Ngành Nông nghiệp và Môi trường phát huy đoàn kết, tiên phong đổi mới, đóng góp xứng đáng vào sự phát triển của Hà Tĩnh

Võ Trọng Hải - Phó Bí thư Tỉnh ủy, Chủ tịch UBND tỉnh Hà Tĩnh

VỮNG VÀNG VAI TRÒ "TRỤ ĐỠ" TRONG PHÁT TRIỂN KINH TẾ TỈNH NHÀ

N

hìn lại những chặng đường cách mạng của đất nước, quê hương, có thể thấy dù ở bất kỳ giai đoạn nào, trong hoàn cảnh nào, ngành nông nghiệp và môi trường (NN&MT) cũng luôn giữ vai trò chiến lược trong phát triển KT-XH, bảo đảm an ninh lương thực, an ninh sinh thái, tạo nền tảng vững chắc để phát triển bền vững.

Cách mạng Tháng Tám thành công, ngành nhanh chóng bắt tay khôi phục và ổn định sản xuất, hưởng ứng lời kêu gọi “Diệt giặc đói, giặc dốt” của Chủ tịch Hồ Chí Minh, góp phần đẩy lùi nạn đói.

Năm 1946, tổng sản lượng lương thực của Hà Tĩnh đạt trên 9 vạn tấn, cao nhất cho đến thời điểm đó. Trong các cuộc kháng chiến, với tinh thần “hậu phương lớn vì tiền tuyến lớn”, ngành không chỉ đảm bảo nguồn lực thiết yếu mà còn vượt qua nhiều khó khăn, xây dựng nhiều công trình trọng điểm phục vụ sản xuất, như đại thủy nông Linh Cảm (1963), đại thủy nông Kẻ Gỗ (1976-1979), mở ra thời kỳ mới cho sản xuất nông nghiệp Hà Tĩnh.

Thời kỳ hòa bình, đổi mới và hội nhập, mặc dù gặp không ít khó khăn, thách thức, ngành đã nỗ lực vượt qua và có những bước chuyển mạnh mẽ. Giai đoạn 1991-2025, ngành nông nghiệp Hà Tĩnh tăng trưởng khá, bình quân đạt trên 3,8%/năm; cơ cấu chuyển dịch tích cực; quy mô giá trị sản xuất toàn ngành tăng hơn 12 lần so với năm 1991.

Từ điểm xuất phát thấp, Hà Tĩnh vuơn lên trở thành điểm sáng của cả nước về thực hiện chương trình MTQG xây dựng NTM. Đến nay, đã đạt 8/8 tiêu chí tỉnh hoàn thành nhiệm vụ xây dựng NTM theo Quyết định số 321-QĐ/TTg của Thủ tướng Chính phủ; 100% xã đạt chuẩn NTM; 12/12 huyện, thị (cũ) được công nhận đạt chuẩn hoặc hoàn thành nhiệm vụ NTM, 2 huyện đạt chuẩn NTM nâng cao; toàn tỉnh hiện có 297 sản phẩm đạt chuẩn OCOP.

HIỆN TOÀN TỈNH CÓ GẦN 322.000 HA RỪNG, TRONG ĐÓ DIỆN TÍCH RỪNG ĐƯỢC CẤP CHỨNG CHỈ QUẢN LÝ BỀN VỮNG (FSC) ĐỨNG THỨ 5 CẢ NƯỚC, ĐẠT 37.527 HA; NHIỀU MÔ HÌNH KINH TẾ DƯỚI TÁN RỪNG ĐẠT DOANH THU TRÊN 1 TỶ ĐỒNG...

Công tác quản lý tài nguyên, môi trường (TN-MT) cũng luôn được tăng cường, đặc biệt là trên lĩnh vực phòng chống thiên tai, thích ứng với biến đổi khí hậu (BĐKH). Hiện toàn tỉnh có gần 322.000 ha rừng, trong đó diện tích rừng được cấp chứng chỉ quản lý bền vững (FSC) đứng thứ 5 cả nước, đạt 37.527 ha; nhiều mô hình kinh tế dưới tán rừng đạt doanh thu trên 1 tỷ đồng. Hà Tĩnh cũng là một trong 6 tỉnh đầu tiên của cả nước thực hiện thí điểm chuyển nhượng kết quả giảm phát thải khí nhà kính.

