Thơm lừng hương vị tết xưa

(Baohatinh.vn) - Khi tôi lớn lên thì tết đã có tự bao giờ. Nay đã qua tuổi lục tuần, đã đi khắp mọi miền trong và ngoài nước, nhưng hương vị tết thì không hề phôi phai mà trái lại theo thời gian càng thắm đượm, dạt dào trong miền ký ức tôi... ...

Thơm lừng hương vị tết xưa

Làm hương trầm chuẩn bị đón tết. Ảnh internet

Trước tết mấy tháng, ông ngoại tôi đã lên núi Hồng Lĩnh tìm đào rễ trầm đem về phơi cho được nắng. Rễ hương được giã nhỏ trộn với mật mía và mạt cưa. Thẻ hương làm bằng tre chẻ nhỏ vớt từ dưới ao lên, đã ngâm cho mục mềm từ mấy tháng. Công việc quấn hương làm bằng thủ công, ông tôi học được từ khi còn nhỏ, trở nên điêu luyện. Hương trầm "chính hãng" là đây. Năm làm được nhiều thì đem đi chợ tết bán kiếm ít tiền, năm làm được ít thì chỉ đủ dùng trong nhà ba ngày tết. Từ hai lăm, hai sáu tết, hương trầm đã được thắp lên. Mùi hương thơm lừng hoà quyện trong làn gió se lạnh cuối mùa đông toả khắp trong nhà ngoài ngõ, mang hương vị tết đến sớm với mọi người.

Ở làng tôi, những nhà khá giả đều có ao đìa. Khoảng 23 tháng Chạp, ngày ông Táo lên trời, mấy cậu dì và chúng tôi đi tát đìa đồng Phạm. Đìa được đào từ thời cụ kị, cách đã trăm năm, khá sâu và có nhiều hang chuôm cho các loại cá đồng trú ngụ, nhiều nhất là tràu, rô, hẻn, diếc... Hồi ấy cá nhiều vô kể, ruộng nhiều tôm tép thức ăn hơn bây giờ nên cá đìa con nào con nấy béo vàng hươm.

Bà ngoại và mẹ tôi chọn những con cá tràu đẹp nhất, kho để dành cúng tết. Nồi cá được chế biến công phu với niềm thành kính hướng về tổ tiên. Cá được đánh vảy sạch, cuộn tròn qua một cái trụi bằng tre, nướng trên lửa than nồng đượm, mỡ cá cháy xèo xèo bốc mùi thơm lừng. Những con cá nướng được xếp vào một nồi đất đun hàng tiếng đồng hồ. Nồi cá được đem treo bằng gióng ở trên cao, đôi ngày lại đem hâm lại một lần. Chỉ đến trưa ba mươi thì mới đưa xuống để cúng tổ tiên, ông bà.

Thơm lừng hương vị tết xưa

Kho cá trong nồi đất. Ảnh internet

Cá tràu kho quê tôi thơm ngon hương vị tết: có chút ngọt của mật, chút thơm cay của vỏ quýt, chút mặn mòi của nước mắm Cửa Sót Thạch Kim, thịt cá tràu vàng thơm mùi khói. Hương vị nồi cá tràu đã làm nên thứ tinh hoa ẩm thực đồng quê tuy mộc mạc nhưng có một không hai... Mâm cơm cúng tết ngoài đĩa cá tràu không thể thiếu chả đúc, giò lụa, bát thịt lợn hay thịt gà nấu với củ kiệu vàng màu nghệ, một đĩa thịt bò rim... Một thứ một tý, không có nhiều để bày soạn xô bồ như bây giờ, nhưng món nào cũng mang hương vị tết, được bày biện rất thành kính. Chả đúc, giò lụa thơm lừng hương lá chanh và hương gạo đồng quê, thịt bò rim vị mặn ngọt thơm cay mùi gừng...

