Kể từ khi Luật BHXH 2024 có hiệu lực (từ 1/7/2025), chính sách mới về hưởng chế độ thai sản đối với người tham gia BHXH tự nguyện đã bước đầu đi vào đời sống. Tại Hà Tĩnh, đã có 93 người được thụ hưởng với tổng số tiền chi trả gần 188 triệu đồng. Trong đó, có 1 phụ nữ sinh đôi được hưởng 4 triệu, có 9 người là lao động nam (tham gia BHXH tự nguyện mà vợ không tham gia) và 84 lao động nữ được hưởng mỗi người 2 triệu đồng.
Dù số lượng chưa nhiều, song đây là minh chứng sinh động cho tính ưu việt, bao trùm và ngày càng gần gũi của chính sách BHXH. Và những niềm vui đầu tiên ấy đã lan tỏa chính sách nhân văn, tạo thêm niềm tin để người dân chủ động tham gia, cùng xây dựng an sinh bền vững.
Chị Lê Thị Mai (SN 1999) ở thôn Trung Thượng, xã Hương Đô, vừa sinh con đầu lòng đã được nhận tiền hỗ trợ thai sản, chia sẻ: “Trước đây tôi làm việc ở Vũng Tàu, khi có bầu, tôi về ở với mẹ chồng và được mẹ đóng phí tham gia BHXH tự nguyện từ tháng 3/2025. Thời điểm tôi sinh con vừa đúng thời gian theo quy định của Luật BHXH nên đã được nhận hỗ trợ thai sản. Khoản tiền không lớn, nhưng với một lao động tự do như tôi, đó là sự động viên rất lớn. Quan trọng hơn, tôi cảm thấy mình được quan tâm, được bảo vệ, được là một phần của hệ thống an sinh chung”.
Niềm vui của chị Mai không chỉ đến từ khoản hỗ trợ mà còn là niềm tin mới đối với chính sách BHXH tự nguyện, một chính sách từng được xem là “xa lạ” với khu vực lao động phi chính thức. Cũng từ lần được hỗ trợ này, cả chị Mai lẫn mẹ chồng đều quyết định nâng mức đóng hàng tháng.
Ông Tô Hữu Hùng - Phó Giám đốc BHXH cơ sở Hương Khê chia sẻ: “Từ khi chính sách mới có hiệu lực, trên địa bàn quản lý của BHXH cơ sở Hương Khê đã có 9 người được giải quyết chế độ thai sản. Việc triển khai chính sách được chúng tôi thực hiện kịp thời, đúng quy định. Qua thực tế, có thể thấy chính sách đã tạo thêm niềm tin, khích lệ người dân tham gia BHXH tự nguyện, đặc biệt là nhóm phụ nữ trong độ tuổi sinh nở”.
Không chỉ Hương Khê, ở nhiều địa phương khác, những người làm công tác thu BHXH tự nguyện cũng cảm nhận rõ sự thay đổi trong nhận thức của người dân. Chị Nguyễn Thị Hiệu - nhân viên thu BHXH ở phường Hoành Sơn chia sẻ: “Chính sách mới giúp chúng tôi thuận lợi hơn rất nhiều trong công tác tuyên truyền. Thay vì phải đi tuyên truyền, vận động, hiện nay, nhiều chị em làm nghề tự do, bán hàng nhỏ lẻ hay lao động thời vụ đã chủ động tìm đến nhân viên thu để đăng ký tham gia BHXH tự nguyện; một số khác đã tham gia thì đề xuất nâng mức đóng BHXH hằng tháng”.
Ông Trần Đắc Thiết - Phó Trưởng phòng phụ trách Phòng Chế độ BHXH, BHXH tỉnh Hà Tĩnh cho biết: “Những quy định mới đã góp phần lan tỏa chính sách BHXH, gia tăng quyền lợi của người tham gia. Việc người lao động tự do được hưởng chế độ thai sản thể hiện rõ tinh thần nhân văn mà Đảng và Nhà nước đang hướng tới trên lộ trình xây dựng chính sách an sinh xã hội bền vững. Từ đây, chúng tôi hi vọng sẽ có thêm nhiều người dân, đặc biệt là những lao động tự do là phụ nữ, thấy rõ lợi ích để chủ động tham gia BHXH tự nguyện”.
Những niềm vui đầu tiên của người lao động tự do đã khẳng định sức sống và tính nhân văn của chính sách BHXH tự nguyện. Từ thực tiễn ấy, niềm tin về một hệ thống an sinh bao trùm, hướng đến mọi người lao động đang dần hiện hữu, lan tỏa, mở ra hành trình mới để chính sách đi vào cuộc sống.