Mùa thu với không gian liêu trai thường gợi về miền cổ tích trong ký ức tuổi thơ. Minh hoạ Internet
Mỗi mùa thu đến, tôi thường nhớ ký ức ngày thơ bé lớn lên bên dòng sông La, trong một khu tập thể đa phần các hộ đều nghèo khó như nhau. Lũ trẻ con chúng tôi phải lên núi lấy lá thông rụng về nhóm bếp. Nhà chỉ hai mẹ con ở với nhau, mẹ lại thường xuyên phải xa nhà nên mới 6 tuổi, tôi đã được mẹ dạy nấu bếp.
Nhà bếp bé xíu xiu mù mịt khói thông khiến tôi luôn coi việc nấu bếp là công việc nhàm chán. Chán tới mức, chỉ cần cơm sôi cạn nước, thức ăn chín là sẽ dụi lửa tắt và đi chơi ngay mà không cần nghĩ gì đến gian bếp ấy nữa.
Mùa thu ở quê tôi cũng là mùa mưa bão. Có lần, sau trận bão, nước sông Lam dâng cao cả mét. Chợ không ai buôn bán, thức ăn khan hiếm, nhà không còn gì để ăn. Lá thông trong bếp gặp nước khói bay mù mịt, cay xè mắt. Bữa cơm lúc nào cũng chỉ độc một món xơ mít muối xào mỡ.
Bếp lửa nơi lưu giữ câu chuyện cổ tích ngày thơ bé của bao người. Ảnh Internet
Thế rồi, có một chuyện như cổ tích đã xẩy đến trong gian bếp của gia đình tôi. Bữa tối, khi tôi dọn cơm thì phát hiện nồi xơ mít đã biến mất, thay vào đó là nồi cá nục biển kho sả thơm phức. Hai mẹ con đều rất ngạc nhiên. Tôi nói với mẹ, hay là có cô Tấm ở trong bếp? Mẹ tủm tỉm cười bảo, chắc là do con ngoan nên cô Tấm đến giúp đó.
Sau này, tôi mới biết cô Tấm chính là dì Ngọc hàng xóm. Dì Ngọc vẫn thường ghé gian bếp nhà tôi khi tôi đã chạy đi chơi để kiểm tra xem tôi đã dập tắt hết lửa chưa, phòng hỏa hoạn. Dì cũng thường mở xem thức ăn có gì. Và khi nhìn thấy món xơ mít “chủ đạo” sau ngày bão thì dì không cầm lòng nổi, đổi ngay nồi cá biển kho mang qua nhà tôi.
Quê dì ở vùng biển nên thường có cá nục khô dự trữ trong nhà. Bây giờ, tôi đã đi xa, thỉnh thoảng ghé về quê, hai dì cháu vẫn nhắc lại chuyện nồi xơ mít biến mất và lại thấy mắt cay xè như thể khói lá thông vừa bay lên.
Kỳ lạ thay, gắn với mùa thu là loài thị đậm màu cổ tích. Dạo bé, gần nhà tôi có một cây thị. Khi người lớn đi làm, lũ trẻ con chúng tôi lại rủ nhau ra gốc thị chơi. Chúng tôi vẫn hằng tin, trong cây thị ấy luôn ẩn chứa một phép thần kỳ. Mùa thị chín, mấy đứa thường đứng dưới gốc cây, kéo vạt áo ra và đọc câu thần chú: “Thị ơi thị rụng bị bà/ Bà để bà ngửi chứ bà không ăn”.
Quả thị trong cổ tích với cô Tấm dịu hiền cũng đã trở thành cổ tích giữa đời thường với câu chuyện đời nhiều thương mến. Ảnh: Anh Hoài
Đọc ba hôm liền chẳng có quả thị nào rụng xuống. Nhiều đứa buồn thiu. Có đứa còn nói, chắc là thần cây đi vắng. Dẫu vậy, chúng tôi vẫn kiên trì đọc thần chú. Rồi bỗng nhiên, bạn tôi hứng được một quả thị vàng ươm. Cô bạn vui lắm, nâng niu quả thị và cho vào túi len bé xíu cầm theo đi chơi, đặt nó lên đầu giường mỗi đêm nằm ngủ và không quên mơ cô Tấm hiện ra.
Câu chuyện quả thị ấy cứ theo chúng tôi lớn lên. Rồi một hôm, chú hàng xóm vẫn thường hái thị ra chợ bán tiết lộ: “Làm gì có chuyện quả thị đang phổng phao ngon lành lại rớt xuống trúng vạt áo. Đó là chú núp trong lùm cây ném xuống đấy”. Cô bé con ngày đó cũng đã lớn, cười híp mắt và vẫn nhớ không nguôi về những ngày ngọt ngào vì có một quả thị thần kỳ rơi trúng áo.
Bạn bảo vừa kể chuyện cô Tấm cho cháu gái nghe, hôm nào rảnh có khi phải “dụ” con bé ra gốc thị đọc “thần chú”, rồi núp trên đó ném quả thị xuống vạt áo để xem con bé có vui niềm vui trong veo, tin niềm tin trong veo như mình ngày nào không?
Mỗi đứa trẻ đều mơ cổ tích. Làm sao không mơ được, khi mà những câu chuyện ngọt ngào ấy rồi sẽ cùng những cô nhỏ, cậu nhỏ lớn lên và mang theo suốt cuộc đời này.