Gần trưa ba mươi, ngược xuôi đường làng lối xóm, con trai, con gái gánh mâm đi nội, đi ngoại cúng ông bà. Nhà sang giàu thì mâm đồng, bát ngọc, đũa mun; nhà thanh bần thì mâm gỗ, bát đất, đũa tre... nhưng niềm thành kính thì cũng như nhau! Hồi trước, nghe ông bà kể cũng "có những người nghèo không biết tết" ở đợ làm thuê, khố rách áo ôm, ăn không đủ, mặc không lành thì đành tìm đến hương vị tết qua cửa nhà giàu và đành ôm tủi nhục chịu thất lễ với ông bà, tổ tiên... Nhưng đến thời tôi lớn lên, cuộc sống mới đã đem hương vị tết đến khắp mọi nhà, ít nhiều, thưa nhặt nhưng ai cũng có tết, vui từ xóm dưới đến làng trên... Chiều ba mươi, bên giếng làng, các cô thiếu nữ thi nhau chùi lá dong, mọi nhà chuẩn bị gói bánh tết. Nguyên liệu để gói bánh chưng, bánh tày là gạo nếp, đỗ xanh, thịt lợn ba chỉ, hành tây và hạt tiêu xay. Nồi bánh được đặt lên bếp từ cuối buổi chiều...

Mọi người trong gia đình quây quần bên bếp lửa hồng, nước sôi reo trong nồi bánh, toả mùi thơm ấm nồng. Thi thoảng đã nghe tiếng pháo tép, pháo đại trẻ con đốt canh chừng chờ năm mới. Phường sắc bùa, tầm vinh huyên náo đi hát chúc phúc, mừng thọ vừa đến nhà cuối cùng trong làng thì cũng là lúc nồi bánh chưng được vớt ra. Những chiếc bánh được đặt lên bàn thờ mang triết lý thanh cao về trời tròn đất vuông có từ thuở Vua Hùng dựng nước, dâng lên trời đất, tổ tiên đúng thời khắc giao thừa.

Thơm lừng hương vị tết xưa

Quây quầ bên nồi bánh chưng. Ảnh internet

Ngày tết, người dân quê tôi thường mời nhau thưởng thức miếng bánh chưng chấm mật. Tất cả hoà quyện, dẻo thơm trong hương vị nếp, hương vị đỗ xanh, hương vị dưa hành và thịt mỡ và hương vị ngọt thơm của mật mía đồng quê. Người tha hương bao năm không dễ gì quên được hương vị của bánh chưng, bánh tày. Bánh còn được đem đi chúc tết, mừng thọ, mừng tuổi thầy như một sản vật quý giá, gần gụi và chân tình...

Rượu tết quê tôi lừng danh tự bao đời. Đồng làng tôi đón phù sa sông La, dòng nước hương tuyền từ khe suối Trà Sơn, từ bàn tay cày cấy của mẹ cha sương nắng mà làm nên thứ gạo nếp đặc sản. Cơm rượu được nấu, xuống nước ngâm ủ từ đầu tháng Chạp. Gần tết mới đem ra nấu ba nồi. Bên bếp lửa hồng, những giọt rượu tinh khiết, cay nồng chảy vào hũ nghe tí tách. Rượu quê thơm mùi nếp, uống một vài chén hạt cau đã thấy lâng lâng... Đôi ba nhà còn tự tay làm chè kê, chè đậu, nem, cốm, mứt gừng và không quên sắm mấy bó chè xanh, trầu cau đón khách. Quanh năm tằn tiện, nhưng tết chỉ mấy ngày, thanh bần thật, nhà tranh vách đất, nhưng hương vị tết thì ít nhà để thiếu...

Bây giờ cuộc sống đã đủ đầy, nhà nhà no ấm, vui tết đón xuân trong bao đổi thay của thời cuộc mới. Nhưng hương vị tết quê xưa thì vẫn còn mãi, thơm lừng trong kí ức bao người, để khi tết đến xuân về, lòng dạ ai ai cũng lại thổn thức, nhung nhớ khôn nguôi... Trong hoài niệm, nhớ thương, tôi lại bùi ngùi tự hỏi "Bao giờ cho đến tết xưa?".

  • Thơm lừng hương vị tết xưa
    Bánh ong - hương vị Tết ngọt ngào, dân dã của người dân Hà Tĩnh

    Bánh ong (còn gọi là bánh chè lam) thường xuất hiện trên bàn thờ gia tiên hay bên cạnh khay bánh mứt ngày Tết tại nhiều vùng quê Hà Tĩnh. Món ăn dân dã mang hương vị của ruộng đồng nhưng có sức mạnh ghê gớm, làm khơi gợi những ký ức tuổi thơ đẹp đẽ, khiến những người con xa quê phải khắc hoải nỗi nhớ nhà khi không thể trở về với Tết đoàn viên...

