Kết quả nghiên cứu được công bố trên tạp chí Neuroscience dựa trên nghiên cứu cơ bản vào năm 2016 đã phát hiện một loại kháng sinh phổ biến là rifampicin. Thuốc có thể làm giảm sự tích tụ của các protein độc hại được biết là có liên quan đến sự phát triển của sa sút trí tuệ.
Chứng sa sút trí tuệ xảy ra khi các protein amyloid-β, tau và α-synuclein tích tụ trong não và tạo thành các oligome. Hiện, số lượng bệnh nhân mắc chứng sa sút trí tuệ đang gia tăng trên khắp thế giới, với dự đoán sẽ tăng gấp đôi sau mỗi 20 năm. Tuy nhiên, vẫn chưa có phương pháp điều trị hiệu quả cho căn bệnh này.
Rifampicin dùng đường mũi cải thiện kết quả nhận thức và giảm độc tính với gan.
Qua một số thí nghiệm trên chuột, nghiên cứu đã chỉ ra rằng kháng sinh rifampicin có thể ngăn ngừa thoái hóa thần kinh nếu được sử dụng trong giai đoạn sớm nhất của bệnh. Tuy nhiên, điều trị lâu dài bằng rifampicin ở người không khả thi, do thuốc có tác dụng phụ lên gan.
Vì vậy, vào năm 2018, các nhà nghiên cứu đã điều tra xem liệu việc sử dụng rifampicin qua đường mũi có giúp đưa thuốc trực tiếp đến não nhiều hơn, tránh các tác dụng phụ gây hại cho gan hay không. Những phát hiện đó gợi ý một cách đầy hứa hẹn về rifampicin dùng đường mũi đã dẫn đến mức độ cao hơn trong não, cải thiện kết quả nhận thức và giảm độc tính với gan.
Các nhà nghiên cứu giải thích: “Để đảm bảo hơn nữa sự an toàn của rifampicin trong mũi, chúng tôi đã đưa ra giả thuyết rằng những tác dụng không mong muốn của rifampicin có thể bị đối kháng bởi các hợp chất khác. Vì vậy, chúng tôi đã tìm hiểu tài liệu về một hợp chất có tác dụng bảo vệ gan đối lập với rifampicin”.
Nghiên cứu mới tập trung vào một chất chống oxy hóa tự nhiên là resveratrol, được tìm thấy trong thực phẩm như sô cô la đen và rượu vang đỏ, gần đây đã được phát hiện có đặc tính chống lão hóa và chống ung thư độc đáo của nó. Các nhà nghiên cứu đã đưa ra giả thuyết về sự kết hợp của rifampicin và resveratrol, được cung cấp qua đường mũi, có thể là chìa khóa cho một phương pháp điều trị an toàn lâu dài có thể ngăn ngừa hoặc ít nhất là làm chậm sự tiến triển của chứng sa sút trí tuệ.
Kết hợp rifampicin và resveratrol liều cố định được dùng qua đường mũi 5 lần một tuần trong một tháng cho một số mô hình chuột khác nhau về thoái hóa thần kinh, bao gồm bệnh Alzheimers và chứng sa sút trí tuệ thể Lewy. Kết quả cho thấy liệu pháp kết hợp mới này đã cải thiện nhận thức của chuột và ngăn chặn sự tích tụ của các protein độc hại trong não.
Việc điều trị kết hợp cũng không có dấu hiệu tổn thương gan và có hiệu quả hơn trong việc ngăn ngừa thoái hóa thần kinh so với việc tự cung cấp từng loại thuốc. TS. Takami Tomiyama, trưởng nhóm nghiên cứu cho biết: “Liều lượng rifampicin được sử dụng trong nghiên cứu là rất nhỏ so với liều lượng thuốc kháng sinh thường được sử dụng. Và, khi kết hợp với resveratrol, nó có thể được sử dụng một cách an toàn cho con người như một liệu pháp phòng ngừa lâu dài”.