Công tác lập, phê duyệt quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất được chú trọng; thực hiện kịp thời các thủ tục hành chính về đất đai cho người dân và doanh nghiệp. Công tác bồi thường, GPMB được tập trung chỉ đạo quyết liệt, cơ bản đáp ứng yêu cầu triển khai các dự án. Chủ động các giải pháp, ưu tiên nguồn lực để ứng phó với BĐKH, phòng chống thiên tai, xâm nhập mặn. Công tác giảm nghèo bền vững và an sinh xã hội được triển khai đồng bộ, sáng tạo; nhờ vậy đến nay tỷ lệ hộ nghèo toàn tỉnh giảm còn 1,9%, hộ cận nghèo còn 3,04%.

NĂM 2025, TỔNG SẢN PHẨM TRÊN ĐỊA BÀN TỈNH (GRDP) ƯỚC ĐẠT 126.000 TỶ ĐỒNG, TĂNG 100.000 TỶ ĐỒNG SO VỚI NĂM ĐẦU TÁI LẬP TỈNH (1991), THUỘC NHÓM CÁC TỈNH ĐỨNG ĐẦU KHU VỰC BẮC TRUNG BỘ.

Những kết quả phát triển vững chắc của ngành NN&MT đã góp phần quan trọng đưa Hà Tĩnh từ tỉnh nghèo từng bước vuơn lên khẳng định vị thế trong bản đồ kinh tế đất nước. Năm 2025, tổng sản phẩm trên địa bàn tỉnh (GRDP) ước đạt 126.000 tỷ đồng, tăng 100.000 tỷ đồng so với năm đầu tái lập tỉnh (1991), thuộc nhóm các tỉnh đứng đầu khu vực Bắc Trung Bộ. Tốc độ tăng trưởng GRDP duy trì ở mức cao qua các thời kỳ; GRDP bình quân đầu người tăng từ 0,7 triệu đồng (năm 1991) lên 94 triệu đồng (năm 2025).

Đất nước bước vào kỷ nguyên phát triển mới, thực hiện cuộc cách mạng tinh gọn bộ máy, Sở NN&PTNT và Sở TN&MT Hà Tĩnh được hợp nhất thành Sở NN&MT vào tháng 3/2025. Đây là dấu mốc quan trọng cho sự lớn mạnh của ngành, là bước đi chiến lược không chỉ trong cơ cấu tổ chức mà còn tạo không gian và cơ hội phát triển, tái cấu trúc và nâng cao hiệu quả hoạt động trên các lĩnh vực: nông nghiệp, TN-MT.

Điều ghi nhận là ngay sau khi thành lập, Sở NN&MT đã nhanh chóng kiện toàn tổ chức, ổn định bộ máy, kế tục thành quả, nỗ lực duy trì đà tăng trưởng và triển khai chiến lược phát triển toàn diện.

Những thành tựu to lớn đã đạt được trong 80 năm qua, cùng vị thế, tầm vóc đã được khẳng định, là tài sản vô cùng quý giá, là điểm tựa cho những bước phát triển vững chắc trong tương lai. Ngành NN&MT bước vào giai đoạn phát triển mới trong bối cảnh tình hình trong nước và thế giới có nhiều thời cơ, vận hội lớn, bên cạnh đó là những khó khăn, thách thức đan xen.

Biến đổi khí hậu diễn ra ngày càng gay gắt cùng với thực trạng suy thoái môi trường; cạn kiệt tài nguyên thiên nhiên; quy mô sản xuất nông nghiệp còn manh mún, nhỏ lẻ; nguồn nhân lực còn nhiều hạn chế… là những khó khăn, hạn chế cần được tìm lời giải trong giai đoạn mới để ngành tiếp tục kiến tạo giá trị mới, tạo động lực phát triển bền vững cho nền KT-XH tỉnh nhà.

