Còn mãi... ngày xưa

(Baohatinh.vn) - Mới đó thôi mà đã... ngày xưa, những vật dụng một thời gắn bó không thể thiếu trong mỗi nhà đã trở thành “đồ cổ”. Có phải bởi cuộc sống phát triển nhanh với những vật dụng hiện đại hay bởi lòng người đã vội lãng quên?

Còn mãi... ngày xưa

Căn nhà cũ luôn như một bức tranh cổ tích khi mỗi người tìm về ký ức tuổi thơ. Ảnh: Internet

Anh, người cùng làng, làm việc trong tỉnh, có nhà thành phố, vợ đẹp, con khôn, thế mà vẫn không nỡ bán chỗ đất ở quê đi. Vừa rồi, anh đầu tư mua lại một ngôi nhà cổ gỗ mít bốn gian năm vì, tu sửa rồi mua những vật dụng nông thôn ngày xưa để vào trưng bày. Hôm khánh thành, anh làm mấy mâm mời xóm giềng vừa tri ân, vừa gửi gắm giữ gìn những di sản vô giá ấy cho mai sau. Anh bảo, nhìn những thứ “đồ cổ” ấy để nhớ về quá khứ vất vả, để thấy như cha mẹ vẫn còn thấp thoáng trong hình hài những nông cụ ngày xưa.

Bộn bề với công việc, tất bật trong guồng quay cuộc sống thị thành, thế mà anh vẫn có thời gian để sưu tầm hầu như không thiếu một thứ gì. Nhờ anh, mọi người lại rưng rưng gọi tên từng vật dụng với công năng sử dụng mà tưởng như thời gian đã xóa nhòa.

Còn mãi... ngày xưa

Những vật dụng gắn liền với người nông dân Hà Tĩnh thời xưa. (Trong ảnh: Một góc Bảo tàng Hoa Cương - Lộc Hà. Ảnh: Thiên Vỹ)

Này đây, thường để nơi góc chuồng trâu là chiếc cày với những diệp, lưỡi... Bên cạnh là chiếc bừa chín răng với chiếc chão (ách) đặt bên. Rồi nào là ven, vét, cuốc, xuổng với chiếc cán trơn bóng mồ hôi vất vả của người nông dân. Rồi chiếc gàu sòng tát bờ thấp, chiếc gàu dai tát ruộng cao trong mùa khô hạn. Trên những tấm ván gác ở rượng ràn là những gọng vó, nơm, chài, giỏ, đó, sa... những dụng cụ dùng đi bắt cá tôm cải thiện bữa ăn trong những ngày mưa lụt. Thứ thì mua ở dưới chợ Dinh Sy, thứ thì nhờ ông lão hàng xóm đan kết cho từ bàn tay tài hoa, tỉ mẩn. Tôi như nghe thấy tiếng cười giòn tan của tuổi thơ khi đi hôi cá ao làng.

Quay vào đầu hồi nhà bếp, bên cạnh chiếc giếng đào được xây bằng đá động, nước mát lịm là chiếc chum sành đựng nước mưa cùng chiếc gáo dừa. Tôi mường tượng trưa hè nào cùng lũ bạn chơi bao trò đến khát khô cổ họng, chạy ù vào nhà nào gần nhất, tu chiếc gáo dừa ừng ực ngon lành. Bên cạnh chiếc chum là cái lon mà mẹ dùng để muối dưa cà, tích trữ thức ăn cho tháng ba ngày tám; là chiếc liễn đựng muối đổi được từ người bán rong miền biển. Chiếc sào phơi áo vẫn đâu đây bóng dáng của những cô Tấm làng quê đảm đang mỗi sớm, mỗi chiều. Chiếc cầu ao đỏ bờ dâm bụt, cạnh bên là cây ổi cơm thơm lựng rũ xuống nhìn đàn cá lội tung tăng.

Còn mãi... ngày xưa

Lu đựng nước mưa để uống là vật dụng quen thuộc với tuổi thơ thế hệ 7X, 8X. vùng nông thôn. Ảnh: Internet

Quay vào gian bếp bám đầy bồ hóng, vẫn như bóng dáng mẹ già lui hui bên bếp củi ấm nóng tro than. Những nồi, niêu, xoong, chảo sắp xếp gọn gàng bên giàn; những chiếc kiềng, chiếc gióng treo được cất đặt tinh tươm. Trên gác là những nong, nia, thúng, mủng, dần, sàng nằm nghỉ ngơi sau khi cùng cha mẹ hoàn thành mùa vụ. Chiếc chum to đã đổ đầy hạt giống mùa sau. Chiếc cót ép đã đổ đầy thóc mong cả gia đình không phải chạy vạy những ngày giáp hạt. Trên giàn bát đũa, chiếc mâm đồng, mươn cơm bằng tre vẫn lưu giữ đó giây phút rộn ràng cả gia đình quây quần trong bữa ăn. Là chiếc gô (cặp lồng) cha mang về từ thuở chiến trường thường được mẹ đựng thức ăn đem lên đồng trong mùa cày cấy. Những chiếc bát sứt

miệng loe thuở con lẫm chẫm tập đi đã làm mẻ, chiếc đĩa cây trúc, con phượng răn vết thời gian. Quá khứ òa về trong niềm thương nỗi nhớ khiến ai xem cũng không khỏi mủi lòng.

