Bước đi chắc chắn, chính sách sát đúng
Bình quân hơn 90% cử tri của 80 ĐVHC cấp xã liên quan, hồi tháng 7/2019 đã đồng tình nhập xã. Điều này chứng tỏ, chủ trương của Đảng, cách triển khai của Hà Tĩnh đúng đắn, hợp lòng dân. Chỉ tính riêng Đức Thọ, 21 xã sáp nhập có hơn 56.000 dân nhưng hơn 99,9% cử tri đồng thuận.
Ông Phạm Tiến Tích - Bí thư Chi bộ Sơn Thịnh, thị trấn Nghèn (Can Lộc) cho hay: “Chúng tôi là người dân Tiến Lộc nhưng đồng tình sáp nhập về thị trấn Nghèn vì tương lai phát triển đô thị. Hiện tại thì đất ruộng mình vẫn cày, đường mình mình đi, có lên trụ sở xa một đoạn cũng không vấn đề gì”.
Cán bộ xã Bùi La Nhân (Đức Thọ) cho rằng, chủ trương về sáp nhập xã là hoàn toàn đúng đắn, phù hợp xu thế phát triển, hợp lòng dân
“Việc sáp nhập ĐVHC cấp xã thành công là nhờ nhân dân đồng tình; có sự thống nhất cao của các cấp ủy Đảng, chính quyền, cán bộ, công chức tại các ĐVHC thực hiện sắp xếp. Đặc biệt, Tỉnh ủy, HĐND, UBND tỉnh, các cấp, ngành đã tập trung quyết liệt trong triển khai thực hiện, nhất là: ban hành kế hoạch cụ thể; chỉ đạo, hướng dẫn bố trí, sắp xếp các tổ chức; quy trình đánh giá, lựa chọn đội ngũ làm việc đảm bảo chất lượng, hiệu quả... Từ cơ sở này, nên sau khi Ủy ban Thường vụ Quốc hội ban hành Nghị quyết số 819, các ĐVHC mới đã chủ động thực hiện kế hoạch, các nội dung liên quan” - bà Phan Thị Tố Hoa, Phó Giám đốc Sở Nội vụ nhìn nhận cả quá trình.
Khai sinh ĐVHC mới đồng nghĩa phải xây dựng bộ máy mới để vận hành. Trước yêu cầu đó, BTV Tỉnh ủy đã nghiên cứu kỹ lưỡng và ban hành Kết luận số 144-KL/TU ngày 28/8/2019 “Về thẩm quyền, cơ cấu, số lượng, quy trình lựa chọn nhân sự và sắp xếp cán bộ khi thực hiện sáp nhập các ĐVHC cấp xã trên địa bàn tỉnh, giai đoạn 2019 – 2021”. Kết luận đã đưa ra “bộ khung” căn cứ vô cùng quan trọng như: Nguyên tắc sắp xếp cán bộ; phương án về cơ cấu, số lượng ban chấp hành đảng bộ; đặc biệt là quy trình 4 bước làm nhân sự rất bài bản, đảm bảo dân chủ, công khai.
Ngoài các nội dung đó, theo Phó Giám đốc Sở Nội vụ Phan Thị Tố Hoa, Kết luận 144-KL/TU đã đưa ra cơ chế rất quan trọng: “Đối với cán bộ là cấp trưởng được sắp xếp, bố trí làm cấp phó; cán bộ cấp phó (phó bí thư đảng ủy, phó chủ tịch HĐND, phó chủ tịch UBND) được sắp xếp, bố trí làm công việc khác thì thực hiện bảo lưu chức danh cán bộ, công chức và chế độ lương, các khoản phụ cấp từ khi sắp xếp đến hết nhiệm kỳ của tổ chức đó”.
Đồng tình về chủ trương sáp nhập song ông Phạm Tiến Tích (phía trái) - Bí thư Chi bộ Sơn Thịnh, thị trấn Nghèn (Can Lộc) vẫn mong muốn xã Tiến Lộc cũ được đầu tư thêm về cơ sở hạ tầng để đồng bộ
Nhằm đảm bảo quyền lợi cho những người làm việc tại xã, HĐND tỉnh đã ban hành Nghị quyết số 164/2019/NQ-HĐND ngày 20/8/2019 “Về một số chính sách hỗ trợ cán bộ công chức, viên chức, người lao động, người hoạt động không chuyên trách cấp xã trong quá trình sắp xếp tổ chức bộ máy, tinh giản biên chế tỉnh Hà Tĩnh giai đoạn 2019 – 2021”, thay thế Nghị quyết số 127/2018/NQ-HĐND, ngày 13/12/2018 của HĐND tỉnh.
“Mức hỗ trợ theo Nghị quyết 164 của Hà Tĩnh cao hơn so với quy định chung của Trung ương, và chính sách riêng của một số tỉnh như: Thanh Hóa, Hải Dương...” - Phó Giám đốc Sở Nội vụ Phan Thị Tố Hoa cho hay.
Chính sách này là một trong những yếu tố quan trọng để hàng trăm cán bộ, công chức, người hoạt động không chuyên trách cấp xã tình nguyện nghỉ việc. Đến đầu tháng 12/2019, toàn tỉnh có 184 cán bộ, công chức, người hoạt động không chuyên trách đã hưởng chính sách theo Nghị quyết 164. Một số huyện hiện nay cũng đã gửi tiếp hồ sơ cán bộ, công chức xin nghỉ để hưởng chính sách này.
