Sông Đà (còn gọi là sông Bờ hay Đà Giang) dài hơn 900 km, bắt nguồn từ tỉnh Vân Nam, Trung Quốc chảy theo hướng tây bắc - đông nam rồi nhập với sông Hồng ở Phú Thọ. Đoạn ở Việt Nam dài 527 km (có tài liệu ghi 543 km), điểm đầu tại huyện Mường Tè, tỉnh Lai Châu, chảy qua Điện Biên, Sơn La, Hòa Bình và kết thúc tại ngã ba Hồng Đà, huyện Tam Nông, tỉnh Phú Thọ.
Trên sông Đà có hệ thống thủy điện bậc thang Sơn La công suất 2.400 MW, Lai Châu 1.200 MW, Hòa Bình 1.920 MW. Khoảng một tháng nay, lưu lượng dòng chảy sông Đà xuống thấp.
.
Kết quả quan trắc của cơ quan khí tượng cho thấy một tuần qua tổng lượng dòng chảy trên sông Đà đến hồ thủy điện Hòa Bình thấp hơn trung bình nhiều năm cùng kỳ 55%. Nhiều tàu bè đi qua thị xã Mường Lay, tỉnh Điện Biên mắc cạn, đành đỗ ở khu vực bãi bồi.
Bãi bồi lòng sông Đà trở thành nơi chăn trâu. Nước xuống dưới mực nước chết buộc nhà máy thủy điện Sơn La công suất lớn nhất cả nước phải dừng hoạt động.
Thường đưa đàn trâu ra bãi bồi sông Đà, ông Khoàng Văn Nguỵ, 72 tuổi, ở phường Na Lay, thị xã Mường Lay, cho biết năm nay nước thấp nên ông chỉ mất 3 km từ nhà đưa trâu đi ăn. Mọi năm ông phải đi vòng lên núi mất 5 km.
Móng trụ cầu Bản Xá ở phường Sông Đà, thị xã Mường Lay lộ ra, mặt nước cách mặt cầu hơn 30m.
Người dân địa phương cho biết khoảng 3 tuần nay không có mưa. Vì thế đất bãi bồi nứt nẻ.
Nhiều lồng cá của người dân nằm trơ trọi giữa bãi bồi.
Sông Đà nổi tiếng trong nhiều tác phẩm văn chương, như Người lái đò trên sông Đà của nhà văn Nguyễn Tuân.
Cánh đồng nằm ở bãi bồi thị xã Mường Lay đang vào vụ thu hoạch. Nếu như thời điểm này năm trước người dân phải thu hoạch khẩn trương để tránh mùa nước lên thì năm nay có thể chậm hơn.
.
Lòng sông Đà nhiều đoạn rộng tới 700 m, tuy nhiên hiện nay dòng chảy chỉ còn duy trì khoảng 50 m. Hệ quả của lưu lượng nước thấp là các hồ thủy điện như Sơn La, Lai Châu về dưới mực nước chết, các tổ máy phải dừng vận hành.
Trung tâm Dự báo Khí tượng Thủy văn quốc gia nhận định trong một tuần tới lưu lượng dòng chảy trên sông Đà về hồ Hòa Bình tiếp tục giảm, thấp hơn trung bình nhiều năm cùng thời kỳ khoảng 81%. Các hồ thủy điện tiếp tục cạn, việc cung cấp điện cho miền Bắc sẽ khó khăn.
Các hồ thủy điện dọc sông Đà đang ở mực nước chết. Đồ họa: Đỗ Nam
11 nhà máy thủy điện dừng phát điệnLoạt nhà máy thủy điện đã phải dừng phát điện để đảm bảo an toàn cho tổ máy khi vận hành với lưu lượng và cột nước thấp dưới thiết kế.
