Đền Cồn Trú đón nhận bằng di tích lịch sử - văn hóa cấp tỉnh

(Baohatinh.vn) - Đền Cồn Trú (xã Nam Phúc Thăng, Cẩm Xuyên, Hà Tĩnh) đón nhận bằng di tích lịch sử - văn hóa cấp tỉnh càng tôn vinh công trạng của Cương quốc công Nguyễn Xí - người đã phục vụ triều nhà Lê qua 4 đời vua, có công lao to lớn trong sự nghiệp đấu tranh chống xâm lược của đất nước.

Đền Cồn Trú đón nhận bằng di tích lịch sử - văn hóa cấp tỉnh

Đại biểu tham dự buổi lễ

Chiều 6/4, UBND xã Nam Phúc Thăng (Cẩm Xuyên) long trọng tổ chức lễ đón nhận bằng di tích lịch sử - văn hóa cấp tỉnh Đền Cồn Trú. Đại diện lãnh đạo Sở VH-TT&DL và huyện Cẩm Xuyên cùng tham dự.

Đền Cồn Trú đón nhận bằng di tích lịch sử - văn hóa cấp tỉnh

Đền Cồn Trú ở xã Nam Phúc Thăng là đền thờ Cương quốc công Nguyễn Xí.

Di tích Đền Cồn Trú thuộc địa bàn thôn Hưng Quang, xã Nam Phúc Thăng, huyện Cẩm Xuyên. Đền Cồn Trú được gọi theo tên làng Cồn Trú xưa. Đây chính là đền thờ Cương quốc công Nguyễn Xí.

Theo ghi chép của lịch sử, Nguyễn Xí (1397-1465) sinh ở làng Thượng Xá, huyện Chân Phúc (nay là xã Khánh Hợp, huyện Nghi Lộc, Nghệ An). Mồ côi cha mẹ từ khi 9 tuổi, Nguyễn Xí cùng với anh trai là Nguyễn Biện rời quê hương ra đất Lam Sơn (Thanh Hóa) ở với Lê Lợi. Năm 1416, Lê Lợi cùng 18 chiến hữu mở hội thề Lũng Nhai chống giặc Minh xâm lược. Hai anh em Nguyễn Biện, Nguyễn Xí đều tham gia

21 tuổi, Nguyễn Xí cùng anh trai và các chiến hữu lập công đầu trong các trận đánh ở Lạc Thủy, Mường Thôi... thuộc các vùng thượng lưu sông Chu.

Đền Cồn Trú đón nhận bằng di tích lịch sử - văn hóa cấp tỉnh

Chủ tịch UBND xã Nam Phúc Thăng Phạm Văn Tuấn trình bày diễn văn ôn lại lịch sử đền Cồn Trú và công lao của Cương quốc công Nguyễn Xí.

Mười năm nếm mật nằm gai, vào sinh ra tử, Nguyễn Xí luôn là vị tướng tiên phong tham gia đánh thắng nhiều trận đánh lớn như: Bồ Đằng, Trà Lân, thành Nghệ An, thành Diễn Châu, Tốt Động, Chúc Động, Đông Quan, Xương Giang... góp phần đưa đất nước thoát khỏi ách thống trị của giặc Minh sau 20 năm bị đô hộ.

Năm 1428, Lê Lợi lên ngôi vua, Nguyễn Xí được phong chức “Long hổ thượng tướng suy trung bảo chính công thần”. Năm 1429, nhà vua cho khắc biển công thần. Khi bàn công, ông đứng vào hàng thứ năm, được phong tước Huyện Hầu. Để thể hiện sự ưu ái đặc biệt cho những người có công lớn trong khởi nghĩa, Lê Lợi đã ban quốc tính cho Nguyễn Xí là Lê Xí (được mang họ của vua).

