Ngay sau khi đất nước giành được độc lập, một trong những nhiệm vụ cấp bách đầu tiên mà Chủ tịch Hồ Chí Minh đã xác định đưa ra trong chương trình hoạt động của Chính phủ là “diệt giặc dốt”. Người đã phát động phong trào bình dân học vụ, mở ra cuộc cách mạng về tri thức trong nhân dân. Mùa thu năm 1945, cùng với cả nước, Hà Tĩnh sôi nổi khí thế của những “lớp học i tờ”. Chỉ sau hơn ba năm, đến đầu năm 1948, nhiều làng xã trong tỉnh đã thanh toán xong nạn mù chữ và được Bác Hồ gửi thư khen. Tháng 2/1949, Hà Tĩnh trở thành tỉnh đầu tiên trong cả nước hoàn thành nhiệm vụ xóa mù chữ, được Chủ tịch Hồ Chí Minh gửi điện, gửi thư khen ngợi và tặng thưởng Huân chương Độc lập hạng Nhì.
Kế thừa tinh thần đó trong thời đại mới, cùng với cả nước, Hà Tĩnh hướng tới mục tiêu phổ cập kiến thức và kỹ năng số cho mọi người dân – một “cuộc cách mạng học tập” trong kỷ nguyên chuyển đổi số. Tại lễ phát động vào tháng 6/2025, đồng chí Dương Tất Thắng- Chủ nhiệm UBKT Tỉnh ủy, Phó Chủ tịch UBND tỉnh chỉ đạo: Phong trào “Bình dân học vụ số” mang sứ mệnh kế tục tinh thần “xóa mù chữ” năm xưa, nhưng ở tầm cao hơn – giúp người dân “xóa mù công nghệ”, làm chủ các công cụ số, thích ứng nhanh với sự chuyển đổi toàn diện của nền kinh tế và đời sống xã hội.
“Học tập số” không chỉ là học cách sử dụng điện thoại thông minh hay máy tính bảng, mà còn là học cách khai thác hiệu quả tiện ích số, tương tác an toàn trên môi trường mạng và quan trọng hơn cả là biến công nghệ thành phương tiện học tập suốt đời. Hà Tĩnh đặt mục tiêu đến năm 2025 có 80% người dân trưởng thành có kỹ năng số cơ bản, 100% học sinh, sinh viên được trang bị kiến thức số, góp phần thực hiện thắng lợi mục tiêu Nghị quyết 57 của Bộ Chính trị và phong trào thi đua “Cả nước thi đua đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số”.
Sau thời gian triển khai, phong trào đã lan tỏa sâu rộng, xuất hiện nhiều mô hình sáng tạo như “Gia đình số”, “Đại sứ số”, “Mỗi công dân – Một danh tính số”, “Tổ chuyển đổi số cộng đồng”. Những mô hình ấy đang hình thành nên những“lớp học bình dân kiểu mới” – nơi mỗi mái nhà, mỗi cánh đồng, mỗi khu chợ đều trở thành không gian học tập số.
Tại xã Mai Phụ, phong trào này được triển khai với nhiều cách làm sinh động. Những “đội hình bình dân học vụ số” toả ra các khu dân cư, chợ nông thôn kiên trì hướng dẫn người dân cài đặt VNeID, nộp hồ sơ trực tuyến hay bán hàng qua sàn thương mại điện tử.
Anh Phan Văn Quân – Bí thư Đoàn xã Mai Phụ cho biết: “Chúng tôi quan niệm, mỗi người dân biết thêm một thao tác, hiểu thêm một ứng dụng là một bước tiến trong hành trình chuyển đổi số. Đoàn xã đã thành lập 3 đội hình ‘Bình dân học vụ số’ và 34 tổ chuyển đổi số cộng đồng, chia nhau về từng thôn, từng hộ để hướng dẫn, hỗ trợ người dân. Ngay cả những quầy rau nhỏ ở chợ cũng trở thành lớp học khi chúng tôi hướng dẫn bà con ứng dụng thanh toán không tiền mặt. Đoàn xã còn lập đội thường trực hỗ trợ chính quyền hai cấp vận hành dịch vụ công trực tuyến, góp phần nâng cao hiệu quả cải cách hành chính và phục vụ người dân”.
