Một đoạn trong bài phát biểu của ông Trump tại Nhà Trắng ngày 8-1 - Nguồn: CNBC
Trong bài phát biểu dài gần 10 phút ở Nhà Trắng ngày 8-1 sau vụ Iran nã tên lửa tấn công hai căn cứ quân sự có lính Mỹ đồn trú ở Iraq, Tổng thống Mỹ Donald
Trump nói rằng nước Mỹ không nhất thiết phải sử dụng sức mạnh quân sự để đối phó Iran.
“Việc chúng tôi sở hữu trang thiết bị cùng quân đội vĩ đại không có nghĩa chúng tôi phải sử dụng nó. Chúng tôi không muốn sử dụng. Sức mạnh của nước Mỹ, cả về quân sự và kinh tế, là thứ giúp ngăn chặn (Iran) tốt nhất” - Tổng thống Trump phát biểu.
Hãng tin Reuters nhận định phát biểu này rõ ràng là một nỗ lực nhằm tháo ngòi căng thẳng sau vụ Mỹ không kích giết chỉ huy lực lượng đặc nhiệm Quds của Iran, thiếu tướng Qassem Soleimani hôm 3-1.
Dù Iran nã hơn chục tên lửa để trả đũa Mỹ sau vụ ám sát tướng Soleimani, Tổng thống Trump vẫn tuyên bố: “Iran dường như đang lùi bước. Đó là một điều tốt đối với tất cả các bên liên quan và là điều rất tốt cho thế giới”.
Tuy nhiên, để có bằng chứng cho việc “Iran dường như đang lùi bước”, ông Trump đã khẳng định rằng vụ tấn công tên lửa của Iran không gây thương vong cho lính Mỹ.
Trong bài phát biểu, ông Trump cũng không đưa ra bất kỳ lời đe dọa trực tiếp nào về việc có hành động quân sự đối phó Iran. Điều này cho thấy Mỹ có thể sẽ không có hành động quân sự mạnh mẽ, ít nhất ngay lúc này, để đáp trả sau đòn tập kích tên lửa của Iran.
Đáng chú ý, cuối bài phát biểu ông Trump còn gửi đi thông điệp cho thấy ông không muốn xảy ra chiến tranh với Iran. “Mỹ sẵn sàng chìa cành ôliu với tất cả những ai tìm kiếm nó” - nhà lãnh đạo Mỹ phát biểu, đồng thời nói rằng ông muốn người Iran có “một tương lai tuyệt vời”.
Tuy nhiên, nhà lãnh đạo Mỹ vẫn cho thấy sự cứng rắn để không bị xem là yếu ớt trước Tehran. Ngay phần mở đầu bài phát biểu, ông tuyên bố: “Chừng nào tôi còn làm tổng thống, Iran sẽ không bao giờ được phép sở hữu vũ khí hạt nhân”.
Như một “chất xúc tác” cho thấy sự cứng rắn, ông Trump tuyên bố “sẽ áp ngay các biện pháp trừng phạt kinh tế bổ sung lên Iran” để phản ứng với “sự gây hấn của Iran”. Tuy nhiên, ông Trump không nêu cụ thể biện pháp trừng phạt.
Các biện pháp mới này vừa là cách để Mỹ cho thấy sự đáp trả với đòn tập kích tên lửa của Iran, và cũng giúp cho thấy sự cứng rắn của Washington với Tehran nhưng ở mức không khiến căng thẳng giữa hai bên leo thang ngoài tầm kiểm soát.
Sau bài phát biểu của ông Trump, thượng nghị sĩ Đảng Cộng hòa James Risch nói: “Tôi hi vọng Iran đã học được một bài học. Tôi khen ngợi Tổng thống Trump vì đã làm giảm leo thang tình hình và đưa chúng ta quay lại con đường ngoại giao”.
Trong khi đó, người phát ngôn Liên Hiệp Quốc Stephane Dujarric nói rằng Liên Hiệp Quốc hoan nghênh bất kỳ dấu hiệu nào cho thấy “các nhà lãnh đạo đang lùi bước từ một cuộc đối đầu lớn” và cố gắng tránh leo thang căng thẳng.
"Căn cứ vào sự khó đoán của ông Trump, bài phát biểu là một thông điệp có lẽ phản ánh cách xử sự quen thuộc của ông. Ông sẽ lùi bước ngay lúc này. Ông sẽ chơi đẹp ngay lúc này. Nhưng ông sẽ không để bất kỳ ai hay quốc gia nào biến mình thành trò hề.
Ngày hôm nay, ông Trump chọn ngã rẽ trong cuộc đối đầu với Iran vì Iran không giết bất kỳ người Mỹ nào trong vụ tấn công tên lửa. Nhưng ngày mai, ai mà biết thế nào chứ?!" - ông Chris Cillizza, cây bút chuyên về chính trị của Đài CNN, bình luận.
