Trong khuôn khổ bài viết này, người viết chỉ muốn đề cập đến một kiểu lập luận quen thuộc của các fan bóng đá, nhất là ở Việt Nam. Đó là khi muốn nâng thần tượng của mình lên, người ta lại có thói quen dìm thần tượng của người khác xuống. Fan Ronaldo sẽ chỉ trích: Messi được cả Barcelona lẫn đội tuyển Argentina phục vụ, đi sang đội khác sẽ "chết" ngay. Fan Messi thì bảo Ronaldo chỉ là chuyên gia sút phạt đền và đệm bóng cận thành!
Phê phán A để nâng B lên là một thói quen xấu. Nếu chỉ nhìn vào cái xấu của một ai đó, ta đã bỏ qua cơ hội tuyệt vời để học hỏi những cái đẹp của họ. Ronaldo và Messi vì sao lại vĩ đại như hiện nay? Vì họ nhìn vào mặt mạnh của nhau. Messi ban đầu đâu có biết sút phạt, nay sút phạt thần sầu là vì học theo Ronaldo. Ronaldo khi mới sang Tây Ban Nha là chạy hộc tốc không ngừng nghỉ, nay tiết chế lại chỉ tăng tốc khi cần, chính là học ở Messi.
Có điều lạ là Ronaldo và Messi không ghét nhau như fan của họ. Họ là hai đối thủ không đội trời chung, khoác hai màu áo đối nghịch. Nhưng họ chỉ không thể là bạn, chứ không hề thù hằn khó chịu. Nhưng fan của họ thì như mặt trăng và mặt trời. Và sau khi ca ngợi thần tượng của mình, họ không quên hạ thấp thần tượng của người khác. Họ quên mất là khi hạ thấp đối phương, họ đồng thời hạ thấp chính mình.
Fan Ngọc Trinh tất nhiên sẽ thấy Trinh đẹp hơn Hồ Ngọc Hà, Tăng Thanh Hà, Thân Thúy Hà hay bất kỳ Hà nào trên đời, điều đó không có nghĩa là mấy cô tên Hà xấu xí. Minh Tú cao hơn Ngọc Trinh, không có nghĩa là Ngọc Trinh bị lùn. Ông Hoàng Kiều giàu hơn ông Vũ Khắc Tiệp, không có nghĩa là ông Vũ Khắc Tiệp nghèo rớt mồng tơi.
Họ đều là những người xinh đẹp, giỏi giang, giàu có và tùy vào mỗi góc nhìn, họ sẽ nhận được sự yêu mến của những đối tượng khác nhau. Vậy thì khi so sánh những người ở cùng một nhóm kiểu đó, cách so sánh hay là khen luôn cả đối tượng được so sánh. Có một câu hát chế nổi tiếng từ bài "Trở về cát bụi" như sau:
- Nhà mày lớn, nhà mày to, nhà mày cao nhưng hổng bằng nhà tao.
Quá hay. Sau khi mô tả một đối tượng tuyệt vời, ta đưa ra một đối tượng khác để cho thấy sự tuyệt vời hơn. So sánh như thế há chẳng hay sao.
Ngọc Trinh cao, nhưng Minh Tú cao hơn. Hồ Ngọc Hà đẹp nhưng Ngọc Trinh đẹp hơn. Messi hay, nhưng Ronaldo hay hơn. Sơn Tùng hát hay, nhưng Charlie Puth hay hơn. So sánh thế, đối tượng bị đặt thấp hơn cũng không khó chịu, vì đây là vấn đề thuần túy góc nhìn.
Còn nếu bạn hạ thấp A để nâng B, thì vinh quang của B cũng chả có gì đáng kể. Người ta khen một cô gái đẹp hơn Tây Thi, chứ đâu có nói cô ấy đẹp hơn Chung Vô Diêm. Khen một người đẹp trai hơn Phan An, Tống Ngọc chứ ai lại khen đẹp trai hơn Thằng gù nhà thờ Đức Bà. Khen một người thông minh hơn Sherlock Holmes chứ ai lại khen thông minh hơn tác giả đang viết bài này. Kiểu thế.
Ronaldo vừa giành quả bóng vàng thứ 4 trong sự nghiệp. Thay vì chỉ nhẹ nhàng nói: "Ronaldo còn thua Messi của chúng tớ 1 quả" thì người ta lại tìm cách hạ thấp ngôi sao người Bồ Đào Nha. Ngược lại, fan của Ronaldo lại tranh thủ dìm hàng Messi trong khi điều đó là không cần thiết. Ronaldo sẽ giành Quả bóng vàng, đấy chả phải là sự tôn vinh cao nhất sao? Năm nay Ronaldo giành phiếu vượt xa Messi, còn sự so sánh nào ấn tượng hơn thế sao?
Ronaldo có thể sẽ được nhìn nhận như cầu thủ vĩ đại nhất châu Âu, nhưng Messi cũng sẽ được nhìn nhận như người giỏi nhất Nam Mỹ. Họ có thể sẽ kết thúc sự nghiệp mà không có chức vô địch World Cup. Nhưng Johan Cruyff, Alfredo di Stefano đâu có World Cup, ai dám nói họ không vĩ đại?
Tranh luận trong bóng đá giúp chúng ta xem bóng đá vui hơn, hào hứng hơn. Nhưng tranh luận bằng cách chà đạp, dìm hàng đối thủ lại là điều không nên. Nó hạ thấp thần tượng của ta, vô tình hạ thấp cả ta. Chỉ bằng cứ việc khen đối thủ, như cái ví dụ "Nhà mày lớn, nhà mày cao..." kinh điển.