PHÁT HUY TRUYỀN THỐNG 80 NĂM - KIẾN TẠO TƯƠNG LAI XANH VÀ BỀN VỮNG

Trong bối cảnh phát triển mới, đòi hỏi ngành NN&MT không chỉ làm tròn sứ mệnh là trụ đỡ cho kinh tế nông thôn, mà còn phải chuyển mình mạnh mẽ, trở thành lực lượng nòng cốt trong phát triển nông nghiệp sinh thái, kinh tế tuần hoàn, thích ứng với BĐKH; đồng thời thực hiện tốt chức năng quản lý Nhà nước về tài nguyên đất, nước, rừng, khoáng sản và môi trường một cách đồng bộ, hiệu quả, minh bạch.

Theo đó, toàn ngành cần bám sát 4 đột phá chiến lược đã được Bộ NN&MT xác định, gắn với mục tiêu, định hướng phát triển của tỉnh tại Đại hội đại biểu Đảng bộ tỉnh lần thứ XX, Quy hoạch tỉnh thời kỳ 2021 - 2030, tầm nhìn đến năm 2050, để xây dựng mục tiêu, nhiệm vụ, giải pháp và lộ trình thực hiện. Cần xác định: đẩy mạnh chuyển đổi số và nâng cao chất lượng nguồn nhân lực là những nhiệm vụ đột phá, cốt lõi để thực hiện thắng lợi trọng trách được giao.

Trong đó, tập trung xây dựng hạ tầng số, cơ sở dữ liệu chuyên ngành thống nhất, triển khai các nền tảng quản lý thông minh và tăng cường chia sẻ, kết nối thông tin giữa các cấp, các lĩnh vực. Đồng thời, nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ đủ năng lực tiếp cận và vận hành các công cụ số, có tinh thần trách nhiệm, gần dân, vì dân, qua đó nâng cao hiệu lực, hiệu quả quản lý Nhà nước trong toàn ngành.

Để thực hiện tốt sứ mệnh tiên phong dẫn dắt phát triển KT-XH; đồng thời tạo sức bật cùng các ngành kinh tế khác đưa Hà Tĩnh bứt phá, trở thành tỉnh khá của cả nước, trong thời gian tới, ngành NN&MT cần làm tốt công tác tham mưu và lãnh đạo thực hiện tốt những nhiệm vụ trọng tâm sau:

Thứ nhất, rà soát, điều chỉnh quy hoạch phát triển nông nghiệp, nông thôn phù hợp với mô hình chính quyền địa phương 2 cấp; đẩy mạnh tái cơ cấu ngành nông nghiệp theo hướng nông nghiệp sinh thái, hàng hóa quy mô lớn gắn với chuyển đổi xanh, kinh tế tuần hoàn và thích ứng với BĐKH. Đẩy mạnh tích tụ, tập trung ruộng đất, hình thành các vùng sản xuất hàng hóa quy mô lớn, chuyên canh, áp dụng KHCN hiện đại, phấn đấu đến năm 2030 có khoảng 20.000 ha đất nông nghiệp tập trung quy mô lớn.

Quan tâm thu hút doanh nghiệp đầu tư vào nông nghiệp công nghệ cao, phát triển tín chỉ các-bon, dịch vụ môi trường rừng, giảm phát thải khí nhà kính. Đồng thời, kiểm soát chặt chẽ hoạt động khai thác thủy, hải sản bất hợp pháp, không báo cáo và không theo quy định. Phấn đấu tốc độ tăng trưởng ngành đạt trên 2,5%/năm, giá trị sản xuất trên đơn vị diện tích đạt trên 112 triệu đồng/ha vào năm 2030.

Thứ hai, tiếp tục lãnh đạo, tham mưu UBND tỉnh chỉ đạo tổ chức thực hiện có hiệu quả các chủ trương, định hướng của Trung ương về Chương trình MTQG xây dựng NTM cấp tỉnh, cấp xã giai đoạn 2026-2030 và Chương trình mỗi xã một sản phẩm (OCOP) theo hướng tăng quy mô, chất lượng các sản phẩm. Đẩy mạnh xây dựng NTM theo hướng nâng cao và kiểu mẫu bền vững, xem đây là động lực quan trọng thúc đẩy quá trình đô thị hóa nông thôn; chú trọng phát triển kinh tế nông thôn, huy động nguồn lực đầu tư đồng bộ hạ tầng, dịch vụ, xây dựng NTM theo hướng hiện đại.