Nhờ chủ trương đúng, đông đảo cán bộ, đảng viên và người dân đồng tình cao về các phương án sáp nhập xã ở Hà Tĩnh
Song song với giải quyết về quyền lợi, HĐND, UBND, UBMTTQ tỉnh và các đoàn thể đã có các hướng dẫn xây dựng tổ chức và bầu các chức danh quản lý nhà nước, MTTQ, đoàn thể ở ĐVHC mới.
Những hướng “gỡ” khó khăn
Khi 2 hoặc 3 đơn vị về “một nhà”, điều quan trọng là “hiểu biết lẫn nhau”. Trao đổi ngay sau khi công bố thành lập xã Tân Lâm Hương, Chủ tịch UBND huyện Thạch Hà Trần Việt Hà cho hay: “Các xã Thạch Tân, Thạch Lâm, Thạch Hương cũ dẫu gần nhau về địa lý, tương đồng với nhau về cách thức sản xuất, tuy nhiên, đâu đó vẫn còn những khác biệt nhỏ về phong tục, tập quán, văn hóa địa phương và tín ngưỡng tôn giáo. Bởi vậy, rất cần cán bộ, đảng viên và toàn thể nhân dân chung sức làm cho những khác biệt trở nên gần gũi, cùng nhau vì mục tiêu xây dựng xã Tân Lâm Hương ổn định, phát triển”.
2 đồng chí Phó Bí thư Đảng ủy xã Tân Lâm Hương (Thạch Hà) cùng trao đổi về phân công phân nhiệm cán bộ, công chức sau khi sáp nhập
Một trong những nhiệm vụ khó khăn mà các ĐVHC mới phải đối mặt là giải quyết các tồn đọng, vướng mắc từ các xã cũ. “Chúng tôi đã rà soát và tiếp tục chỉ đạo, nắm chắc tình hình trên các lĩnh vực quản lý nhà nước. Sau sáp nhập, UBND huyện sẽ giao phòng chuyên môn hướng dẫn cụ thể, có thể thành lập tổ công tác để đồng hành cùng các xã mới, nhất là xử lý vấn đề về đất đai, rà soát đối tượng chính sách, các thủ tục hành chính, giải quyết đơn thư... Để tạo thuận lợi cho người dân, trước mắt, bộ phận giao dịch tạm thời vẫn làm việc ở trụ sở các xã cũ” – Chủ tịch UBND huyện Thạch Hà Trần Việt Hà cho hay.
Sau sáp nhập, bài toán tài chính cũng không dễ giải. Theo ông Võ Công Hàm – Bí thư Huyện ủy, Chủ tịch UBND huyện Đức Thọ: “Nhiều vấn đề tồn tại từ xã cũ chưa được giải quyết nên rất cần tỉnh có sự quan tâm. Nợ xây dựng cơ bản và chi thường xuyên từ các xã cũ, hiện nay không dễ cân đối. Ước tính, trong 21 ĐVHC khi chưa sáp nhập nợ hơn 78 tỷ, trong đó có 6 tỷ chi thường xuyên”.
Các đại biểu HĐND bỏ phiếu bầu chức danh chủ tịch, phó chủ tịch HĐND, các ban HĐND; chủ tịch, các phó chủ tịch UBND xã Bình An (Hương Sơn).
Trưởng phòng Tài chính – Kế hoạch huyện Thạch Hà Trần Đình Nghị cho hay: “Điều quan trọng là sau khi sáp nhập, người đứng đầu xã mới phải đủ năng lực, có sự chia sẻ trách nhiệm với các xã trước thì mới giải quyết được khó khăn. Ngoài nợ xây dựng cơ bản, chi thường xuyên, một số khoản hỗ trợ cho các thôn trong xây dựng NTM cũng cần được nghiên cứu giải quyết để tạo đồng thuận trong nhân dân”.
Sau khi sáp nhập về thị trấn, theo Bí thư Đảng ủy thị trấn Nghèn (Can Lộc) Nguyễn Đình Thành (trước đó là Bí thư Đảng ủy xã Tiến Lộc), trụ sở xã Tiến Lộc sẽ được sử dụng để nhân dân sinh hoạt văn hóa. Về lâu dài, để cơ sở vật chất đáp ứng bộ máy mới, huyện và thị trấn Nghèn sẽ cân đối, giải quyết.
Xã Khánh Vĩnh Yên (Can Lộc) cũng đang trưng dụng trụ sở UBND xã Vĩnh Lộc cũ để làm việc. Tuy nhiên, nơi đây không đáp ứng về lâu dài nên đã có phương án xây dựng trụ sở mới tại khu vực Cầu Nhe.
Từ cơ sở vật chất Trường THCS Bùi Xá, trụ sở xã Bùi La Nhân (Đức Thọ) bước đầu phục vụ đủ nhu cầu của cán bộ, công chức sau khi sáp nhập xã
Theo thống kê, hiện nay các huyện đều đã rà soát diện tích làm việc so với số người làm việc của các trụ sở. Hầu hết, trụ sở các ĐVHC mới đều được các đơn vị cấp huyện đưa vào phương án nâng cấp, mở rộng, số ít được dự tính xây mới.
Liên quan đến bài toán cán bộ, công chức dôi dư, theo chủ trương của tỉnh, việc giải quyết sẽ kéo dài đến năm 2025. Với biên độ này, hướng giải quyết sẽ là: Điều chuyển sang xã khác (khi thiếu nhân sự như có cán bộ về hưu); xét tuyển lên huyện, tỉnh; vận động nghỉ việc hưởng chính sách của trung ương, tỉnh.
