 |
| Bò dịch đang được dân Rào Mắc tập trung tại trại ông Kim để điều trị, cách ly |
Tai họa!
Xóm Rào Mắc (Sơn Kim 1) nằm biệt lập trong hốc núi, chỉ có một đường độc đạo nối ra quốc lộ 8A. Tại vùng này, người dân hầu như không có ruộng, không có rừng; đất đai thì được ít thước gọi là, nên phát triển chăn nuôi gia súc là cách kiếm sống chủ lực của họ. Từ hàng chục năm nay, người dân ở đây vẫn nuôi bò theo hình thức thả rông, một tháng chỉ đi kểm tra vài lần và chưa bao giờ đàn bò vùng này bị bất cứ dịch gì. Thế nhưng, ngày 6/7, bổng nhiên con bê nhà ông Nguyễn Xuân Trang ốm, bỏ ăn, đi cà nhắc, chảy bọt mép... rồi lăn ra chết. Sau đó một vài hôm, có thêm nhiều con trâu bò có biểu hiện tương tự, đặc biệt là long móng, biếng ăn, đi cà nhắc... nên người dân mới hoảng loạn chạy đi tìm hiểu thì mới tá hỏa khi biết đàn gia súc vùng này bị dịch LMLM...
Biết chúng tôi đến tìm hiểu về dịch LMLM, một số gười dân Rào Mắc kéo đến vây kín cả một vùng trang trại và cho rằng, nguyên nhân gây dịch bệnh là do cán bộ xã và Công ty hợp tác kinh tế cho ông Phan Ngọc Kim (cán bộ Công ty CP bao bì Việt Nam) thuê đất ở đây làm trang trại trung chuyển bò nhập khẩu qua cửa khẩu quốc tế Cầu Treo về. Người dân ở đây cho biết, từ tháng 7/2009, ông Kim thuê một khu đất khoảng vài ha thuộc khu vực Rào Mắc (thuộc rừng của Công ty Hợp tác kinh tế quản lý) để làm trại trung chuyển bò từ Thái Lan về. Họ cho rằng, do trại bò ông Kim nằm trong vùng các trại bò thả rông của người dân Rào Mắc nên mới gieo bệnh cho đàn bò địa phương vì ngay khu vực trại ông Kim đóng có rất nhiều trang trại của dân với hàng trăm con bò thả rông. Anh Phan Văn Tiệp, người làm thuê cho trại này cho biết, ngày 5/9 trại này có 2 con bò bị chết. Người dân cho biết: Sau khi 2 con bò của trại này bị chết, sau đó là bê nhà ông Trang chết. Liên tiếp các ngày sau, hàng loạt con trâu bò của trang trại các hộ dân như hộ ông Trang, chị Hiền, bà Chùy, ông Minh, ông Diễn, chị Thiện, anh Tiến… trong vùng đồng loạt có triệu chứng ốm, chảy nước mắt, nước miếng, bỏ ăn, lở mồm, long móng… và một số con bị chết. Hộ ông Nguyễn Xuân Trang có 5/9 con bị LMLM (một con đã bị chết); chị Cù Thị Hiền có 7/9 con mắc bệnh; bà Nguyễn Thị Chùy có 5/9 mắc bệnh; ông Nguyễn Doãn Tiến có 7 con mắc bệnh (1 con đã chết…). Ngoài ra, các hộ gia đình: Thanh Sơn, Hòa Toàn, Tùng Hoa... đều đã có gia súc chết. Bên cạnh số bò đã bị bệnh, hiện tại, nhiều gia đình ở đây đang tỏa đi tìm bò nhiều ngày nay nhưng không thấy bò đâu cả. Chị Nguyễn Thị Thiện cho biết, nhà chị đã bị chết 2 con bò, còn lại một con đang bị ốm nhưng mấy hôm nay tìm không được; cũng có thể là chết đâu đó trong rừng rồi. Anh Hoàng Tám, cho biết, nhà anh có 3 con bò thả rông, trước đây cứ vào khu vực rừng nó hay ăn, đem theo một ít muối, gọi mấy tiếng là nó theo nhau xuống ăn muối ngay nhưng cả tuần nay anh và gia đình đi vào khu vực ấy gọi mãi không được; đi sang cả các khu vực khác tìm cũng không được. Anh Hoàng cũng nghĩ là đàn bò nhà mình bị LMLM không về được hoặc là chết đâu đó rồi. Nhiều người dân địa phương lo lắng, ngoài những con đã mắc bệnh, rồi cũng sẽ đến lượt các con còn lại, vì nuôi chung, rất dễ lây nhiễm.
 |
| Dịch LMLM bùng phát khắp xã nhưng dọc QL 8A đoạn qua địa bàn Sơn Kim 1, bò thả rông bên đường |
Ông Nguyễn Xuân Trang bức xúc: “Xóm trại chúng tôi nằm sâu trong hốc núi, ít tiếp xúc với bên ngoài nên từ trước tới nay chưa hề xảy ra dịch LMLM, thế nhưng kể từ khi mấy con bò trong trang trại nhà ông Kim chết thì cả đàn trâu bò của các hộ dân chúng tôi cũng bị lây lan rất nhanh; chỉ trong vòng 5 ngày xảy ra dịch, cả vùng đã có 6 con trâu bò chết, hàng trăm con mắc bệnh. Chúng tôi cho rằng, dịch từ trại này mà ra chứ không đâu khác”. Cũng từ bức xúc trước sự việc nghi ngờ dịch từ trại bò nhập khẩu của ông Kim lây ra gây họa cho dân, trong khi ông Kim lại vắng nhà nên bà mẹ ông Kim (88 tuổi) đã bị người dân trong vùng giữ lại xem như làm “con tin” nhằm buộc ông Kim phải quay về trang trại để giải quyết thiệt hại cho dân. Trước sự việc trên, Công an Hương Sơn phối hợp với Đồn Biên phòng Cửa khẩu Quốc tế Cầu Treo đã phối hợp vào vận động nhân dân trả tự do cho bà cụ. Sau hai ngày bị “tạm giữ”, bà cụ được thả ra an toàn.
