dịch COVID-19 bùng phát mạnh.
Báo chí phải hướng đến sự chuyên nghiệp và nhân văn. Trong bối cảnh chung của báo chí hiện nay, tiêu chí chung phải là: Sản phẩm số, báo chí số nhưng nội dung của nó luôn mang đậm tính nhân văn và có sứ mệnh cao cả lan truyền sự tử tế.
Bên cạnh đó, việc thu tập dữ liệu độc giả ngày càng quan trọng bởi thời đại ngày nay, nếu không tìm đúng độc giả thì nội dung có hấp dẫn đến đâu cũng không lan tỏa được. Các cơ quan báo chí phải đánh giá được nhu cầu của mình, xác định phương thức, mục tiêu hướng tới, từ đó lựa chọn công nghệ phù hợp.
Xin cảm ơn ông!