Tại sao rượu lại gây viêm gan?
Viêm gan do rượu có đặc trưng bởi vàng da khởi phát nhanh, mệt mỏi, gan to mềm và các đặc điểm của phản ứng viêm toàn thân. Viêm gan do rượu thường tiến triển thành xơ gan nếu tiếp tục uống rượu. Đối với những người ngừng rượu, gan sẽ phục hồi trở lại bình thường trong vòng vài tháng, nhưng bệnh xơ gan đã xảy ra thì không thể đảo ngược.
Rượu đi vào cơ thể sẽ được chuyển hóa chủ yếu ở gan. Ethanol và chất chuyển hóa của nó được tạo ra trong quá trình này – Acetaldehyde đã được chứng minh có thể gây kích hoạt tình trạng viêm, gây tổn thương tế bào gan theo nhiều cách khác nhau. Acetaldehyde là chất trung gian chính gây tổn thương gan do rượu.
Quá trình chuyển hóa ethanol còn tạo ra sản phẩm phụ là các gốc tự do như Superoxit và Hydroperoxit, đồng thời các chất chống oxy hóa (selen, kẽm, vitamin E) thường bị giảm ở người nghiện rượu, điều này làm tăng tình trạng tổn thương gan do rượu.
Quá trình oxy hóa ethanol sẽ ức chế quá trình oxy hóa axit béo, dẫn đến sự tích tụ chất béo trong tế bào gan, hay còn gọi là gan nhiễm mỡ. Mặc dù gan nhiễm mỡ được coi là một tình trạng lành tính và có thể hồi phục, nhưng tế bào gan chứa nhiều lipid có thể dẫn đến viêm khu trú, hình thành xơ hóa, góp phần làm tổn thương gan tiến triển.
Thời gian đầu gan có cơ chế tự phục hồi. Nhưng qua thời gian, các mô sẹo – không thực hiện chức năng gan, dần dần thay thế các mô gan khỏe mạnh, từ đó gây suy giảm chức năng gan. Cuối cùng gây ra xơ gan - giai đoạn cuối của bệnh gan do rượu.
Biểu hiện viêm gan do rượu
Các triệu chứng của viêm gan do rượu là khác nhau, tùy thuộc vào mức độ tổn thương của gan. Dấu hiệu phổ biến nhất của viêm gan do rượu là vàng da và vàng tròng trắng mắt. Ngoài ra, còn có các dấu hiệu và triệu chứng khác như:
Thay đổi khẩu vị (ăn không ngon miệng). Sụt giảm cân nặng. Buồn nôn và ói mửa. Đau bụng. Sốt cao. Mệt mỏi và yếu đuối. Dễ chảy máu hoặc bầm tím.
Suy dinh dưỡng thường gặp ở những người bị viêm gan do rượu. Uống một lượng lớn rượu sẽ ức chế sự thèm ăn và những người nghiện rượu nặng sẽ nhận được phần lớn lượng calo từ rượu.
Đối với các bệnh nhân viêm gan do rượu nặng thường xuất hiện các triệu chứng như: Sự tích tụ chất lỏng trong bụng (cổ trướng); Suy thận và gan.
Khi nhận thấy cơ thể có các dấu hiệu của viêm gan do rượu, đặc biệt khi biết mình thường xuyên sử dụng rượu/bia, người bệnh cần đến khám tại các bệnh viện uy tín để biết được kết quả chính xác nhất.
Điều trị viêm gan do rượu
Viêm gan do rượu rất dễ chẩn đoán vì dựa vào tiền sử lạm dụng rượu, các triệu chứng điển hình và thực thể, các xét nghiệm chức năng gan và nồng độ men gan. Siêu âm được sử dụng phổ biến để đánh giá bệnh nhân nghi ngờ viêm gan do rượu, đồng thời cho phép hướng dẫn sinh thiết gan.
Các xét nghiệm chẩn đoán hình ảnh khác như chụp cắt lớp vi tính, chụp cộng hưởng từ vùng bụng hữu ích để loại trừ các nguyên nhân khác của bệnh gan hoặc trong trường hợp nghi ngờ ung thư gan.
Cần chẩn đoán phân biệt viêm gan do rượu với viêm gan siêu vi, viêm gan nhiễm độc hay viêm gan tự miễn.
Viêm gan do rượu được điều trị bằng cách bỏ rượu, thay đổi lối sống, điều trị nội khoa hoặc phẫu thuật.
Những bệnh nhân viêm gan do rượu thể nhẹ, thường không cần điều trị đặc biệt. Các biện pháp chung để điều trị là:
Ngừng uống rượu. Đảm bảo dinh dưỡng tốt, cung cấp đủ protein, các vitamin và khoáng chất bao gồm folate, thiamine. Hạn chế mỡ động vật, đồ ăn dầu mỡ. Không hút thuốc lá.
Nhìn chung cai rượu là biện pháp tiên quyết đem lại lợi ích cho tất cả bệnh nhân viêm gan do rượu. Những người bị nghiện rượu nặng có thể xuất hiện các triệu chứng khi cai rượu như co giật, mê sảng.
Những bệnh nhân bị viêm gan cấp do rượu nặng có nguy cơ tử vong sớm, tỷ lệ là 50% hoặc cao hơn trong vòng 30 ngày. Trong các trường hợp này cần nhập viện điều trị sớm để giảm tổn thương gan, tăng cường tái tạo gan và ức chế viêm. Về lâu dài cần cải thiện chức năng gan, ngăn ngừa tiến triển thành xơ gan và giảm tỷ lệ tử vong. Nếu viêm gan mạn tính dẫn đến bệnh gan giai đoạn cuối, có thể cần phẫu thuật ghép gan.
Để phòng ngừa viêm gan do rượu thì tốt nhất là không uống tất cả các loại rượu. Đối với trường hợp nghiện rượu, cần đến các trung tâm hỗ trợ cai rượu.
Nếu đã bị nhiễm virus viêm gan C, bạn không nên uống rượu để giảm nguy cơ viêm gan nặng hơn và xơ gan. Nếu đang trong quá trình điều trị thuốc thì không nên uống rượu. Hãy tham khảo bác sĩ điều trị nếu gặp bất kỳ khó khăn nào.