Còn mãi... ngày xưa

Nhà cổ Trường Lưu có tuổi đời hàng trăm năm. Ảnh: Thiên Vỹ

Nhà trên, chính giữa gian bảy là chiếc sập gụ bày lư hương và linh vị tổ tiên, là bộ trường kỷ cha thường ngồi uống nước chè cùng chiếc điếu cày mấy lần toan vứt bỏ. Chiếc giường đơn trải chiếu cói cùng chiếc quạt mo cau vỗ về giấc ngủ đêm hè. Bao chuyện cổ tích, bao điều nhân nghĩa con mang theo suốt cả cuộc đời cũng từ nơi ấy. Cạnh bên là chiếc đài bán dẫn mà phải bao lần đắn đo, toan tính cha mới dám bán cả tấn lúa để mua. Ngoài hiên, chiếc quạt thóc, chiếc xe đạp Thống Nhất vẫn như thao thức đợi người về...

Càng nhìn càng nhớ, càng nhớ lại càng thương. Biết bao kỷ niệm ùa về trong miên man ký ức. Ta thương cha mẹ ta ngày xưa khó nhọc. Ta thương đất nước mình một thuở gian lao. Những kỷ vật vô giá ấy rồi thế hệ mai sau còn nhớ, còn biết được không? Có thể rồi với thời gian, đồ bằng gỗ, tre sẽ mối mọt; đồ bằng sắt sẽ gỉ sét nhưng miễn sao lòng người còn lưu luyến thì nó sẽ trường tồn để nhắc nhở, thức tỉnh chúng ta khỏi trôi trượt đi trong vòng quay cuộc sống. Chỉ sợ nhất là khi lòng người nhẫn tâm vứt bỏ, lãng quên quá khứ để rồi một lúc nào đó chợt băn khoăn chợt hỏi rồi tự trách: Đâu rồi thúng, mủng ngày xưa?

Chủ đề Đời sống văn hóa

Đọc thêm

Podcast tản văn: Tình yêu của mẹ

Podcast tản văn: Tình yêu của mẹ

Tình yêu của mẹ dành cho con như biển trời bao la. Bởi thế mà dẫu đi hết cuộc đời, trong trái tim con vẫn luôn ấp ủ bóng hình yêu thương của mẹ.
Podcast tản văn: Người giữ lửa

Podcast tản văn: Người giữ lửa

Người phụ nữ hôm nay vừa phải cân bằng việc nước và việc nhà, họ lặng lẽ biến hy sinh thành tự chủ, biến nhẫn nại thành sức mạnh, chúng ta cần phải biết ơn, trân trọng điều này.
Podcast tản văn: Mênh mang khói bếp

Podcast tản văn: Mênh mang khói bếp

Chiều buông tím nhạt trên mái tranh, bóng hoàng hôn chập chờn len lỏi qua từng rặng tre, nhẹ nhàng phủ xuống ngõ quê một màu thẫm buồn...
Podcast tản văn: Dòng sông ký ức

Podcast tản văn: Dòng sông ký ức

Đối với nhiều người, dòng sông quê hương gắn liền với những tháng ngày tuổi thơ hồn nhiên. Tản văn “Dòng sông ký ức” là một sự chiêm nghiệm về cuộc đời qua hình ảnh dòng sông.
Nâng cao nghiệp vụ cho hướng dẫn viên du lịch

Nâng cao nghiệp vụ cho hướng dẫn viên du lịch

Nâng cao nghiệp vụ hướng dẫn viên du lịch góp phần nâng cao chất lượng dịch vụ, hình ảnh và sức cạnh tranh của du lịch địa phương, góp phần phát triển du lịch Hà Tĩnh bền vững.
Ẩm thực Việt hấp dẫn top đầu thế giới

Ẩm thực Việt hấp dẫn top đầu thế giới

Việt Nam xếp thứ 4 trong danh sách những quốc gia có nền ẩm thực hấp dẫn nhất thế giới năm 2025 theo xếp hạng của CN Traveller, vượt qua nhiều cường quốc như Pháp, Tây Ban Nha và Nhật Bản.
Lan tỏa tình yêu dân ca trên quê hương Đại thi hào Nguyễn Du

Lan tỏa tình yêu dân ca trên quê hương Đại thi hào Nguyễn Du

Hoạt động đưa dân ca ví, giặm vào trường học đã lan tỏa mạnh mẽ, sâu rộng ở Hà Tĩnh. Trong những giờ ngoại khóa, các tiết học âm nhạc do các nghệ nhân dân gian trực tiếp truyền dạy, nhiều học sinh có dịp thể hiện năng khiếu, niềm đam mê với những làn điệu ngọt ngào, sâu lắng.
Podcast truyện ngắn: Ngày trở về

Podcast truyện ngắn: Ngày trở về

Mùa thu năm 1954, Thủ đô Hà Nội rợp cờ hoa đón đoàn quân chiến thắng trở về. Niềm vui riêng hòa vào niềm vui chung, hạnh phúc của mỗi gia đình hòa trong hạnh phúc lớn lao của cả dân tộc.
Podcast tản văn: Lấp lánh những cánh chuồn

Podcast tản văn: Lấp lánh những cánh chuồn

Tản văn "Lấp lánh những cánh chuồn" của tác giả Nguyễn Hà Hải đưa người đọc trở về với miền ký ức tuổi thơ trong trẻo, gắn liền với hình ảnh chuồn chuồn và không gian làng quê thanh bình.
Podcast Tản văn: Ánh trăng đoàn viên

Podcast Tản văn: Ánh trăng đoàn viên

Trung thu về, khi trăng Rằm tháng Tám treo cao cũng là lúc lòng ta rung lên nhịp yêu thương. Hơn cả đèn hoa, đây là khoảnh khắc tìm về bình yên, để sum vầy bên người thân và sẻ chia hơi ấm.