Mở cửa phiên sáng nay (17/10), do biến động liên tục của giá vàng thế giới, giá vàng miếng SJC đã được điều chỉnh 2 lần và hiện đang giao dịch ở ngưỡng 150,9 triệu đồng/lượng. Đáng chú ý, giá vàng nhẫn tiếp tục tăng cao kỷ lục khi giao dịch vượt mốc 156 triệu đồng/lượng ở chiều bán ra tạo nên sự chênh lệnh lớn. Tại Hà Tĩnh, tiệm vàng lớn như Mai Xuân niêm yết giá mua vào là 15,56 triệu đồng/chỉ và bán ra là 15,65 triệu đồng/chỉ nhưng cũng đồng thời thông báo chỉ mua vào mà không bán ra.
Xu hướng giá vàng tăng tạo áp lực tâm lý lớn lên người mua. Khi vàng liên tục “phá đỉnh”, niềm tin rằng giá sẽ còn cao hơn nữa lan rộng khắp giới đầu tư nhỏ lẻ. Từ đó, không ít người đổ xô đi mua vàng theo đám đông, bất chấp những rủi ro có thể xảy ra.
Ghi nhận tại phường Thành Sen (Hà Tĩnh) những ngày qua, không phải tất cả các cửa hàng kinh doanh đều đông khách. Tại các thương hiệu mở bán mặt hàng vàng, có nơi ghi nhận lượng khách đông, nhưng cũng có nơi khá trầm lắng. Nhiều khách hàng thừa nhận tâm lý đám đông đang ảnh hưởng rõ rệt đến lượng người giao dịch. Không ít người cho rằng, ban đầu chưa có kế hoạch mua vàng, nhưng sau khi đọc thông tin trên mạng xã hội hoặc thấy hình ảnh của người dân xếp hàng đã quyết định đi mua “cho yên tâm”.
Chờ hơn 1 tiếng để mua được 9 chỉ vàng, chị Phạm Thị T. (40 tuổi, phường Trần Phú) cho biết: "Thấy nhiều người mua vàng nên tôi cũng muốn mua một ít. Đến đây (khu vực đầu đường Nguyễn Công Trứ), thấy người ta xếp hàng đông thì mình vào xếp hàng. Thương hiệu này nổi tiếng, tôi cũng nhận biết nên chấp nhận xếp hàng chờ. Cửa hàng họ chỉ bán ra số lượng có hạn theo từng ngày. Nếu không mua được sẽ phải đợi nhiều tiếng sau hoặc ngày khác xếp hàng từ sớm để mua lại".
Cơn sốt vàng không chỉ khiến các cửa hàng quá tải mà còn ảnh hưởng trực tiếp đến dòng tiền trong xã hội. Không ít người rút tiền tiết kiệm, tạm hoãn chi tiêu để mua vàng tích trữ, dẫn đến sự dịch chuyển tạm thời trong dòng vốn lưu thông. Nếu tình trạng này kéo dài, lượng tiền “nằm chết” trong vàng có thể gây sức ép lên tiêu dùng và hoạt động kinh doanh, nhất là trong bối cảnh sức mua hậu bão lũ chưa phục hồi hoàn toàn.
Bà Nguyễn Phương O. (58 tuổi, xã Cẩm Duệ, Hà Tĩnh) chia sẻ: “Tôi mua vàng mừng cưới cho người thân. Thấy người ta xếp hàng mua đông quá, ai cũng nói giá vàng sẽ còn lên, tôi cũng thấy sốt ruột nên rút luôn một phần tiền tiết kiệm để mua thêm 5 chỉ cất đi. Trước đây, tôi chỉ mua khi có việc, nhưng giờ thấy ai cũng mua, mình không mua thì sợ lỡ cơ hội”.
Tâm lý “sợ bỏ lỡ cơ hội” (FOMO – Fear of Missing Out) vốn không xa lạ trên các thị trường đầu tư. Khi thông tin giá vàng tăng, nhiều người trẻ xem việc mua vàng như một “trào lưu tài chính” hơn là quyết định đầu tư. Chính tâm lý muốn thể hiện mình và bắt kịp xu hướng khiến dòng tiền đổ vào vàng càng mạnh, đẩy giá tăng, điều đó lại càng khiến đám đông tin rằng mình đang đúng.
