Gìn giữ phong tục tết Việt

(Baohatinh.vn) - Các phong tục cổ truyền đang dần được thay thế bằng những hoạt động mới trong đời sống xã hội. Tuy vậy, nhiều gia đình, nhiều người vẫn rất trân trọng, gìn giữ các mỹ tục như cách để gìn giữ cội nguồn văn hóa của dân tộc.

Gìn giữ phong tục tết Việt

Tết Nguyên đán là dịp để người Việt thực hành các nghi lễ, tập tục văn hoá truyền thống.

Khai bút đầu xuân

Khai bút là một trong những phong tục đẹp và nhiều ý nghĩa của văn hóa Việt Nam, nhất là đối với những người theo nghiệp viết lách. Năm nào tôi cũng “cất dành” cho mình một ít “vốn liếng”, để sau phút giao hòa của đất trời thì bắt đầu khai mở những vần thơ đầu tiên.

Xuân này, với mỗi con người miền Trung, đặc biệt là những người cầm bút, thật nhiều nỗi niềm, nhiều xúc cảm... Sau những cơn dư chấn của trận lũ lịch sử, miền Trung oằn mình “hàn gắn vết thương”, cứng cỏi bản lĩnh như truyền thống ngàn đời của con người nơi vùng đất thiêng núi Hồng, sông Lam, mạnh mẽ và kiên cường đứng dậy tái thiết quê hương.

Gìn giữ phong tục tết Việt

Khai bút là một trong những phong tục đẹp và nhiều ý nghĩa của văn hóa Việt Nam.

Trong gian khổ càng thấm thía những giá trị của tình người, của hành động nhường cơm sẻ áo, chia ngọt sẻ bùi của đồng bào khắp cả nước, từ nước ngoài hướng về miền Trung ruột thịt.

Viết, không chỉ để giãi bày cảm xúc, không chỉ để bộc bạch nỗi lòng, tìm kiếm niềm đồng điệu. Viết còn là cách để người nghệ sĩ thể hiện trách nhiệm của mình trước cuộc đời, gắn chặt ngòi bút với hơi thở của quê hương, với những biến chuyển của thời cuộc, của đất nước.

Xuân Tân Sửu - xuân của hình ảnh con trâu và người nông dân chăm chỉ cày xới trên ruộng đồng để mang về bao mùa quả ngọt. Đó cũng là xuân của người nghệ sĩ cày xới trên cánh đồng chữ nghĩa, gieo trồng lên trang giấy những mầm xanh của tình yêu…

Viết giữa sức sống mới của quê hương, đất nước là một niềm hạnh phúc! Bởi thế, trong muôn vàn những nhận cảm về cuộc sống, tôi cũng đã dành lại những cảm xúc lắng sâu nhất để sau thời khắc giao thừa có thể khai bút, để bắt đầu niềm hạnh phúc của riêng mình; để bắt đầu những bước đi mới trên chặng đầu tiên của hành trình kiến thiết tâm hồn con người.

Bữa cơm tất niên

Ngày nay, ở một số làng quê Hà Tĩnh, người dân vẫn giữ tục lệ mời nhau bữa cơm tất niên để tiễn năm cũ. Bữa cơm như sợi dây vô hình gắn kết thêm tình làng, nghĩa xóm, anh em, họ hàng…

Nói là bữa cơm tất niên nhưng tùy tình hình mà gia chủ có thể tổ chức vào chiều 29, trưa 30 hoặc chiều 30 tết. Khách mời là những gia đình ở gần nhau, có thể là anh em, họ hàng, có thể là hàng xóm.

Gìn giữ phong tục tết Việt

Sau khi dâng cúng tổ tiên, bữa cơm tất niên được coi là sợi dây gắn kết tình làng nghĩa xóm. Ảnh internet

Ở các làng quê, nhà nào cũng làm cơm cúng tất niên nhưng không phải ai cũng có điều kiện mời khách. Tục lệ này thường được tổ chức ở những gia đình có kinh tế khá giả; những gia đình có người đi làm ăn xa về quê ăn tết; hoặc cũng có thể là những gia đình mới có chuyện vui…

Bữa cơm được sửa soạn tươm tất với đầy đủ các món ăn ngày tết như thịt bò rim, thịt nấu đông, bánh chưng, giò chả, có khi có thêm cỗ lòng của con lợn mới thịt… Sự chuẩn bị của gia chủ như một lời cảm tạ thân tình đối với tình nghĩa anh em, láng giềng đã dành cho nhau trong suốt một năm qua.