Năm 1433, vua Lê Thái Tổ qua đời. Nguyễn Xí nhận di chiếu cùng một số quần thần lập Thái tử Nguyên Long (tức Lê Thái Tông) lên ngôi vua lúc mới 10 tuổi. Ông giữ cương vị giúp vua điều hành công việc triều chính. Trong vương triều nhà Lê, Nguyễn Xí giữ nhiều chức vụ trọng yếu, góp phần to lớn để xây dựng đất nước, mở mang bờ cõi, củng cố chế độ nhà Lê.

Đền Cồn Trú đón nhận bằng di tích lịch sử - văn hóa cấp tỉnh

Phó Chủ tịch Thường trực UBND huyện Cẩm Xuyên Phạm Văn Thắng: Chính quyền địa phương cần tiếp tục bảo vệ, tu bổ, tôn tạo và phát huy giá trị của di tích lịch sử - văn hóa cấp tỉnh đền Cồn Trú.

Khi đất nước bị ngoại xâm, ông là người cầm quân đi đánh giặc. Khi vương triều nhà Lê lâm vào cảnh Lê Nghi Dân giết Lê Băng Cơ và Hoàng Thái hậu để chiếm đoạt ngôi vua, gây ra sự nhiễu loạn trong triều đình, Nguyễn Xí đã chủ xướng cuộc chính biến vào năm 1460 để diệt trừ bọn phản loạn. Sau khi dẹp bỏ Lê Nghi Dân và bè đảng, Nguyễn Xí đưa Lê Tư Thành (tức Lê Thánh Tông) lên ngôi vua.

Với chiến công oanh liệt trong cuộc kháng chiến chống quân Minh xâm lược và công lao vĩ đại đối với quốc gia trong việc lập lại triều chính, Nguyễn Xí được vua Lê Thánh Tông ban tặng là người “Bình ngô khai quốc/ Tịnh nạn trung hưng”. Cũng chính từ đó, các đời sau coi Nguyễn Xí là người hai lần khai quốc.

Trong cuộc đời làm quan, phụng sự 4 triều vua Lê kéo dài hơn 30 năm (gồm Lê Thái Tổ, Lê Thái Tông, Lê Nhân Tông, Lê Thánh Tông), Nguyễn Xí một lòng một dạ trung thần, khai quốc công thần, mở mang đất đai bờ cõi non sông, bảo vệ từng tấc đất.

Ông có vai trò quyết định trong nhiều chính sách tiến bộ. Không chỉ là một võ tướng tài ba, Nguyễn Xí còn là một nhà chính trị lỗi lạc đối với quốc nội và quốc ngoại. Khi Nguyễn Xí qua đời (năm 1465), vua Lê Thánh Tông còn truy tặng ông tước “Thái sư Cương quốc công, đặc ân khai quốc, thụy nghĩa vụ”.

Đền Cồn Trú đón nhận bằng di tích lịch sử - văn hóa cấp tỉnh

Lãnh đạo Sở VH-TT&DL và huyện Cẩm Xuyên trao bằng công nhận di tích lịch sử - văn hóa cấp tỉnh đền Cồn Trú cho chính quyền địa phương.

Với những cống hiến to lớn cho dân tộc, các triều vua sau tiếp tục phong Nguyễn Xí là “Thượng thượng đẳng tôn thần”. Không chỉ có đền thờ do Nhà nước xây dựng, ông còn được Nhân dân nhiều nơi lập đền thờ và tôn làm phúc thần. Tên của ông được đặt cho các công trình đường sá, trường học ở nhiều thành phố trên khắp cả nước như: Hà Nội, TP Hồ Chí Minh, Đà Nẵng, Vinh, Hà Tĩnh... Năm 2020, di tích lịch sử lăng mộ và đền thờ Nguyễn Xí ở huyện Nghi Lộc (Nghệ An) đã được Thủ tướng Chính phủ xếp hạng là di tích quốc gia đặc biệt.

