Nghi thức suy tôn Đức pháp chủ Thích Trí Quảng diễn ra sáng 29/11 tại Hà Nội, trong phiên bế mạc Đại hội lần thứ IX Giáo hội Phật giáo Việt Nam. Theo Hiến chương Giáo hội Phật giáo Việt Nam, Đức Pháp chủ Giáo hội Phật giáo Việt Nam là lãnh đạo tối cao về đạo pháp và giới luật.
Phát biểu sau lễ suy tôn, Đức Pháp chủ Thích Trí Quảng hồi tưởng lại năm 1981, chín hệ phái Phật giáo hai miền đã thống nhất thành Giáo hội Phật giáo. Lúc đó, Đại hội lần thứ nhất Giáo hội Phật giáo Việt Nam chỉ có 100 đại biểu, “nhưng các vị là những viên ngọc quý”.
Đức Pháp chủ đời thứ nhất là đại lão hòa thượng Thích Đức Nhuận rất tha thiết đào tạo tăng tài. Ngài từng nói chùa mà không có tăng coi như không có. Có tăng mà tăng thất học thì càng nguy hiểm hơn. Vì vậy, ngài coi trọng giáo dục Phật giáo để mở mang trí tuệ. Từ đó đến nay đã có nhiều lớp tăng sĩ có học vị từ cử nhân đến tiến sĩ.
Đức Pháp chủ thứ ba là đại lão hòa thượng Thích Phổ Tuệ đã nhìn thấy tăng ni có sở học nhưng đạo hành có phần khiếm khuyết, nặng lý luận, tranh chấp hơn thua, nên rất lo. Vì vậy, ngài đã gọi hòa thượng Thích Trí Quảng đến, nói rằng bản thân tuổi đã cao, muốn làm nhiều việc nhưng không được. Vì vậy, ông đề nghị xây dựng Hội đồng Giám luật để chấn chỉnh đạo phong tăng ni. “Đạo phong khiếm khuyết sẽ làm tổn thương giáo hội không ít”, ông nói.
Sau đó, Hội đồng Giám luật Giáo hội Phật giáo Việt Nam được thành lập, do hòa thượng Thích Trí Quảng làm Chủ tịch. Trưởng lão hòa thượng Thích Trí Quảng nhấn mạnh, đây là hai vấn đề quan trọng nhất của giáo hội mà hai vị Pháp chủ để lại. Vì vậy, Giáo hội Phật giáo cần nêu cao trí tuệ và kỷ cương. “Có trí tuệ mới có kỷ cương. Trí tuệ giúp ta thấy những gì đáng làm, đáng nói, đoàn kết. Trí tuệ và kỷ cương giúp chúng ta phát triển bền vững”, ông nói.
Ngoài ra, Đức Pháp chủ Thích Trí Quảng cũng lưu ý phát hiện, bồi dưỡng nhân tài để đề bạt vào tất cả chức danh trong Giáo hội Phật giáo. “Nếu không có nhân tài, không có những người tiêu biểu thì Phật giáo sẽ suy”, ông nói.
Nghi thức suy tôn trưởng lão hòa thượng Thích Trí Quảng làm Đức đệ tứ Pháp chủ, sáng 29/11. Ảnh: Hoàng Phong
Trưởng lão hòa thượng Thích Trí Quảng sinh năm 1940 tại Gia Định (nay là TP Hồ Chí Minh). Năm 10 tuổi, ngài xuống tóc xuất gia với Đại lão hòa thượng Thích Trí Đức tại tổ đình Huê Nghiêm (Thủ Đức); được hòa thượng cho thọ giới Sa-di (giới đầu tiên một tu sĩ được thọ nhận để tu học, gồm 10 giới) tại tổ đình Linh Nguyên (Long An).
Từ năm 1957 đến 1960, ngài tu học tại Phật học đường Nam Việt, chùa Ấn Quang (Sài Gòn). Ngài Thích Trí Quảng được đăng đàn thọ giới Tỳ-kheo (hay còn gọi là Đại giới, gồm 250 giới) năm 1960, tại Đại giới đàn Ấn Quang, dành riêng cho các học tăng vừa tốt nghiệp Phật học đường Nam Việt.
Bốn năm sau đó, ngài làm giảng sư, rồi du học tại Đại học Rissho, Nhật Bản đến năm 1972.
Trở về nước, ngài được các bậc giáo phẩm lãnh đạo Giáo hội Phật giáo Việt Nam Thống nhất suy cử đảm nhiệm Vụ trưởng Phiên dịch và Trước tác thuộc Tổng vụ Hoằng pháp. Ngài được Đức đệ nhị Tăng thống Giáo hội Phật giáo Việt Nam Thống nhất đặc cách tấn phong giáo phẩm thượng tọa lúc 37 tuổi.
Sau khi Giáo hội Phật giáo Việt Nam thành lập năm 1981, ngài là thành viên Thường trực Hội đồng Trị sự, đảm nhiệm Trưởng ban Hoằng pháp Trung ương. Ngài từng làm Phó ban, Trưởng ban Trị sự Giáo hội Phật giáo TP Hồ Chí Minh.
Nhiều công trình Phật giáo tại TP Hồ Chí Minh được hòa thượng Thích Trí Quảng kiến thiết, chỉnh trang như công viên tượng đài Bồ tát Thích Quảng Đức, Việt Nam Quốc tự; chùa Thanh Tâm và Phổ Quang.
Ba ngôi chùa Việt Nam Quốc, Thanh Tâm, Phổ Quang được ngài lấy ý kiến thống nhất của đại tăng, quyết nghị vĩnh viễn là cơ sở chung của Phật giáo TP Hồ Chí Minh, quản lý theo cơ chế đặc thù, không bổ nhiệm trụ trì như các tự viện thông thường.
Sau khi Đức đệ tam Pháp chủ Thích Phổ Tuệ viên tịch, cuối tháng 12/2021, hòa thượng Thích Trí Quảng được Hội đồng Chứng minh, Hội đồng Trị sự suy tôn giữ ngôi vị quyền Pháp chủ Giáo hội Phật giáo Việt Nam.