Bên mâm cơm, chén rượu, họ cùng nhau ôn lại kỷ niệm và nói với nhau về những dự định, những ước vọng của năm mới; hoặc cũng có thể giãi bày với nhau những khúc mắc, hiểu lầm trong cuộc sống rồi chúc nhau chén rượu giảng hòa.

Đầu năm mua muối, cuối năm mua vôi

“Đầu năm mua muối, cuối năm mua vôi” là một tục lệ đã từng mai một, nay xuất hiện khá đậm nét trong đời sống của người Hà Tĩnh như cách để họ gửi gắm niềm tin yêu, hy vọng…

Đã thành thông lệ, chiều 30 tết năm nào, các bà, các mẹ trong xóm tôi cũng rủ nhau đi mua vôi. Vôi có 2 loại. Vôi bột và vôi tôi. Người ta có thể mua vôi về để quét lại cái cổng, cái hàng rào, cũng có thể dùng để rắc xua đuổi sâu bọ trên những luống rau mới bén.

Ngụ ý sâu xa của việc này chính là muốn xua đi những điều đen đủi của năm cũ, thay vào đó là những ngày mới thật tươi sáng… Còn vôi tôi thường để cho vào bình vôi ăn trầu với ngụ ý không để bình vôi bị rỗng ruột trong năm mới.

Gìn giữ phong tục tết Việt

Muối bán đầu năm được nhiều người gói vào túi nhỏ rất đẹp. Ảnh Internet

Xưa kia, người ta nghỉ tết mấy ngày mới có chợ nên độ mùng 5, mùng 6, khi các chợ mở bán, người ta mới lục tục đi mua muối. Các cụ già kể lại, xưa mua muối thường đong bằng bát, người bán phải vun cho bát muối có ngọn thật cao người mua mới hài lòng. Có khi còn được nhận tiền mừng tuổi. Ngày nay, bắt kịp xu thế của người dân, rất nhiều tiểu thương đã bày hàng muối để bán ngay từ sáng mùng 1 tết. Thay vì đong bằng bát, họ gói muối gọn gàng vào túi ni-lông hoặc cầu kỳ hơn thì cho vào túi vải màu đỏ như muốn gửi gắm thông điệp may mắn cho người mua.

Người Việt coi muối là biểu tượng của tình cảm thắm thiết, mặn nồng, gắn kết, no đủ. Tục mua muối đầu năm với ý nghĩa cầu mong sự đậm đà trong tình cảm gia đình, sự hòa thuận, gắn bó giữa vợ chồng, con cái.

Trong quan niệm tâm linh, muối còn có tác dụng xua đuổi tà khí, ma quỷ, mang lại may mắn cho gia chủ. Ngày đầu năm, sau khi mua muối về, người ta thường hay chia thành nhiều túi nhỏ, đặt ở những vị trí đặc biệt trong nhà. Một phần khác được rắc ngoài ngõ như để bảo vệ sự may mắn của gia đình.

Trao lì xì - chúc nhau năm mới tốt lành

Lì xì năm mới là một mỹ tục phổ biến rộng rãi nhất trong văn hóa Việt. Tuy có nhiều hình thức khác nhau nhưng việc lì xì đều nhằm gửi trao cho nhau những điều tốt lành.

Lì xì thường được thực hiện đầu tiên trong gia đình sau phút giao thừa. Ngay trong thời khắc đầu tiên của năm mới, con cháu đã trưởng thành sẽ thực hiện nghi lễ mừng tuổi bố mẹ, ông bà. Ngược lại, ông bà, bố mẹ cũng lì xì cho con, cháu với nhiều lời dặn dò, gửi gắm.