Đền Cồn Trú ở xã Nam Phúc Thăng được xây dựng bằng tre nứa vào cuối thế kỷ thứ XVII; đến đầu thế kỷ thứ XVIII được xây dựng lại với các hạng mục: hệ thống cột nanh, tắc môn và một tòa điện thờ 3 gian bằng gỗ. Trải qua nhiều biến thiên thăng trầm của lịch sử, ngôi đền bị xuống cấp và trở thành một phế tích. Từ năm 1930 - 1931, Đền Cồn Trú là nơi được chi bộ Đảng địa phương sử dụng để in ấn tài liệu mật, tổ chức họp bàn những nội dung quan trọng. Hiện nay, Đền Cồn Trú được Nhân dân địa phương huy động xã hội hóa để xây dựng lại, trở thành nơi sinh hoạt tín ngưỡng, cầu cho quốc thái, dân an, xã hội ngày càng ấm no, hạnh phúc; động viên, cổ vũ tinh thần kiên trung ái quốc của Nhân dân.

Ghi nhận công lao của Cương quốc công Nguyễn Xí đối với Nhân dân và đất nước và những giá trị văn hóa lịch sử của Đền Cồn Trú, ngày 13/1/2023, UBND tỉnh Hà Tĩnh đã có Quyết định số 124/QĐ-UBND xếp hạng Đền Cồn Trú (xã Nam Phúc Thăng, Cẩm Xuyên) là di tích lịch sử - văn hóa cấp tỉnh.

Đền Cồn Trú đón nhận bằng di tích lịch sử - văn hóa cấp tỉnh

Chính quyền địa phương đã long trọng tổ chức nghi thức rước bằng xếp hạng di tích lịch sử - văn hóa cấp tỉnh vào Đền Cồn Trú.

Chủ đề Di chỉ - Khảo cổ

Đọc thêm

Podcast tản văn: Giai điệu tháng Năm

Podcast tản văn: Giai điệu tháng Năm

Tháng Năm ngân lên bản nhạc mùa hạ, như gọi dậy mọi sắc màu đang say ngủ... Trong giai điệu ấy, ai cũng thấy một phần tuổi trẻ của mình – ngây ngô, sôi nổi, và đầy mộng mơ…
Chùa Thiên Tượng - Hoan Châu đệ nhị danh thắng

Chùa Thiên Tượng - Hoan Châu đệ nhị danh thắng

Toạ lạc trên sườn núi Thiên Tượng của dãy Hồng Lĩnh, chùa Thiên Tượng thuộc phường Trung Lương (TX Hồng Lĩnh, Hà Tĩnh) được xem là Hoan Châu đệ nhị danh thắng với nhiều cảnh đẹp.
Podcast tản văn: Lối cũ ta về

Podcast tản văn: Lối cũ ta về

Lối cũ không chỉ là một con đường, mà là nơi chất chứa yêu thương, là mảnh đất chôn rau cắt rốn, là chiếc nôi của những giấc mơ giữa trưa hè...
Podcast: Chuyện những người phụ nữ Hà Tĩnh được gặp Bác Hồ

Podcast: Chuyện những người phụ nữ Hà Tĩnh được gặp Bác Hồ

Trong ngôi nhà đơn sơ, những bức ảnh kỷ niệm thiêng liêng được treo ngay ngắn như những kỷ vật quý báu. Dù thời gian có qua đi hơn 55 năm thì nhũng ký ức được gặp Bác Hồ vẫn vẹn nguyên trong trái tim bà Tưởng Thị Diên - người Tiểu đội trưởng Tiểu đội dân quân gái Kỳ Phương năm nào....
Podcast: Hà Tĩnh in dấu chân Người