Từ tháng 7/2025, Sở Khoa học và Công nghệ triển khai các khóa học “Bình dân học vụ số” trên nền tảng trực tuyến MOOCs. Đến nay, đã có hàng chục nghìn lượt cán bộ, công chức, viên chức, người dân và doanh nghiệp tham gia học tập. Nhiều đơn vị đạt tỷ lệ 100% cán bộ, nhân viên hoàn thành khóa học. Các hoạt động học tập còn kết hợp với tập huấn kỹ năng sử dụng trí tuệ nhân tạo (AI), giúp cán bộ, công chức và người dân bắt nhịp với xu thế mới.
Được trang bị kiến thức mới, với tâm thế mới, không khí học tập, thi đua chuyển đổi số đang trở thành nét đẹp mới trong văn hóa công sở Hà Tĩnh. Chị Nguyễn Thị Hoài Thu – Chuyên viên Chi cục Phát triển nông thôn và Quản lý chất lượng (Sở Nông nghiệp và Môi trường) chia sẻ: “Khóa học trên nền tảng trực tuyến MOOCs và nhiều chương trình tập huấn về AI trong giai đoạn hiện nay thật sự rất hữu ích với công chức, cán bộ. Mỗi bài học là một kỹ năng giúp chúng tôi làm việc hiệu quả hơn. Sau những khóa học, chúng tôi đang tích cực hỗ trợ nhau sử dụng công cụ số trong quản lý văn bản và đặc biệt là phục vụ người dân tốt hơn.”
Đại hội Đảng bộ tỉnh lần thứ XX đã xác định một trong ba khâu đột phá chiến lược là “Đẩy mạnh chuyển đổi số trên ba trụ cột: xây dựng chính quyền số, phát triển kinh tế số, thúc đẩy xã hội số và quản trị công hiện đại, hiệu quả”. Thi đua đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số vì thế trở thành chìa khóa quan trọng giúp Hà Tĩnh bứt phá trong giai đoạn tới.
Phó Giám đốc Sở KH&CN Dương Kim Nga cho biết: “Các phong trào thi đua về chuyển đổi số đã khơi dậy ý chí tự học, tự rèn của cán bộ, công chức, viên chức và nhân dân. Qua đó, phổ cập tri thức và kỹ năng số cho mọi người, với tinh thần cách mạng – toàn dân, toàn diện, không ai bị bỏ lại phía sau trong tiến trình chuyển đổi số.”
Ông Dương Kim Nga nhấn mạnh, thời gian tới, Sở KH&CN sẽ tiếp tục biến chuyển đổi số thành động lực then chốt, khởi tạo khát vọng bứt phá trong phát triển kinh tế - xã hội. Tập trung đẩy mạnh mạng lưới “Đại sứ số” và tình nguyện viên vùng sâu, vùng xa, hỗ trợ hạ tầng công nghệ, hướng dẫn kỹ năng sử dụng an toàn các dịch vụ trực tuyến, đồng thời kết hợp tuyên truyền phòng chống lừa đảo mạng tại cơ sở.
Những quyết sách và hành động mạnh mẽ của các cấp, ngành gắn với triển khai Nghị quyết số 57-NQ/TW sẽ thúc đẩy phong trào thi đua chuyển đổi số phát triển bền vững, hiệu quả trong thời gian tới. Từ đó tiếp tục nâng cao nhận thức, lan tỏa tinh thần chuyển đổi số trong toàn xã hội, tạo động lực quan trọng hiện thực hóa khát vọng phát triển nhanh, bền vững – xứng đáng với truyền thống hiếu học, sáng tạo và tinh thần thi đua yêu nước của quê hương.