Phát hiện đáng kinh ngạc đằng sau cách tạo nên tượng Nhân sư vĩ đại ở Ai Cập

Các nhà khoa học tuyên bố họ đã giải mã được "câu chuyện nguồn gốc" của tượng Nhân sư vĩ đại của Ai Cập ở Giza.

Các nhà sử học đồng ý rằng khuôn mặt của tác phẩm điêu khắc được chạm khắc bởi các thợ đá cổ xưa, nhưng từ những năm 1980, các chuyên gia đã đưa ra giả thuyết rằng gió sa mạc đã hình thành nên đường nét tổng thể của tượng nhân sư.

Phát hiện đáng kinh ngạc đằng sau cách tạo nên tượng Nhân sư vĩ đại ở Ai Cập

Tượng Nhân sư vẫn trùm trong bí ẩn, nhưng một nghiên cứu mới có thể đã khám phá ra “câu chuyện nguồn gốc'” của bức tượng cổ đại làm bằng đá vôi này

Một nghiên cứu mới của Đại học New York đã thử nghiệm lý thuyết đó bằng cách tạo ra các tác phẩm điêu khắc thu nhỏ giống sư tử từ đất sét bằng cách sử dụng động lực học chất lỏng. Họ phát hiện ra rằng có thể hình dạng tự nhiên của tảng đá đã truyền cảm hứng cho người Ai Cập tạo ra tượng Nhân sư.

“Các thí nghiệm trong phòng thí nghiệm của chúng tôi cho thấy rằng trên thực tế, những hình dạng giống Nhân sư có thể đến từ các vật liệu bị xói mòn bởi dòng chảy nhanh” – theo nhóm nghiên cứu.

Nhóm nghiên cứu đã sử dụng một lý thuyết do nhà địa chất Farouk El-Baz đề xuất vào năm 1981, người cho rằng khối Nhân sư ban đầu có hình dạng phẳng trên đỉnh, dần dần bị gió xói mòn. El-Baz - cựu nhà khoa học của NASA - đã công nhận rằng những người xây dựng kim tự tháp biết về các quá trình tự nhiên này và đã xây dựng những cấu trúc bằng đá nhọn của chúng để tồn tại lâu dài, giống như những ngọn đồi.

Phát hiện đáng kinh ngạc đằng sau cách tạo nên tượng Nhân sư vĩ đại ở Ai Cập

Một nghiên cứu mới của Đại học New York đã tạo ra các tác phẩm điêu khắc thu nhỏ giống sư tử từ đất sét bằng cách sử dụng động lực học chất lỏng

El-Baz chia sẻ trong một tuyên bố năm 2011: "Ngày nay, các kim tự tháp Giza tồn tại hoàn toàn hài hòa với môi trường đầy gió của chúng. Nếu người xưa xây dựng các tượng đài của họ theo hình khối lập phương, hình chữ nhật hay thậm chí là sân vận động, chúng sẽ bị xóa sổ từ lâu bởi sự tàn phá của xói mòn do gió".

Ông cũng đưa ra giả thuyết rằng “yardang” - những khối đá bất thường được tìm thấy trong sa mạc do bụi và cát bị gió thổi - được tạo ra một cách tự nhiên bởi gió, có thể đã xuất hiện trên Cao nguyên Giza.

El-Baz chia sẻ: "Các kỹ sư cổ đại có thể đã quyết định định hình lại phần đầu của nó theo hình ảnh vị vua của họ. Họ cũng tạo cho nó một cơ thể giống sư tử một cách thuyết phục, lấy cảm hứng từ những hình dạng mà họ gặp trên sa mạc. Để làm được điều đó, họ phải đào một con hào xung quanh phần nhô ra tự nhiên".

Phát hiện đáng kinh ngạc đằng sau cách tạo nên tượng Nhân sư vĩ đại ở Ai Cập

Để đạt được điều này, nhóm nghiên cứu đã sử dụng các ụ đất sét mềm với các vật liệu cứng hơn, ít bị xói mòn hơn và trộn lẫn với nhau, qua đó những hình dạng đã thể hiện được cảnh quan từng có ở miền đông Ai Cập. Sau đó, họ rửa sạch những hình dạng này bằng dòng nước chảy xiết và định hình lại chúng, cuối cùng đạt đến hình dạng giống Nhân sư.

Vật liệu cứng hơn hoặc có khả năng chịu lực cao hơn đã trở thành “đầu” của sư tử và nhiều đặc điểm khác - chẳng hạn như cổ, bàn chân đặt phía trước trên mặt đất và lưng cong.