Podcast: Hà Tĩnh in dấu chân Người

Gần bảy thập kỷ đã đi qua, giọng nói trìu mến, thân thương của Bác vẫn còn vang vọng, thấm vào mỗi con tim. Khắc ghi lời Bác kính yêu, Đảng bộ và nhân dân Hà Tĩnh đoàn kết một lòng, ra sức xây dựng quê hương giàu đẹp như sinh thời Người căn dặn và mong muốn...
Đại sứ Nhật Bản ITO Naoki dự sự kiện giao lưu văn hóa tại Hà Tĩnh

Đại sứ Nhật Bản ITO Naoki dự sự kiện giao lưu văn hóa tại Hà Tĩnh

Tối 15/5, tại TP Hà Tĩnh đã diễn ra chương trình giao lưu văn hóa Việt - Nhật với chủ đề “Kết nối thế giới qua Truyện dân gian và Âm nhạc”. Tham dự có ngài ITO Naoki - Đại sứ Đặc mệnh toàn quyền Nhật Bản tại Việt Nam, Bí thư Tỉnh ủy Nguyễn Duy Lâm, Chủ tịch UBND tỉnh Võ Trọng Hải, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Dương Tất Thắng.
Podcast mỗi tuần một câu chuyện: Đôi guốc của tam thể

Podcast mỗi tuần một câu chuyện: Đôi guốc của tam thể

Chú mèo tam thể soi mặt vào vại nước ở gốc cau, vuốt đi vuốt lại mấy sợi ria mép trắng như cước cho thật óng ả rồi thong thả bước ra sân tắm nắng. Gió hây hẩy, nắng nhè nhẹ vàng như mật, tam Thể khoan khoái nằm duỗi dài trên sân...
ABC News: Vì sao bánh mì Việt Nam khiến người Australia 'phát cuồng'?

ABC News: Vì sao bánh mì Việt Nam khiến người Australia 'phát cuồng'?

Trang tin tức ABC News vừa đăng tải bài viết với tiêu đề “Why are Australians obsessed with bánh mì, the Vietnamese roll with the complex history?” (Tạm dịch: Vì sao người Australia “mê” bánh mì Việt Nam, món ăn giản dị chứa đựng câu chuyện lịch sử đặc biệt), phản ánh sức hút ngày càng lớn của bánh mì Việt trên đất Australia.
Podcast truyện ngắn: Kỷ vật cuối cùng

Podcast truyện ngắn: Kỷ vật cuối cùng

Chiếc đồng hồ cũ kỹ nằm im lìm trong hộp gỗ, phủ đầy bụi thời gian. Đó là kỷ vật giản dị, chứa đựng cả một kho tàng ký ức về người bà đã khuất với biết bao câu chuyện, những hồi ức đẹp đẽ về một thời đã qua...
Ly sữa chua... “chát”!?

Ly sữa chua... “chát”!?

Vị thanh mát của ly sữa chua đánh đá post lên mạng hôm ấy giờ chỉ còn trong mường tượng, nhưng dư vị chua ít, chát nhiều còn đọng lại và phảng phất gần xa ở Hà Tĩnh.
Thắp sáng tinh thần từ bi và hướng thiện

Thắp sáng tinh thần từ bi và hướng thiện

Đại lễ Phật đản được tổ chức tại hơn 300 ngôi chùa lớn, nhỏ trên địa bàn Hà Tĩnh là dịp để cộng đồng nhìn nhận những giá trị sống tích cực, lan tỏa tinh thần từ bi, hướng thiện của Phật giáo.
Podcast tản văn: Vàng nắng vàng đồng

Podcast tản văn: Vàng nắng vàng đồng

Sinh ra và lớn lên ở quê, những cảnh vật, con người nơi đây đã quá quen thuộc với tôi. Tôi yêu dòng sông như dải lụa xanh uốn lượn ôm trọn xóm thôn; yêu những hàng bằng lăng tím lịm chạy dọc theo con đường làng; yêu cả những tường rào được phủ sắc hoa tigon đỏ tươi như màu máu con tim trong bài thơ tình lãng mạn của ai đó...