Amorim là ai?
Amorim tên đầy đủ là Ruben Filipe Marques Amorim. Ông sinh ngày 27/1/1985 tại Lisbon, Bồ Đào Nha, tức năm nay mới 39 tuổi. Đọc đến đây, nhiều người có thể sẽ không khỏi sửng sốt bởi Amorim còn rất trẻ, chỉ hơn trung vệ lão tướng Jonny Evans của MU đúng 3 tuổi.
Trước khi làm thay đổi bóng đá Bồ Đào Nha và chấm dứt 19 năm chờ đợi danh hiệu của Sporting Lisbon, Amorim đã có một sự nghiệp thi đấu ổn định nhưng không quá nổi bật trong vai trò tiền vệ trung tâm đầy quyết liệt.
Sau khi bị Benfica thanh lý hợp đồng lúc còn trẻ, Amorim bắt đầu sự nghiệp chuyên nghiệp tại CLB Belenenses ở Lisbon và gắn bó 4 năm cùng đội một.
Năm 2008, Amorim quay lại Benfica và đăng quang giải VĐQG Bồ Đào Nha (Primeira Liga) với HLV Jorge Jesus. Đồng hành cùng ông khi ấy còn có những ngôi sao khác như David Luiz, Fabio Coentrao, Ramires, Pablo Aimar, Angel di Maria hay Javier Saviola.
Amorim còn giành thêm 2 chức vô địch quốc nội với Benfica và từng nếm trải thất bại trước Sevilla trong trận chung kết Europa League 2013/14.
Amorim được chọn vào đội tuyển Bồ Đào Nha tham dự World Cup 2014, nhưng chấn thương đầu gối nghiêm trọng đã kết thúc sự nghiệp thi đấu của ông tại quê nhà.
Sau một thời gian ngắn được Benfica cho mượn tại Qatar, Amorim đã giải nghệ ở tuổi 32.
Sự nghiệp huấn luyện của Amorim
Sau khi treo giày vào năm 2017, Amorim bắt đầu sự nghiệp huấn luyện tại CLB hạng ba Bồ Đào Nha, Casa Pia. Sau khởi đầu ấn tượng ở mùa giải 2018/19, Amorim buộc phải từ chức trước khi mùa giải kết thúc do đội bóng đối mặt với nguy cơ nhận án phạt vì ông chưa có đủ các chứng chỉ huấn luyện cần thiết.
Amorim từng được cân nhắc trở lại Benfica với vai trò HLV nhưng sau đó lại nhận lời dẫn dắt đội B của Braga, và giúp CLB giành chiến thắng ở 7/8 trận đầu tiên. Thành tích ấn tượng này của Amorim ngay lập tức thu hút sự chú ý của Sporting Lisbon.
Sau một thời gian cân nhắc, Sporting đã quyết định chi 10 triệu euro để trả phí phá vỡ hợp đồng của Amorim và bổ nhiệm ông làm HLV thứ 5 của CLB trong vòng chưa đầy hai năm.
Amorim dẫn dắt Sporting cán đích ở vị trí thứ 4 vào mùa giải 2019/20, rồi tiếp đó giúp CLB chấm dứt 19 năm không có danh hiệu VĐQG Bồ Đào Nha ngay trong mùa giải trọn vẹn đầu tiên.
HLV 39 tuổi giúp Sporting đoạt chức vô địch Primeira Liga thứ hai dưới triều đại của ông ở mùa giải trước, đồng thời là chiếc cúp thứ 20 trong lịch sử của CLB. Mùa này, Sporting đã thắng cả 9 trận đấu dưới sự dẫn dắt của Amorim.
Vì sao MU muốn có Amorim?
Với những gì đã làm được tại Sporting, việc Amorim nhận được sự quan tâm đặc biệt từ MU không phải điều gì khó hiểu. Dù chất lượng của Primeira Liga và Ngoại hạng Anh có sự chênh lệch lớn, song việc Sporting sở hữu hàng công mạnh mẽ và hàng thủ xuất sắc chứng tỏ Amorim đang tạo nên ảnh hưởng tích cực. Mùa này, Sporting của Amorin đã ghi tới 30 bàn sau 9 vòng, trong khi chỉ để lọt lưới có 2 lần - những con số lần lượt cao nhất và thấp nhất giải đấu.
Từng là một người hâm mộ Benfica khi còn nhỏ, Amorin cũng nhớ lại những lần xem lại các băng ghi hình về tập thể AC Milan huyền thoại, nhưng Jose Mourinho mới là người mà ông coi là hình mẫu trong sự nghiệp huấn luyện của mình. Thậm chí, Amorim còn đến gặp Mourinho để học hỏi trong thời gian "Người đặc biệt" dẫn dắt MU năm 2018.
Vốn là một chiến binh bền bỉ ở tuyến giữa, Amorim mang trong mình tinh thần kẻ yếu và lối tư duy phòng ngự quyết liệt. "Tôi có phần giống như vậy. Tôi đồng cảm nhiều hơn với việc tìm cách đánh bại đối thủ và đảm bảo họ không thể ghi bàn", Amorim chia sẻ.
Vasco Seabra, cựu HLV trưởng của Estoril, CLB gần Sporting, xác nhận các đội bóng của Amorim phản ánh tinh thần làm việc không ngừng nghỉ của ông. "Đội bóng của Ruben rất có tổ chức và luôn chiến đấu mạnh mẽ", Seabra nói với Sky Sports. "Ông ấy luôn cố gắng nâng cao khả năng của các cầu thủ. Ông ấy làm việc với cả những tài năng trẻ lẫn cầu thủ kinh nghiệm, và điểm chung của họ là tinh thần chiến đấu mãnh liệt".
