Khu tưởng niệm Chủ tịch Hồ Chí minh được khánh thành và đưa vào hoạt động năm 2016
Nằm cách thủ phủ của tỉnh Nakhon Phanom không xa, chừng 20 phút đi xe túc túc (một loại phương tiện dùng để chở khách đặc trưng và phổ biến ở đất nước Thái Lan) là đến Khu lưu niệm Chủ tịch Hồ Chí Minh nằm trong Làng Hữu nghị Thái - Việt.
Nhà tưởng niệm được thiết kế theo lối kiến trúc Việt Nam.
Ông Võ Trọng Minh - cháu nội của cụ Võ Trọng Đại - một Việt kiều đã che chở và đùm bọc Bác Hồ trong suốt quá trình Người hoạt động cách mạng trên đất Xiêm (Thái Lan bây giờ) kể lại: Năm 1928, Nguyễn Ái Quốc từ nước Đức trở về Đông Dương hoạt động theo đề nghị của Quốc tế cộng sản, Bác đã chọn bản Mạy, tỉnh Nakhon Phanom - nơi có rất đông bà con Việt kiều sinh sống để hoạt động. Để tránh sự theo dõi của mật thám Pháp và chính quyền sở tại, bà con Việt kiều đã đặt cho Bác một cái tên rất thân thương và gần gũi đó là Thầu Chín (già Chín) giống như những người Việt Nam di cư sang Thái Lan sinh sống. Ngày ngày, Bác cùng bà con trong vùng ra đồng trồng lúa, trồng rau, đánh bắt cá để sinh sống, buổi chiều rảnh rỗi, Bác cùng với thanh niên trong bản đá bóng.
Ngôi nhà Bác từng sống và làm việc đã được phục dựng
Từ cổng đi vào Khu lưu niệm Bác Hồ, 2 cây dừa được Bác trồng từ năm 1928, nay đã cao trên 30m. Hai bên lối vào nhà là hàng rào dâm bụt nở hoa đỏ thắm, xen kẽ là những cây cau cao vút, gợi cho chúng ta cảm giác như đang đi trên chính quê hương Việt Nam. Đi vào sâu hơn, sẽ bắt gặp một cây khế cổ thụ, quanh năm trĩu quả do chính tay Bác trồng, đến nay đã 80 năm, tỏa bóng mát cả một góc vườn.
2 cây dừa Bác trồng vào năm 1928, khi Người đặt chân đến đây
Ngôi nhà Bác đã sống và làm việc từ khi đặt chân lên đất nước Thái Lan được lợp ngói đỏ 3 gian, 2 hồi, xung quanh thưng ván, phía trước có tấm rèm được đan bằng tre theo kiểu kiến trúc nhà ở Trung Bộ của Việt Nam. Ông Võ Trọng Minh cho biết: “Nhiều vật dụng mà Bác đã dùng trong quá trình hoạt động tại đây nay đã được Bảo tàng Việt Nam mang về để trưng bày. Trong nhà hiện còn một bộ bàn ghế mà Bác ngồi làm việc, một chiếc radio hiệu National Bác dùng để nghe thời sự và một số vật dụng như: Mũ bần Bác thường đội, dao rựa, chum vại đựng nước, cuốc, cào Bác dùng đi làm đồng cùng với bà con kiều bào. Đặc biệt, trong nhà được treo rất nhiều tranh, ảnh Bác qua các thời kỳ hoạt động…”.
Cây khế Bác trồng đến nay đã được 80 năm
Ông Võ Trọng Minh là người đã dành trọn cuộc đời mình chăm sóc ngôi nhà cũng như khu vườn mà Bác đã từng sống và làm việc. Nơi đây đã trở thành địa chỉ đỏ để bà con kiều bào không chỉ ở tỉnh Nakhon Phanom mà còn cả ở tỉnh Khăm Muộn (Lào) qua lại mỗi dịp lễ tết, ngày sinh, ngày mất của Người.
Nhiều tranh ảnh, vật dụng vẫn được cất giữ tại Nhà lưu niệm Bác Hồ
Tháng 3/2014, từ nguyện vọng tha thiết của bà con kiều bào cũng như người dân Nakhon Phanom, Chính phủ Thái Lan và chính quyền tỉnh Nakhon Phanom, Khu tưởng niệm Chủ tịch Hồ Chí Minh đã được khởi công xây dựng với tổng kinh phí ước tính 40 tỷ đồng. Trong đó, Việt Nam trao tặng 45 triệu bath (tương đương 30 tỷ đồng); số tiền còn lại do Hội Hữu nghị Thái - Việt và Việt kiều tại Thái Lan quyên góp. Ngày 19/5/2016, công trình được hoàn thành và đưa vào hoạt động, bao gồm 12 hạng mục, trong đó có một gian nhà thờ tưởng niệm Bác, xây theo kiến trúc Việt Nam, ngoài ra còn có 3 khu nhà được xây dựng để làm bảo tàng trưng bày các hiện vật và đồ lưu niệm; hồ nước trồng sen, thả cá, núi đá nhân tạo...
Khu lưu niệm Chủ tịch Hồ Chí Minh ở Làng Hữu nghị Thái Lan - Việt Nam ngày càng trở thành điểm đến hấp dẫn của du khách quốc tế, đặc biệt là người Việt Nam mỗi khi đến Nakhon Phanom. Chị Nhữ Thị Thùy (ở Hà Nội) đến thăm Khu lưu niệm Bác Hồ xúc động cho biết: “Không thể hình dung nổi khi ở nước ngoài lại có một khu lưu niệm Bác Hồ đẹp và mang đậm nét làng quê Việt Nam. Đến đây, tôi có cảm giác hết sức gần gũi, bình dị, thân thương và lại càng thêm nhớ Bác”.
Anh Nguyễn Khương - kiều bào sống ở thị xã Thà Khẹc, tỉnh Khăm Muộn, người đi cùng đoàn với chúng tôi cho biết: “Chúng tôi thường đưa các con đến đây, không chỉ đi tham quan du lịch mà còn nhắc nhở các cháu luôn ghi nhớ và tự hào về quê hương, đất nước đã sinh ra Bác Hồ - người anh hùng dân tộc đã hiến dâng cả cuộc đời cho sự nghiệp cách mạng giải phóng dân tộc, thống nhất đất nước.