  • Thơm lừng hương vị tết xưa
    Tháng Chạp yêu thương...

    Vào một buổi sáng mơ màng se lạnh, khi tiếng chim lảnh lót ngoài ô cửa, ta chợt nhận ra một tháng Chạp lại về. Tháng Chạp về rồi, mùa xuân đã bật lên những tín hiệu đầu tiên và khi vạn vật cùng hân hoan bước sang một năm mới, thì ta cũng vừa hai mươi…

Đêm 14 tháng Chạp Mậu Tuất.

Chủ đề Chào năm mới 2020

Đọc thêm

Khai mạc Đại lễ Phật đản Liên hợp quốc - Vesak 2025

Khai mạc Đại lễ Phật đản Liên hợp quốc - Vesak 2025

Sáng 6/5, Đại lễ Phật đản Liên hợp quốc - Vesak 2025 đã khai mạc trọng thể tại Học viện Phật giáo Việt Nam ở TP Hồ Chí Minh với chủ đề “Đoàn kết và bao dung vì nhân phẩm con người: Tuệ giác Phật giáo vì Hòa bình thế giới và Phát triển bền vững".
Phong cảnh hữu tình dọc tuyến cao tốc Bắc - Nam qua Hà Tĩnh

Phong cảnh hữu tình dọc tuyến cao tốc Bắc - Nam qua Hà Tĩnh

Trên tuyến cao tốc Bắc - Nam qua Hà Tĩnh có nhiều đoạn tuyến băng qua đồng ruộng, đồi núi, sông suối tạo nên những cảnh đẹp hữu tình. Tuyến cao tốc được kỳ vọng tạo động lực quan trọng trong việc mở ra không gian phát triển mới về kinh tế - xã hội, thu hút đầu tư cho Hà Tĩnh.
Du lịch Hà Tĩnh - bước tiến mới về khách lưu trú

Du lịch Hà Tĩnh - bước tiến mới về khách lưu trú

Thời tiết khá tốt, nhiều sản phẩm mới hấp dẫn, giao thông thuận tiện... là những yếu tố quan trọng giúp các khu, điểm du lịch Hà Tĩnh thu hút hơn 734 nghìn lượt khách trong kỳ nghỉ lễ 30/4 và 1/5.
Podcast tản văn: Về Hà Tĩnh nghe biển hát

Podcast tản văn: Về Hà Tĩnh nghe biển hát

Hà Tĩnh được thiên nhiên ban tặng cảnh quan sơn thủy hữu tình với những bãi biển cát mịn, nước trong, nhiều làng chài cổ có tuổi đời hàng ngàn năm. Về Hà Tĩnh, du khách không chỉ được đắm mình trong làn nước biển xanh trong, ngắm cảnh sắc thiên nhiên hùng vĩ mà còn được nghe những huyền tích thú vị.
Podcast giai thoại danh nhân: Bóng dáng người vợ

Podcast giai thoại danh nhân: Bóng dáng người vợ

Danh họa Nguyễn Phan Chánh có mối tình lớn với người vợ đầu tiên, người đã sinh cho ông 6 người con và dâng hiến cả cuộc đời cho gia đình. Dù là vợ của một danh họa nổi tiếng, nhưng bà có một cuộc đời vất vả, lo toan và nhiều hy sinh.
Nhớ về kẻ sĩ Ngàn Hống Võ Hồng Huy

Nhớ về kẻ sĩ Ngàn Hống Võ Hồng Huy

Nhà nghiên cứu văn hoá dân gian Võ Hồng Huy là người có nhiều đóng góp cho kho tàng văn hoá dân gian xứ Nghệ với danh xưng: “kẻ sĩ Ngàn Hống”.
Trương Ngọc Ánh duyên nợ với thơ lục bát

Trương Ngọc Ánh duyên nợ với thơ lục bát

Duyên nợ với thi ca đã giúp thầy giáo dạy Sử sinh ra từ miền quê mặn mòi ven biển Đỉnh Bàn (TP Hà Tĩnh) đến với những vần thơ thấm đẫm phù sa quê hương. Trương Ngọc Ánh làm nhiều thơ, đủ các thể loại nhưng nhiều nhất, đặc sắc nhất vẫn là những bài thơ lục bát.
Dấu ấn 50 năm nền văn học nghệ thuật Hà Tĩnh