Gìn giữ phong tục tết Việt

Những phong bao lì xì đỏ thắm, xinh xắn ẩn chứa những tình cảm tốt đẹp với lời chúc hạnh phúc và may mắn đầu năm. Ảnh Internet

Sau đó, trong những ngày du xuân, người ta sẽ lì xì cho những người có quan hệ thân thiết, có thể là ông bà, bố mẹ, con cái của bạn, có thể là bạn của bố mẹ, con cái mình, cũng có thể là bạn bè với nhau v.v…

Những phong bao lì xì đỏ thắm, xinh xắn ẩn chứa những tình cảm tốt đẹp với lời chúc hạnh phúc và may mắn đầu năm. Không chỉ lì xì bằng phong bao, ở nhiều nơi, người ta còn lì xì nhau bằng những hình thức khác. Có thể là gói bánh, quả cam của người hàng xóm dành cho các cụ cao tuổi, có thể là một con tò he đầy sắc màu dành cho trẻ em như một lời chào năm mới rực rỡ…

Vì ý nghĩa tốt đẹp đó nên không ai quan tâm giá trị của những phong bao lì xì. Cả người trao và người nhận đều cảm thấy thoải mái, vui vẻ trong những ngày đầu năm mới.

Chủ đề LỄ HỘI XUÂN QUÝ MÃO 2023

Đọc thêm

24 giờ chơi Tết độc lập ở Hà Nội

24 giờ chơi Tết độc lập ở Hà Nội

Gợi ý một số hoạt động phải xem trong ngày 2/9 và một số điểm tham quan, ăn uống, vui chơi đậm chất Hà Nội cho du khách đến từ miền Trung và miền Nam.
ADB mong muốn xây dựng mô hình du lịch "chữa lành" tại Hà Tĩnh

ADB mong muốn xây dựng mô hình du lịch "chữa lành" tại Hà Tĩnh

Trong xu thế ngày càng nhiều người Việt lựa chọn rời xa phố thị, tìm đến thiên nhiên và sự tĩnh lặng để chữa lành cả thể chất lẫn tinh thần, ADB định hướng phát triển du lịch "chữa lành", tận dụng lợi thế giữa rừng núi, thiên nhiên nhằm thu hút du khách trải nghiệm tại Hà Tĩnh.
Hơn 1.000 khán giả Hà Tĩnh đặt vé xem phim "Mưa đỏ"

Hơn 1.000 khán giả Hà Tĩnh đặt vé xem phim "Mưa đỏ"

Kỷ niệm 80 năm Cách mạng Tháng Tám và Quốc khánh 2/9, khán giả cả nước, trong đó có Hà Tĩnh sẽ được thưởng thức bộ phim điện ảnh “Mưa Đỏ” – một khúc tráng ca về tinh thần bất khuất, khát vọng hòa bình và hòa hợp dân tộc.
Kịch bản Lễ kỷ niệm diễu binh, diễu hành sáng 2/9

Kịch bản Lễ kỷ niệm diễu binh, diễu hành sáng 2/9

Chương trình diễu binh, diễu hành sáng 2/9 gồm không quân bay chào mừng, diễu binh diễu hành các khối theo thứ tự diễu hành của các khối nghi trượng, diễu binh của các khối đi bộ, các khối Quân đội nhân dân Việt Nam trước, sau đó đến các khối quân đội nước ngoài, rồi đến khối dân quân, du kích, các khối công an. Kịch bản chương trình được Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch phê duyệt. 
Podcast truyện ngắn: Giữa lằn ranh sinh tử

Podcast truyện ngắn: Giữa lằn ranh sinh tử

Để giữ bình yên cuộc sống, người chiến sĩ công an đều có những lần đối diện ranh giới sống - chết, giữa nhiệm vụ và tình thân. Câu chuyện của Thượng úy Trần Long là 1 trong số đó...
Đưa nghệ thuật biểu diễn tới gần hơn với công chúng Hà Tĩnh

Đưa nghệ thuật biểu diễn tới gần hơn với công chúng Hà Tĩnh

Nhằm nâng cao đời sống văn hóa tinh thần của người dân, thời gian qua, các đơn vị nghệ thuật và cơ quan liên quan ở Hà Tĩnh không ngừng tìm tòi hướng đi đưa nghệ thuật biểu diễn đến gần hơn với khán giả, góp phần bảo tồn, phát huy giá trị văn hóa truyền thống.
Podcast ghi chép: Vị xưa trong những món quê

Podcast ghi chép: Vị xưa trong những món quê

Dù không được bày biện cầu kỳ, chẳng mang tên gọi mỹ miều, nhưng những món ăn của Hà Tĩnh chất chứa bao ký ức ngọt ngào, thấm đẫm tình thân và gửi gắm trọn vẹn hồn cốt quê nhà...
80 năm văn chương một vùng đất