Phát triển nông thôn phải gắn với việc khai thác hiệu quả tiềm năng du lịch sinh thái, du lịch cộng đồng, trong đó chú trọng gìn giữ và phát huy bản sắc văn hóa truyền thống, cảnh quan tự nhiên và hệ sinh thái đặc trưng của từng địa phương.

Thứ ba, tăng cường quản lý, sử dụng tiết kiệm, hiệu quả, bền vững tài nguyên, đất đai, khoáng sản, đảm bảo sử dụng hợp lý, bền vững và tạo nguồn lực xanh cho phát triển. Trong đó, tăng cường công tác quản lý, bảo vệ rừng; phát triển rừng theo hướng đa dạng hóa sinh học, bền vững gắn với ứng phó BĐKH; nâng cao chất lượng rừng tự nhiên và năng suất, giá trị rừng sản xuất, tăng diện tích rừng được cấp chứng chỉ FSC đạt trên 40.000 ha vào năm 2030.

PHẤN ĐẤU ĐẾN NĂM 2030, CÓ TRÊN 98% CHẤT THẢI SINH HOẠT ĐÔ THỊ VÀ TRÊN 95% CHẤT THẢI SINH HOẠT NÔNG THÔN ĐƯỢC THU GOM, XỬ LÝ ĐÚNG QUY ĐỊNH.

Thứ tư, xác định môi trường là một trong 3 trụ cột tạo nên sự phát triển bền vững, từ đó cần có bước đột phá về tư duy và hành động để cải thiện môi trường. Không ngừng nâng cao hiệu lực, hiệu quả quản lý Nhà nước về nông nghiệp, TN-MT, bảo vệ hệ sinh thái và chất lượng cuộc sống Nhân dân. Tích cực chủ động ứng phó với BĐKH, nâng cao năng lực phòng chống thiên tai. Phấn đấu đến năm 2030, có trên 98% chất thải sinh hoạt đô thị và trên 95% chất thải sinh hoạt nông thôn được thu gom, xử lý đúng quy định.

Thứ năm, tham mưu các giải pháp để huy động và sử dụng hiệu quả các nguồn lực tài nguyên, đặc biệt là nguồn lực đất đai phục vụ cho phát triển KT-XH bền vững. Lãnh đạo, chỉ đạo, hướng dẫn kịp thời, nâng cao chất lượng công tác lập quy hoạch, kế hoạch và quản lý quy hoạch sử dụng đất; tăng cường công tác phát triển quỹ đất, quản lý quỹ đất công tại các địa phương, nâng cao hiệu quả sử dụng đất. Tiếp tục đẩy mạnh công tác tham mưu, chỉ đạo tháo gỡ các tồn đọng, vướng mắc về đất đai, bồi thường, GPMB góp phần đẩy nhanh tiến độ thi công hoàn thành các công trình, dự án, phát huy hiệu quả các nguồn lực đầu tư.

Bước vào giai đoạn phát triển mới, tin tưởng rằng tập thể lãnh đạo, cán bộ, công chức, người lao động ngành NN&MT sẽ tiếp tục phát huy truyền thống lịch sử vẻ vang, nêu cao tinh thần đoàn kết, đổi mới, sáng tạo, nỗ lực thực hiện tốt hơn nữa nhiệm vụ được giao để đưa ngành ngày càng lớn mạnh, phát triển toàn diện, xây dựng một nền nông nghiệp hiện đại, bền vững, gắn với bảo vệ môi trường, đóng góp xứng đáng vào sự phát triển vững mạnh, toàn diện của tỉnh nhà trong kỷ nguyên mới.

ẢNH: P.V
THIẾT KẾ: HUY TÙNG