Ca khúc cách mạng - sức mạnh chiến thắng

(Baohatinh.vn) - Cuộc kháng chiến chống Mỹ cứu nước kết thúc đã 50 năm nhưng âm hưởng hào hùng của những ngày tháng khói lửa vẫn vẹn nguyên bởi những ca khúc đi cùng năm tháng. Lời ca tiếng hát đã tạo nên sức mạnh tinh thần to lớn, hun đúc tâm thế của cả dân tộc cùng ra trận và làm nên chiến thắng 30/4/1975.

Việt Nam là một dân tộc đặc biệt, bởi lịch sử chống ngoại xâm không chỉ được kiến tạo bằng sức mạnh vũ khí mà cao hơn cả là sức mạnh lý tưởng, sức mạnh tinh thần, đặc biệt là trong hơn 20 năm chống Mỹ cứu nước. Sống trong những tháng ngày rực lửa, hừng hực khí thế cả đất nước lên đường ra trận, quyết tâm đánh thắng giặc Mỹ để giành lại độc lập, tự do, thống nhất non sông, các nhạc sĩ Việt Nam thời kỳ đó đã đón bắt được dòng chảy tinh thần của dân tộc và sáng tác ra hàng loạt ca khúc có sức mạnh như những sư đoàn.

plugin-ckeditor-uploaduploada9a6ddb7a678e220696d616765733336373337335f6e34642e6a7067.jpg
Những ca khúc cách mạng giục giã trai làng viết đơn tình nguyện lên đường chiến đấu, giục giã những bàn chân vượt núi cao dốc thẳm hướng về miền Nam... Ảnh: Quân giải phóng miền Đông Nam Bộ hành quân trong chiến dịch Đông Xuân 1966-1967 (tư liệu).

Các tác phẩm của những nhạc sĩ: Đỗ Nhuận, Lưu Hữu Phước, Phạm Tuyên, Trọng Bằng, Trịnh Công Sơn, Huy Du, Huy Thục, Phan Huỳnh Điểu, Doãn Nho, Hoàng Hiệp, Xuân Giao, Trần Chung, Văn Dung, Vũ Trọng Hối, Ánh Dương, Văn Ký, Nguyễn Văn Tý… đã nhanh chóng được truyền đi qua sóng phát thanh Đài Tiếng nói Việt Nam, Đài Phát thanh Giải phóng, giục giã trai làng viết đơn tình nguyện lên đường chiến đấu, giục giã những bàn chân vượt núi cao dốc thẳm hướng về miền Nam, thôi thúc những bàn tay xẻ núi mở đường, những chuyến xe chạy dưới làn bom đạn tiến về tiền tuyến lớn.

trong-bang-211122.jpg
Cố giáo sư, nhạc sĩ, Nghệ sĩ nhân dân Trọng Bằng đã để lại nhiều sáng tác nổi tiếng, ghi lại những chặng đường hào hùng của dân tộc. Ảnh: Internet.

“Bão nổi lên rồi” của giáo sư, nhạc sĩ, Nghệ sĩ nhân dân Trọng Bằng viết năm 1968 toát lên khí thế tổng tấn công và nổi dậy từ khắp nơi với giai điệu và ca từ gấp gáp, rộn rã: Bão nổi lên rồi/ Từ Miền Nam quê hương ta ơi/ Từ Trị Thiên băng qua Tây Nguyên lan tới bưng biền/ Triệu người bừng bừng… Người người đi chiến đấu/ Vai sát vai lên đường…

Cuộc kháng chiến bước vào giai đoạn ác liệt, phong trào “Tiếng hát át tiếng bom” do Trung ương Đoàn TNCS Hồ Chí Minh phát động nhanh chóng lan rộng khắp cả nước, từ hậu phương đến tiền tuyến, trên các huyết mạch giao thông trọng điểm của đường Trường Sơn. Một loạt ca khúc ra đời mang khí thế tiến công dồn dập, tiếp thêm sức mạnh cho các nam nữ TNXP, bộ đội, giao liên và toàn thể đồng bào, chiến sĩ cả nước như: “Cô gái mở đường” (Xuân Giao); “Đường tôi đi dài theo đất nước”, “Bước chân trên dãy Trường Sơn” (Vũ Trọng Hối); “Đường Trường Sơn xe anh qua” (Văn Dung); Chiếc gậy Trường Sơn” (Phạm Tuyên); “Nổi lửa lên em” (nhạc Huy Du, thơ Giang Lam); “Bài ca Trường Sơn” (nhạc Trần Chung, thơ Gia Dũng); “Đêm Trường Sơn nhớ Bác” (nhạc Trần Chung, thơ Nguyễn Trung Thu)…