Ristroph cho biết: "Kết quả của chúng tôi cung cấp một lý thuyết cho nguồn gốc đơn giản về cách hình thành giống Nhân sư từ sự xói mòn. Trên thực tế, ngày nay có những yardang tồn tại trông giống như động vật ngồi hoặc nằm, hỗ trợ cho kết luận của chúng tôi. Công trình này cũng có thể hữu ích cho các nhà địa chất vì nó tiết lộ các yếu tố ảnh hưởng đến sự hình thành đá - cụ thể là chúng không đồng nhất hoặc đồng nhất về thành phần. Những hình dạng bất ngờ được tạo nên từ việc các dòng chảy được chuyển hướng xung quanh các phần cứng hơn hoặc ít bị xói mòn hơn".

Tượng Nhân sư, là một bức tượng làm bằng đá vôi hình một con nhân sư (một sinh vật truyền thuyết với thân sư tử và đầu người) trong tư thế phủ phục nằm ở cao nguyên Giza, trên tả ngạn sông Nile tại Giza, Ai Cập.

Tượng Nhân sư là bức tượng lớn và lâu đời nhất thế giới, nhưng những thông tin cơ bản về nó như thời điểm và người xây dựng vẫn đang gây tranh cãi.

Những câu hỏi này đã dẫn tới quan niệm phổ biến về “Câu đố của Nhân sư”, ám chỉ huyền thoại Hy Lạp về Bí ẩn Nhân sư.

Hầu hết các nhà Ai Cập học cho rằng tượng Nhân sư vĩ đại tượng trưng cho hình ảnh giống Vua Khafra. Những người khác lại tin rằng Djadefre - anh trai của Khafra - đã cho làm tượng Nhân sư để tôn vinh cha mình - Khufu. Như vậy, thời gian tạo nên bức tượng là vào khoảng từ năm 2550 trước Công nguyên đến năm 2450 trước Công nguyên.

Tuy nhiên, bằng chứng liên kết tượng Nhân sư với Khafra là gián tiếp và có phần mơ hồ. Tượng Nhân sư vĩ đại vẫn bị ẩn giấu cho đến năm 1817, khi một nhóm khai quật do nhà khảo cổ học người Italy Giovanni Battista Caviglia dẫn đầu đã phát hiện ra chiếc rương của quái vật. Và phải đến năm 1887, phần ngực, bàn chân, bàn chân và phần cao nguyên mới hoàn toàn được nhìn thấy.

Theo TT&VH

Đọc thêm

Văn hóa đọc trong thời đại số

Văn hóa đọc trong thời đại số

Có những người vẫn duy trì thói quen đọc truyền thống, nhưng cũng có nhiều người tiếp cận tri thức qua những phương tiện mới. Thay vì đọc sách giấy, họ tìm đến sách điện tử, audiobook...
Podcast truyện ngắn: Mùa trái dầu bay

Podcast truyện ngắn: Mùa trái dầu bay

Gió vẫn thổi. Trái dầu vẫn rơi từ thinh không, xoay tròn hai cánh chạm đất. Trái dầu có hai cánh nhưng gắn liền cùng một bầu. Hồi đó, trận đánh cuối trước giờ giải phóng cũng là mùa dầu bay ngợp trời đất này.
Tự do hay thiếu văn hóa?

Tự do hay thiếu văn hóa?

Những hành động xúc phạm Vua Hùng hay đùa cợt với hình ảnh lãnh tụ Hồ Chí Minh trên mạng xã hội là những hành vi phản cảm, thiếu văn hóa, vô ơn, cần bị lên án và tẩy chay.
Podcast tản văn: Tím mùa hoa cũ

Podcast tản văn: Tím mùa hoa cũ

Và tôi, mỗi năm, lại lớn thêm một chút, lại nhớ thêm một phần - như thể cả ký ức của tôi đều nở mùa hoa xoan cũ…
Podcast truyện ngắn: Những hạt mầm ký ức

Podcast truyện ngắn: Những hạt mầm ký ức

Xa xa, trên con đường mòn sắp được mở rộng, những người nông dân đang trở về nhà từ cánh đồng vừa cày ải. Họ nhìn ra phía đồi chè. Dù chưa ai biết mai này sẽ ra sao, nhưng lúc này, chỉ lúc này thôi, tất cả vẫn còn nguyên vẹn.
Phạm Quỳnh Như - thi sĩ của đồng quê và trẻ nhỏ

Phạm Quỳnh Như - thi sĩ của đồng quê và trẻ nhỏ

Đọc thơ ông đã nhiều nhưng có dịp về thăm ngôi nhà của ông ở thôn Trần Phú, xã Thạch Trị (TP Hà Tĩnh), tôi mới thật sự hiểu vì sao giới văn nghệ Hà Tĩnh gọi Phạm Quỳnh Như là “thi sĩ của đồng quê”.