Dấu ấn 50 năm nền văn học nghệ thuật Hà Tĩnh

50 năm sau ngày thống nhất đất nước, các thế hệ văn nghệ sỹ Hà Tĩnh đã góp phần xây dựng được một nền VHNT dày dặn. Với hàng ngàn tác phẩm trên các lĩnh vực,  phản ảnh sinh động về sự phát triển kinh tế, văn hoá xã hội của Hà Tĩnh qua các giai đoạn lịch sử.
Ca khúc cách mạng - sức mạnh chiến thắng

Ca khúc cách mạng - sức mạnh chiến thắng

Cuộc kháng chiến chống Mỹ cứu nước kết thúc đã 50 năm nhưng âm hưởng hào hùng của những ngày tháng khói lửa vẫn vẹn nguyên bởi những ca khúc đi cùng năm tháng. Lời ca tiếng hát đã tạo nên sức mạnh tinh thần to lớn, hun đúc tâm thế của cả dân tộc cùng ra trận và làm nên chiến thắng 30/4/1975.
Podcast truyện ngắn: Chuyến tàu Thống Nhất

Podcast truyện ngắn: Chuyến tàu Thống Nhất

Hai người bạn già ngồi bên nhau, nhấp từng ngụm trà cảm nhận vị đắng chát tan ra trong khoang miệng. Rồi chỉ còn lại vị ngọt cứ mênh mang nơi cuống họng. Ánh mắt họ hướng về phía lá cờ đỏ sao vàng treo trước cổng nhà đang tung bay trong gió…
Đêm không ngủ tại Thành phố Hồ Chí Minh

Đêm không ngủ tại Thành phố Hồ Chí Minh

Tối 29/4 - rạng sáng 30/4, hàng nghìn người dân tập trung trên các tuyến đường trung tâm TP.HCM để chờ xem Lễ kỷ niệm 50 năm Ngày giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước.
Màn trình diễn 7 phút của 10.500 drone

Màn trình diễn 7 phút của 10.500 drone

Tối 28/4, 10.500 drone lần lượt thắp sáng bầu trời TP.HCM trong khoảng 7 phút, chào mừng 50 năm thống nhất đất nước với hàng loạt hình ảnh biểu tượng như Bác Hồ, Dinh Độc Lập...
Khai trương mùa du lịch biển Thạch Hải

Khai trương mùa du lịch biển Thạch Hải

Đây là sự kiện khởi động cho mùa du lịch biển sôi động năm 2025, góp phần quảng bá vẻ đẹp nguyên sơ, hấp dẫn của vùng biển Thạch Hải (TP Hà Tĩnh) đến với du khách gần xa.
Podcast truyện ngắn: Trái tim hòa bình

Podcast truyện ngắn: Trái tim hòa bình

Bước đi trong lòng địa đạo, cô thấy tim mình rung lên trong lồng ngực. Còn người cựu chiến binh già, có biết bao hồi ức đẹp ùa về, hồi ức về một thời binh lửa...
Podcast tản văn" Về đâu tháng Tư

Podcast tản văn: Về đâu tháng Tư?

Rồi mùa hạ sẽ bước những bước chân dập dồn mạnh mẽ, cái nắng non nớt run rẩy tháng Tư sẽ thay bằng những trận nắng trập trùng tháng Năm, tháng Sáu...
Những bài ca bất tử…

Những bài ca bất tử…

Chiến tranh đã lùi xa, mảnh đất bom cày đạn xới năm xưa nay đã trở thành những địa chỉ đỏ. Bài ca bất tử về những người đã sống, chiến đấu trên quê hương Hà Tĩnh vẫn còn vang vọng mãi...
Việt Nam ghi dấu ấn mạnh mẽ trên bản đồ du lịch toàn cầu

Việt Nam ghi dấu ấn mạnh mẽ trên bản đồ du lịch toàn cầu

Nền tảng dịch vụ du lịch trực tuyến toàn cầu Trip.com vừa chính thức công bố Bảng xếp hạng Trip.Best toàn cầu năm 2025, vinh danh những điểm lưu trú, nhà hàng và điểm tham quan được yêu thích nhất trên thế giới. Trong đó, Việt Nam gây ấn tượng mạnh với 38 đại diện đến từ 11 tỉnh, thành phố trải dài khắp ba miền, góp mặt ở cả ba hạng mục chính.