Đó là những bản hùng ca đầy lãng mạn trên cung đường Trường Sơn huyền thoại thấm máu, mồ hôi và khát vọng lớn lao giải phóng đất nước của họ: Đường in dấu chân em/ Đường in trong tim anh/ Đường Trường Sơn yêu biết mấy/ Khi tình em cháy trong lòng anh”; “Nổi lửa lên em/ Đánh Mỹ đêm ngày/ Vũ trụ theo ta/ Vào trong chiến trường có chị Hằng/ Soi sáng canh thâu”; “Ôi có những vì sao thức cùng ta đêm nay/ Như mắt em sáng lên muôn niềm tin/ Ta nhớ má Năm Căn, ta thương em Cửa Việt… Những năm tháng cuối cùng của cuộc kháng chiến, Sài Gòn, sào huyệt cuối cùng của chế độ Mỹ - ngụy là điểm đến để kết thúc cuộc chiến ròng rã.

Với nhạc phẩm “Tiến về Sài Gòn”, nhạc sĩ Lưu Hữu Phước diễn tả niềm mong ước, khao khát cháy bỏng và những bước chân gấp gáp trong niềm hứng khởi dâng trào: Sài Gòn ơi ta đã về đây! Ta đã về đây… Tiến về Sài Gòn/ Ta quét sạch giặc thù/ Hướng về đồng bằng, ta tiến về thành đô/ Nước nhà còn chờ/ Trận cuối là trận này/ Tiến về đồng bằng, giải phóng thành đô.

NSND Thanh Hoa hát cho bộ đội nghe tại Đường 9 - Khe Sanh. Ảnh: tư liệu.
NSND Thanh Hoa hát cho bộ đội nghe tại Đường 9 - Khe Sanh. Ảnh: tư liệu.

Bên cạnh những nhạc phẩm sôi nổi, trầm hùng, thúc giục nhịp hành quân là hàng loạt những giai điệu trữ tình, sâu lắng, thiết tha, thể hiện khát vọng hòa bình hạnh phúc, thống nhất non sông. Tình yêu lứa đôi hòa quyện tình yêu đất nước, cao thượng và đẹp đẽ. Hình ảnh người mẹ, người yêu, người vợ ở hậu phương thủy chung đợi chờ, hăng say lao động sản xuất, gửi niềm tin cho người nơi tiền tuyến được khắc họa thật đẹp trong các nhạc phẩm của nhạc sĩ Nguyễn Văn Tý như: “Mẹ yêu con”, “Bài ca năm tấn”; trong các nhạc phẩm của nhạc sĩ Phan Huỳnh Điểu như: “Bóng cây Kơ-nia”, “Anh ở đầu sông em cuối sông”, “Hành khúc ngày và đêm” (thơ Bùi Công Minh); “Cuộc đời vẫn đẹp sao” (thơ Dương Hương Ly): Dù cách xa hai ngả đường chiến dịch/ Ta vẫn cùng chung nhau một ánh trăng ngần/ Một tiếng chim ngân/ Một làn gió biển/ Một sớm mai xuân trước căn hầm dã chiến thấy trời xanh xao xuyến…

Khát vọng cống hiến cho lý tưởng, sự tự nguyện hy sinh và niềm tin chiến thắng, niềm hy vọng về một ngày mai đất nước hòa bình được khắc sâu trong các tác phẩm “Bài ca hy vọng” (Văn Ký); “Tự nguyện” (Trương Quốc Khánh); “Câu hò bên bờ Hiền Lương” (Hoàng Hiệp - Đằng Giao); “Lá đỏ” (Hoàng Hiệp); “Ngọn đèn đứng gác” (Hoàng Hiệp phổ thơ Chính Hữu)…