Về chiến thuật, sơ đồ 3-4-3 của Amorim hay cụ thể hơn là 3-4-2-1 được xây dựng trên cơ sở kiểm soát bóng tầm cao, tấn công linh hoạt và nền tảng phòng ngự vững chắc. Quan trọng hơn cả, điểm đặc biệt nổi bật của Amorim là khả năng "mài giũa những viên kim cương". Nhờ danh tiếng khi còn là cầu thủ, Amorim đã nhanh chóng truyền đạt ý tưởng của mình.
"Ông ấy có lợi thế khi từng là cầu thủ, và cùng với những ý tưởng này, điều đó đưa anh lên một đẳng cấp khác", Joao Nuno Fonseca chia sẻ với Sky Sports. Fonseca, cựu trợ lý HLV của đội Benfica B trong thời kỳ Amorim nổi lên, đặc biệt đánh giá cao công việc của nhà cầm quân này với các cầu thủ trẻ. Sporting sở hữu một trong những học viện tốt nhất Bồ Đào Nha, nhưng trước đây vẫn chưa thể phát huy tối đa như Benfica.
"Công việc mà Ruben đã và đang làm trong việc phát triển tài năng trẻ chính là lý do lớn nhất cho thành công của ông ấy", Fonseca giải thích. "Sporting có một học viện tuyệt vời với nhiều tài năng. Và Ruben là một HLV có khả năng mài giũa viên những kim cương".
Cuối cùng, Amorim là mẫu HLV rất ưa thích đặt niềm tin vào các cầu thủ trẻ. Sau khi mất Bruno Fernandes vào tay MU chỉ vài tuần trước khi ông đến, Amorim đã xây dựng lại một đội hình mới cho Sporting, thậm chí còn tốt hơn. "Ông ấy là kiểu HLV thích đặt cược vào các cầu thủ trẻ", Vitor Campelos - người từng nhiều lần đối đầu Amorim trên băng ghế chỉ đạo, nhận xét. Đây là canh bạc giúp chấm dứt cơn khát danh hiệu kéo dài của Sporting.
Pedro Porro, người hiện đang khoác áo Tottenham, từng gia nhập Sporting theo dạng cho mượn từ Man City. Matheus Nunes, hiện cũng ở Man xanh, được Amorim tin dùng ở hàng tiền vệ. Tiago Tomas và Nuno Mendes được ông đôn lên từ học viện. Chính một Pedro Goncalves trẻ tuổi đã dẫn dắt Sporting đến chức vô địch Primeira Liga mùa 2020/21.
Kết thúc giải đó, Mendes chuyển đến PSG, trong khi tiền vệ chủ chốt Joao Palhinha và Nunes lần lượt đến Premier League trong những năm sau. Việc bán cầu thủ tạo ra một chút chững lại trong thành tích, nhưng Sporting của Amorim nhanh chóng lấy lại phong độ vào mùa giải sau đó, đồng thời thu về lợi nhuận đáng kể.
Lãnh đạo của các CLB luôn chú ý đến những điều này. "Những đội bóng lớn đang theo dõi Ruben vì họ hiểu rằng học viện mang lại lợi nhuận", Fonseca chia sẻ. "Tôi nghĩ điểm mạnh lớn nhất của Amorim là khả năng thấu hiểu con người và cách ông ấy mài giũa những viên kim cương mà mình có".
Việc Amorim có thể tái thiết đội bóng là minh chứng cho tài năng chiến thuật của ông. Những nhân tố mới như cầu thủ chạy cánh người Anh, Marcus Edwards và tiền đạo Viktor Gyokeres - ký hợp đồng từ Coventry năm 2023 - đã xuất hiện, góp công lớn đưa Sporting trở lại vị trí dẫn đầu.
Con người mới song sơ đồ chiến thuật vẫn giữ nguyên, đây là nền tảng để Amorim phát triển lối chơi. "Rất khó khăn vì ông ấy luôn bố trí hàng thủ 5 người", Seabra nhận xét. Một số người mô tả đây là sơ đồ 3-4-3 lúc kiểm soát bóng. "Khi phòng ngự, đó là 5-2-3. Ruben thích có các cầu thủ kỹ thuật ở hàng công, như hai cầu thủ chạy cánh Edwards và Pedro Goncalves", Campelos cho biết.
Dù gặp nhiều thử thách hơn ở đấu trường châu Âu, Sporting vẫn loại Arsenal khỏi Europa League 2022/23. "Ruben có sự linh hoạt về chiến thuật. Ông ấy điều chỉnh dựa trên đối thủ, đặc biệt ở châu Âu. Ông ấy luôn xem xét điểm yếu của đối phương", Fonseca giải thích.
"Ruben thường chơi với hàng thủ dâng cao và chuyển trạng thái rất tốt. Đó vẫn là lối chơi tích cực xoay quanh việc kiểm soát bóng. Sự tự tin này trong cách chơi là rất tích cực cho các cầu thủ trẻ, giúp họ có tinh thần không sợ hãi. Điều này là chìa khóa thành công".
Fonseca: "Tôi hiểu được sự khó khăn trong việc quản lý những cái tôi tại Benfica. Để từ đội trẻ tiến lên đội một, cần có sự nhạy cảm nhất định. Đồng thời, chủ tịch đội bóng luôn yêu cầu kết quả và thành tích. Ruben đã đáp ứng tất cả điều đó".