80 năm văn chương một vùng đất

Tám mươi năm qua, văn học Hà Tĩnh đã để lại nhiều dấu ấn quan trọng trong dòng chảy văn chương nước nhà, xứng danh một vùng văn hóa lớn của Tổ quốc.
Podcast tản văn: Ký ức sông La

Podcast tản văn: Ký ức sông La

Với tác giả Nguyễn Bá Thuyết, sông La đã nuôi dưỡng tâm hồn và chở che suốt hành trình hơn nữa thế kỷ cuộc đời. Đó cũng là dòng ký ức được ông nâng niu lưu giữ và gửi gắm trong tản văn: Ký ức sông La
13 bãi biển "đẹp nhất thế giới" năm 2025

13 bãi biển "đẹp nhất thế giới" năm 2025

Công ty du lịch nổi tiếng thế giới Explore Worldwide xếp hạng các bãi biển ở Thái Lan, Anh và Mỹ đẹp nhất thế giới năm 2025, nhờ cảnh quan độc đáo, trải nghiệm gắn liền thiên nhiên.
Hà Tĩnh sẵn sàng tham gia Triển lãm 80 năm thành tựu Đất nước

Hà Tĩnh sẵn sàng tham gia Triển lãm 80 năm thành tựu Đất nước

Thực hiện chỉ đạo của Trung ương, đến nay, Hà Tĩnh đã chuẩn bị các điều kiện cần thiết để cùng cả nước tổ chức Triển lãm thành tựu Đất nước nhân dịp kỷ niệm 80 năm Ngày Quốc khánh nước Cộng hòa XHCN Việt Nam (2/9/1945 - 2/9/2025) tại Hà Nội.
Podcast truyện ngắn: Chuyện tình bên suối vắng

Podcast truyện ngắn: Chuyện tình bên suối vắng

Truyện ngắn "Chuyện tình bên suối vắng" của tác giả Lê Nguyễn là một minh chứng rõ nét cho tình yêu thời chiến, một tình yêu vừa lãng mạn, nên thơ nhưng cũng đầy bi tráng và hy sinh.
Podcast tản văn: Nhớ cơn mưa mùa cũ

Podcast tản văn: Nhớ cơn mưa mùa cũ

Tản văn "Nhớ cơn mưa mùa cũ" của tác giả Nguyễn Thị Hà sẽ đưa chúng ta về lại một miền ký ức tuổi thơ trong trẻo và hồn nhiên và cả tình yêu thương ấm áp của mẹ.
 Podcast Tản văn: Tháng Tám trên quê hương

Podcast Tản văn: Tháng Tám trên quê hương

Tháng Tám mang nhiều ý nghĩa thiêng liêng của quê hương, đất nước. Giữa mênh mang đất trời, nghe như có tiếng gọi của lịch sử dân tộc vang vọng về một thời đã qua nhưng rất đỗi tự hào.
Podcast truyện ngắn: "Nơi gió khắc anh"

Podcast truyện ngắn: "Nơi gió khắc anh"

Có những nấm mồ không một dòng họ tên, chỉ có gió biển và lòng người thương nhớ. Mộ gió, nơi yên nghỉ tượng trưng của những người lính vĩnh viễn nằm lại giữa trùng khơi vì Tổ quốc.
SOOBIN và Hòa Minzy mang âm nhạc Việt thăng hoa trên sân khấu 8Wonder

SOOBIN và Hòa Minzy mang âm nhạc Việt thăng hoa trên sân khấu 8Wonder

Bên cạnh những ngôi sao đình đám toàn cầu như DJ Snake, J Balvin, The Kid LAROI hay DPR IAN, SOOBIN và Hoà Minzy – những nghệ sĩ nổi tiếng bậc nhất Vpop cũng sẽ góp mặt tại sân khấu siêu nhạc hội đẳng cấp quốc tế ngày 23/8. Sự xuất hiện của 2 nghệ sĩ hàng đầu trong nước cùng dàn sao khắp 5 châu sẽ tạo nên những màn trình diễn bùng nổ, đẳng cấp hướng tới chào mừng 80 năm Quốc khánh.