Trong kháng chiến chống Mỹ, Hà Tĩnh là “đất nhạc”, nơi bén duyên của nhiều nhạc sĩ. Hàng chục ca khúc về Hà Tĩnh được rất nhiều người hát, tiêu biểu là: “Vui mở đường” (Đỗ Nhuận); “Chào em cô gái Lam Hồng” (Ánh Dương); “Một khúc tâm tình người Hà Tĩnh” (Nguyễn Văn Tý); “Gái sông La”, “Hà Tĩnh quê hương ta” (Lê Hàm); “Hà Tĩnh trên đường chiến thắng” (Thái Quý); “Bài ca Hà Tĩnh” (Đỗ Dũng); “Người con gái sông La” (Doãn Nho); “Đường về Hà Tĩnh” (Vĩnh An)…

70d5075916t1140l3-mot-khuc-tam-tinh.jpg
Ca khúc “Một khúc tâm tình của người Hà Tĩnh” của nhạc sĩ Nguyễn Văn Tý đã trở thành bài hát “nằm lòng” của nhiều thế hệ người Hà Tĩnh và trở thành cây cầu kết nối tình yêu của nhiều người với quê hương Hà Tĩnh.

Ngay tại mảnh đất thấm đẫm câu hò ví giặm, nhiều bài giặm vè đã ra đời cổ vũ khí thế đấu tranh của quân dân, tiêu biểu là bài vè “Thần Sấm ngã” của tác giả Lê Thanh Bình mà thời điểm đó cả người lớn và trẻ con đều thuộc: Ngái ngôi chi mà nỏ chộ/ Bữa hăm sáu tháng Ba/ Thần mò đến tỉnh nhà/ Dân quân xã Thạch Hòa/ Khẩu súng trường đem ra/ Bắn nhịp một nhịp ba/ Bắn cho bò trượt, bò trà/ Một chiếc rồi hai, ba/ Thần đứt đuôi, gãy cánh/ Thần bổ nhào gãy cánh…

Không thể kể hết những nhạc phẩm trong kháng chiến chống Mỹ của dân tộc ta vì nó được ra đời từ hào khí chiến đấu, tinh thần yêu nước sục sôi, tâm thế ra trận của cả dân tộc và tâm hồn trong sáng, đẹp đẽ, cao thượng, lãng mạn của cả một thế hệ. Đó là tài sản tinh thần vô giá để lại cho hậu thế, là những bản ghi chép lịch sử bằng âm nhạc của các nhạc sỹ, nghệ nhân cứ lay thức, sống động, âm vang mãi, không chỉ sau 50 năm, mà là hàng ngàn năm…

Chủ đề 50 năm Giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước

Đọc thêm

Lan tỏa tình yêu dân ca trên quê hương Đại thi hào Nguyễn Du

Lan tỏa tình yêu dân ca trên quê hương Đại thi hào Nguyễn Du

Hoạt động đưa dân ca ví, giặm vào trường học đã lan tỏa mạnh mẽ, sâu rộng ở Hà Tĩnh. Trong những giờ ngoại khóa, các tiết học âm nhạc do các nghệ nhân dân gian trực tiếp truyền dạy, nhiều học sinh có dịp thể hiện năng khiếu, niềm đam mê với những làn điệu ngọt ngào, sâu lắng.
Podcast truyện ngắn: Ngày trở về

Podcast truyện ngắn: Ngày trở về

Mùa thu năm 1954, Thủ đô Hà Nội rợp cờ hoa đón đoàn quân chiến thắng trở về. Niềm vui riêng hòa vào niềm vui chung, hạnh phúc của mỗi gia đình hòa trong hạnh phúc lớn lao của cả dân tộc.
Podcast tản văn: Lấp lánh những cánh chuồn

