Chuỗi 35 trận bất bại của huấn luyện viên (HLV) Park Hang-seo khi dẫn dắt bóng đá Việt Nam đối đầu với các đội trong khu vực Đông Nam Á ở mọi cấp độ đã bị Thái Lan chặn lại sau thất bại 0-2 ở bán kết lượt đi. Tuyển Việt Nam vẫn thể hiện sức ép, nhưng thua cuộc. Công cuộc tái thiết đội tuyển cần được bắt đầu.
Nghịch lý quân bầu Đức
2020 là năm rực rỡ của CLB HAGL. Sự trở lại của huyền thoại Kiatisuk mang đến sinh khí mới cho đội bóng vốn được coi là siêu tiềm năng. Trong ít tháng quản quân, Kiatisuk gần như đã khai mở hết thế mạnh của Công Phượng, Văn Toàn, Minh Vương, và phần nào đó lấy lại phong độ cho Xuân Trường, Tuấn Anh.
Sự độc tôn của HAGL ở V.League làm cho người hâm mộ thêm kỳ vọng vào tuyển Việt Nam, nơi họ góp phần đông quân số và luôn được thầy Park trọng dụng theo những cách khác nhau. Phong độ ấn tượng của Tuấn Anh cộng thêm màn tỏa sáng dù ngắn ngủi của Minh Vương ở các trận vòng loại thứ 2 và 3 World Cup 2022 càng khẳng định ưu thế cho quân bầu Đức.
Nhưng từ rất lâu rồi, các nhà chuyên môn đã nhìn thấy nhược điểm cố hữu của lứa gà nòi nhà bầu Đức: Thiếu tố chất để chạy đường trường. Họ có thể hay, thậm chí thăng hoa trong vài khoảnh khắc, nhưng để đóng vai trụ cột ở những thời điểm then chốt, thì họ lại không vượt qua được chính bản thân mình.
AFF Cup 2018, tuyển Việt Nam vô địch, nhưng dấu ấn HAGL không phải là đậm nét. Đó là giải đấu vinh danh Quang Hải, Anh Đức, Hùng Dũng, Văn Hậu, Trọng Hoàng.
Dàn cầu thủ HAGL không để lại nhiều dấu ấn tại AFF Cup 2020
AFF Cup 2020, hơn một nửa đội hình tinh nhuệ của tuyển Việt Nam vắng mặt. HLV Park Hang-seo buộc phải trám cầu thủ HAGL vào những vị trí trọng yếu: Hai biên với Vũ Văn Thanh, Nguyễn Phong Hồng Duy, tiền vệ trung tâm với Nguyễn Tuấn Anh, tiền đạo với Nguyễn Công Phượng, Nguyễn Văn Toàn luân phiên đá chính.
Ở vòng bảng, khi các trận đấu có độ khó chưa cao, các vấn đề của đội tuyển nói chung và của quân bầu Đức chưa bộc lộ. Hồng Duy kiến tạo để Công Phượng ghi bàn thắng đầu tiên, Tuấn Anh chơi hay nhất trận gặp Malaysia, ngay cả khi Văn Thanh đá hỏng phạt đền, mọi thứ vẫn màu hồng.
Nhưng đối mặt với Thái Lan, đối thủ đẳng cấp, quái kiệt và tiếp cận trận đấu hợp lý hơn, ngay lập tức thầy trò ông Park phải trả một cái giá quá đắt. Khởi nguồn cho thất bại, không gì khác là cú trượt chân của Hồng Duy, trong tình thế chỉ còn anh là chốt chặn cuối cùng.
Hồng Duy chơi cả 2 trận bán kết, đấy là dấu hỏi dành cho thầy Park. Có thể ông Park nhân văn khi tỏ rõ sự kiên định với Hồng Duy, có thể ông Park cũng không còn lựa chọn nào khả dĩ hơn, nhưng điều mà tất cả đều trông thấy là cánh trái tuyển Việt Nam sai số quá nhiều trong khâu chuyền bóng, đi bóng.
Công Phượng không thực hiện đúng chỉ đạo của thầy Park. Ảnh: AFF Cup
Tuấn Anh đương nhiên là nghệ sĩ ở khu trung tuyến, nhưng cụ thể trong cuộc đối đầu cần sức mạnh, cần tốc độ và đặc biệt là cần hiệu quả gây áp lực như hiệp 2 trận bán kết lượt về, anh không phù hợp. Ông Park đưa Tuấn Anh vào sân hơn 10 phút đã phải thay anh ra, đó là xoay chuyển về chiến thuật, nhưng cũng đồng nghĩa đó là sửa một quyết định sai.