Anh Nguyễn Văn S. (26 tuổi, xã Cẩm Xuyên, Hà Tĩnh) cho biết: “Thật ra, ban đầu tôi cũng chưa có ý định mua, nhưng mấy người bạn thân trong nhóm ai cũng khoe vừa mua được vài chỉ, người thì nói để dành, người thì bảo đầu tư sinh lời... Thấy vậy, tôi cũng muốn thử xem sao”, anh chia sẻ.
Anh S. cho rằng, với người trẻ hiện nay, việc mua vàng đôi khi còn là một trào lưu thể hiện sự biết nắm bắt thời cơ. Thấy ai cũng bàn chuyện giá vàng, lên mạng đâu đâu cũng nói, mình không tham gia thì cũng… thấy sốt ruột. Mua vài chỉ cũng coi như có chuyện để nói, để khoe với bạn bè.
"Từ đầu tháng 10 đến nay, nhóm bạn anh có hơn nửa đã mua vàng, người mua 2 - 3 chỉ, người đầu tư hẳn vài lượng. Mọi người bảo vàng tăng là giữ giá chắc nhất, tôi thì nghĩ ít ra cầm vàng trong tay cũng yên tâm hơn là để tiền nằm không”, anh S. chia sẻ.
Tuy nhiên, những người tham gia thị trường chỉ vì “sợ bỏ lỡ cơ hội” dễ rơi vào tình trạng mua đỉnh, bán đáy, nhất là trong bối cảnh giá cả biến động khó lường như hiện nay. Việc người dân đổ xô đi mua vàng trong bối cảnh này là biểu hiện điển hình của một thị trường mang đậm dấu ấn tâm lý. Trong khi giá vàng tiếp tục diễn biến khó lường, điều cần thiết lúc này không phải là “đu theo sóng” mà là trang bị kiến thức tài chính vững chắc, nhìn nhận vàng đúng như vai trò là công cụ bảo toàn giá trị, chứ không phải công cụ đầu cơ.
Theo Ths. Lê Thị Quyên (giảng viên Khoa Kinh tế - QTKD, Trường Đại học Hà Tĩnh), tình trạng người dân xếp hàng chờ mua vàng cho thấy cầu đã vượt cung và tâm lý kỳ vọng thu lời từ vàng vẫn rất lớn. Những điều này diễn ra trong bối cảnh dự báo giá vàng thế giới còn biến động mạnh, dẫn đến biểu hiện trên thị trường cung chưa đáp ứng cầu.
Ths. Lê Thị Quyên khuyến cáo người mua cần nắm rõ xu hướng tăng giảm của giá vàng, tránh đầu tư theo phong trào, theo đám đông. Đồng thời, khi giao dịch, cần tìm những nơi uy tín, tránh giao dịch đối với vàng không rõ nguồn gốc, không được kiểm định...
Các chuyên gia pháp lý cũng cảnh báo, nếu dòng tiền của người dân dồn quá nhiều vào vàng, rủi ro cho nền kinh tế là điều khó tránh. Luật sư Phan Văn Chiều – Giám đốc Công ty Luật TNHH Hà Châu cho rằng, để đầu tư hiệu quả và an toàn, người dân nên phân bổ vốn hợp lý giữa vàng và các kênh kinh doanh khác.
“Vàng có thể bảo vệ tài sản cá nhân trong ngắn hạn, nhưng nếu quá phụ thuộc, nguồn lực xã hội sẽ không được sử dụng tối ưu. Ngược lại, khi nhà đầu tư cân đối giữa thị trường vàng và các hoạt động sản xuất – kinh doanh khác, dòng tiền không chỉ bảo vệ tài sản mà còn trở thành nguồn lực thúc đẩy phát triển kinh tế. Đây là cách đầu tư thông minh, vừa hạn chế rủi ro, vừa tạo giá trị lâu dài”, Luật sư Phan Văn Chiều nhìn nhận.