Podcast tản văn: Lấp lánh những cánh chuồn

Tản văn "Lấp lánh những cánh chuồn" của tác giả Nguyễn Hà Hải đưa người đọc trở về với miền ký ức tuổi thơ trong trẻo, gắn liền với hình ảnh chuồn chuồn và không gian làng quê thanh bình.
Podcast Tản văn: Ánh trăng đoàn viên

Podcast Tản văn: Ánh trăng đoàn viên

Trung thu về, khi trăng Rằm tháng Tám treo cao cũng là lúc lòng ta rung lên nhịp yêu thương. Hơn cả đèn hoa, đây là khoảnh khắc tìm về bình yên, để sum vầy bên người thân và sẻ chia hơi ấm.
G-DRAGON 2025 WORLD TOUR [Übermensch] Biểu tượng toàn cầu trở lại với chuyến lưu diễn được mong chờ

Từ VVIP đến GA: Hành trình cảm xúc độc bản cùng G-DRAGON 2025

Siêu concert G-DRAGON 2025 WORLD TOUR [Übermensch] diễn ra ngày 8/11 tại 8Wonder Ocean City sẽ chính thức mở bán vé vào ngày 7, 8 và 9/10, với mức giá từ 2 đến 8 triệu đồng mang đến cho khán giả hàng loạt đặc quyền hấp dẫn, hứa hẹn tạo nên cơn sốt săn lùng chưa từng thấy ngay khi mở bán.
Podcast Tản văn: Sắc màu Trung thu xưa

Podcast Tản văn: Sắc màu Trung thu xưa

Mùa thu về, mang theo không khí dịu nhẹ và bầu trời trong vắt. Với thế hệ 8x, khoảnh khắc ấy là cánh cửa mở về ký ức Trung thu, nơi có tuổi thơ giản đơn, ngập tràn tiếng cười và sắc màu mộc mạc.
Chuyện những người hóa thân vào cổ tích

Chuyện những người hóa thân vào cổ tích

Đêm trung thu, “chị Hằng”, “chú Cuội” luôn là niềm mong đợi của trẻ nhỏ. Họ là những người dùng “phép thần” hóa thân vào cổ tích, để ngày hội của tuổi thơ thêm lấp lánh sắc màu.
Tản văn Nhớ những mùa trăng xưa

Tản văn Nhớ những mùa trăng xưa

Tản văn “Nhớ những mùa trăng xưa” như nhịp cầu đưa ta trở lại miền ký ức tuổi thơ, nơi mỗi mùa Trung thu là cả một trời thương nhớ cho gia đình và những điều bình dị của cuộc sống.
Podcast Truyện ngắn: Bánh trung thu của bố

Podcast Truyện ngắn: Bánh trung thu của bố

Trung thu luôn ý nghĩa khi có tình thương yêu của gia đình, thầy cô và bạn bè. Tình yêu đó là món quà quý giá, nhắc chúng ta biết trân trọng và giữ gìn ký ức đẹp về người thân.
Cái duyên với Truyện Kiều

Cái duyên với Truyện Kiều

Truyện Kiều với chủ nghĩa nhân văn cao cả, nghệ thuật đặc sắc đã đến với nhiều quốc gia, dân tộc trên thế giới, thực sự mang nhiều giá trị xuyên thời đại. Trong niềm hãnh diện chung đó, những người con Hà Tĩnh nói chung và những người con xa quê nói riêng luôn tự hào, ngưỡng mộ Đại thi hào Nguyễn Du và nỗ lực lan tỏa Truyện Kiều với bè bạn gần xa.
Podcast truyện ngắn: Tình yêu của mẹ

Podcast truyện ngắn: Tình yêu của mẹ

Có những ký ức, cũng có thể phai mờ theo tháng năm. Nhưng có một điều, dù bão tố cuộc đời hay sự khắc nghiệt của thời gian cũng không thể nào xóa nhòa, đó chính là tình yêu của mẹ.
Podcast tản văn: Nồng nàn hoa sữa

Podcast tản văn: Nồng nàn hoa sữa

Với nhiều người, hoa sữa không chỉ là mùi hương, mà còn là ký ức tuổi trẻ. Nồng nàn hoa sữa đưa ta về miền hoài niệm ngọt ngào.