Trường hợp của Công Phượng, Văn Toàn cũng vậy. Nếu hiệp một, chúng ta tạo được thế trận lấn lướt nhờ cách di chuyển rộng của Tiến Linh - Đức Chinh, thì trong hiệp 2, khi cặp Phượng - Toàn hiện diện, lối chơi của tuyển Việt Nam trở nên bế tắc. Ông Park sau đó phàn nàn bộ đôi HAGL thực hiện không đúng chỉ đạo của ông khi húc đầu vào bức tường phòng ngự to cao của người Thái thay vì đá dạt biên.
Ngăn đà tụt dốc
Hạn chế của quân bầu Đức là nguyên nhân khiến HLV Park Hang-seo đổ vỡ nhiều ý tưởng. Nhưng phần lực lượng còn lại cũng không giúp nhà cầm quân Hàn Quốc vận hành đội tuyển đúng mong muốn của ông, trong đó Duy Mạnh nối dài những quả phạt đền, Ngọc Hải, Tiến Dũng, Thành Chung thiếu tỉnh táo trong những thời điểm quyết định, Tiến Linh, Văn Đức sa sút đáng ngạc nhiên.
Kỳ AFF Cup đã qua và 6 trận đấu vòng loại thứ 3 World Cup cho thấy tuyển Việt Nam có 2 gương mặt đủ tầm chơi ở đẳng cấp cao, là Quang Hải và Hoàng Đức. Tiếc rằng những vệ tinh xung quanh họ không cùng điểm rơi phong độ, dẫn đến hiệu suất của Đức và Hải vẫn thấp so với năng lực thật. Đó là chưa kể họ bị vắt sức trên quá nhiều mặt trận mà không có giải pháp thay thế.
Giờ là lúc thầy Park và VFF phải tĩnh lại để đối diện với những vấn đề chung. Hai cộng sự người Hàn của thầy Park đã xin nghỉ việc. Vị thế của thầy Park không thể nói là đã lung lay, nhưng niềm tin tuyệt đối đặt vào ông bắt đầu xuất hiện dư chấn.
HLV Park cho học trò nghỉ ngơi trong quãng thời gian ngắn trước khi tiếp tục căng sức vì mục tiêu giành điểm ở vòng loại thứ 3 World Cup 2022.
Có điều chắc chắn là tuyển Việt Nam sẽ phải bổ sung lực lượng, không thể chỉ trông vào phép xoay tua những con người cũ kỹ hiện giờ. Trong năm tới, có thể hàng loạt cựu binh sẽ trở lại sau chấn thương, nhưng không ai dám chắc Văn Lâm, Văn Hậu, Trọng Hoàng, Đình Trọng, Hùng Dũng… sẽ tìm về được những ngày tháng sung mãn trước đây.
Nguồn lực từ Việt kiều hay nhập tịch các vị trí trọng yếu vẫn là câu chuyện mịt mù, nên công tác “săn đầu người” từ V.League trở nên cấp thiết hơn bao giờ hết. Hơn 2 năm qua, ông Park và ban tuyển chọn đã đi mòn mỏi các sân đấu nội, nhưng không chọn thêm được tuyển thủ nào khả dĩ, vì số đông CLB vẫn đang sống nhờ năng lực ngoại binh.
Lứa U23 cũng cần được va chạm, cọ xát nhiều hơn ở những cung đường khó để trưởng thành, đặc biệt khi SEA Games tới, chúng ta phải bảo vệ huy chương vàng môn bóng đá nam. Ông Park mới trao những cơ hội ít ỏi cho Nguyễn Thanh Bình, Lê Văn Xuân, Nguyễn Văn Toản, Bùi Hoàng Việt Anh hay “cánh chim lạ” Hồ Thanh Minh… Khi họ chấn thương hoặc chưa kịp chứng tỏ mình, ông lại cất họ trên ghế dự bị hoặc loại luôn khỏi cuộc chơi của các đàn anh.
Ngay sau khi đội tuyển rời AFF Cup, giải U21 quốc gia cũng tìm ra nhà vô địch mới là Học viện bóng đá Nutifood. Ngôi sao của đội bóng này Nguyễn Quốc Việt thực sự là tài năng trẻ mà ông Park có thể đưa vào tầm ngắm. Nếu không đãi cát ngay từ bây giờ với lứa măng non, chúng ta có thể sẽ đối diện với nguy cơ hẫng bước ở tương lai rất gần.
Và trước mắt, khi chỉ có tròn một tháng nghỉ ngơi để trở lại vòng loại World Cup 2022 (gặp Australia ngày 27/1/2022), ông Park liệu có dũng cảm thay máu một phần đội tuyển bằng các nhân tố U23? Lấy sàn đấu khốc liệt này làm nơi chuẩn bị cho SEA Games, đó cũng là ý tưởng không tồi.