Chính quyền tắc trách?!
Khi biết trâu bò mắc bệnh LMLM, hàng chục người dân vùng này đã kéo nhau lên UBND xã Sơn Kim 1 báo cáo những mong chính quyền quan tâm, giúp đỡ khống chế dịch giúp họ. Thế nhưng, theo phản ánh của người dân thì họ phải kéo nhau lên xã đến lần thứ 3, thậm chí là đưa trống lên đánh ầm ầm giữa ủy ban thì lúc đó chính quyền xã mới cho người xuống kiểm tra tình hình. Bà Nguyễn Thị Chùy, hộ dân có 5/9 con trâu bò đã nhiễm bệnh, không kìm nổi bức xúc: “Tôi không thấy cán bộ nào như cán bộ xã này! Dịch bệnh xuất hiện, cả xóm kéo nhau đến báo cho chính quyền để tìm phương án giúp dân thì chính quyền lại thờ ơ. Chúng tôi kéo nhau xuống xã đến 3 lần; thậm chí lần thứ 3 phải đưa trống xuống đánh ầm ĩ cả ủy ban thì xã mới cho người lên kiểm tra. Lúc này, bò đã bị bệnh hàng loạt, chết mấy con rồi...”.
 |
| Một góc trang trại tập kết bò nhập khẩu của ông Kim, nơi người dân cho rằng đã đưa dịch đến cho đàn gia súc của họ |
Và cũng thật lạ, dịch đến mấy xóm với trên trăm con gia súc mắc bệnh, trong đó một số con đã chết; cơ quan thú y vùng III cũng đã lên kiểm tra nhưng trên địa bàn xã Sơn Kim 1 này, chúng tôi không hề thấy một trạm chốt gác phun hóa chất tiêu trùng khử độc nào. Ngày 14/9, chúng tôi vào “ổ dịch” Rào Mắc. Từ QL 8A vao đây có 1 sào chắn của Đội lâm sinh (sào chắn có từ trước đó rất lâu). Người bảo vệ Đội lâm sinh ở đây mở sào cho chúng tôi vào như thường ngày mà không hề thấy có bất cứ một dụng cụ hay một con người nào phun hóa chất tiêu trùng khử độc cho phương tiện, kể cả khi vào và khi ra. Anh bạn đồng nghiệp lo lắng: “Liệu xe mình vào vùng dịch rồi có lây dịch sang vùng khác không nhỉ?” Nghe vậy, tôi cũng chợt lo, nhưng không biết tìm đâu ra chỗ để phun hóa chất tiêu độc khử trùng xe trước khi ra khỏi vùng dịch nên đành để vậy. Từ vùng dịch Rào Mắc ra, chúng tôi rẽ về xóm Vũng Tròn, cũng là vùng có dịch. Thế nhưng, đi vào, đi ra, cũng tịnh không thấy một chốt chặn nào! Dọc đường đi, trâu bò của nhân dân thả rông trong vùng dịch rất nhiều. Người dân Vũng Tròn còn phản ánh, cách đây mấy hôm họ thấy xác một con bò chết trôi dạt phía thượng nguồn sông Ngàn Phố. Đây cũng là một trong nguyên nhân dịch lây lan ra diện rộng. Theo thông tin chúng tôi có được, đến 16/9, dịch LMLM đã lan đến 7 xóm của xã Sơn Kim 1 và 1 xóm của xã Sơn Kim 2, làm ít nhất 140 con mắc bệnh, trong đó có ít nhất 6 con đã bị chết. Và, trên thực tế dịch LMLM vẫn chưa được khống chế như báo cáo của Chi cục Thú y Hà Tĩnh trước đó.
 |
| Người dân bức xúc phản ánh với với PV về sự tác trách của chính quyền |
Lời kết
Dịch LMLM đang hoành hành ở Sơn Kim 1 với trên trăm con gia súc mắc bệnh nhưng công tác phòng chống dập dịch ở địa phương này xem ra còn nhiều bất cập. Riêng chuyện không lập chốt gác và phun hóa chất tiêu trùng khử độc như chúng tôi phát hiện vào ngày 14/9 vừa qua cũng đủ nói lên vì sao dịch LMLM ở đây lại lan nhanh, lan rộng đến như vậy. Huyện Hương Sơn cần chỉ đạo xã Sơn Kim 1, Sơn Kim 2 và ngành liên quan tập trung cao độ cho công tác này để sớm khống chế dịch, tránh tình trạng dịch bùng phát thành đại dịch.
Box: Ngày 16 /9, chị Nguyễn Thị Niêm xóm Hà Trai (xã Sơn Kim 1) cho biết, ngày 15/9, gia đình chị phát hiện trâu nhà mình bị bệnh LMLM và chiều cùng ngày gia đình đã báo với xóm trưởng nhưng đến trưa 16/9 vẫn chưa thấy ai đến kiểm tra hay tiêm chích gì. Chi Niêm còn cho biết thêm, hôm qua, gia đình anh An Hoạt ở xóm Rào Mắc và một nhà cùng xóm đã có mấy con hươu bị đau chân, nghi nhiễm dịch LMLM. Như vậy, chứng tỏ rằng, dịch LMLM vẫn đang còn diễn biến phức tạp trên địa bàn Sơn Kim 1
