Một chuẩn tinh mới phát hiện phá vỡ nhiều kỷ lục, không chỉ là chuẩn tinh sáng nhất từng được quan sát, đó còn là thiên thể sáng nhất được tìm thấy.
Mô phỏng chuẩn tinh lập kỷ lục J0529-4351. Ảnh: ESA
Chuẩn tinh J0529-4351 nằm ở xa Trái Đất đến mức ánh sáng mất 12 tỷ năm để truyền đến chúng ta. Năng lượng của nó đến từ hố đen đói khát và phát triển nhanh nhất mà giới nghiên cứu từng bắt gặp. Hố đen này tiêu thụ lượng vật chất bằng khối lượng của Mặt Trời mỗi ngày, theo nghiên cứu công bố hôm 19/2 trên tạp chí Nature Astronomy. Hố đen siêu khối lượng ở trung tâm của chuẩn tinh ước tính lớn gấp 17 - 19 tỷ lần Mặt Trời. Mỗi năm, nó “ăn” hay bồi tụ lượng khí và bụi tương đương 370 Mặt Trời. Điều này khiến J0529-4351 sáng gấp 500.000 tỷ lần so với Mặt Trời.
"Chúng tôi phát hiện hố đen phát triển nhanh nhất từng biết. Nó có khối lượng bằng 17 tỷ Mặt Trời và ăn hơn một Mặt Trời mỗi ngày. Nhờ đó, nó trở thành vật thể sáng nhất trong vũ trụ", nhà thiên văn học Christian Wolf ở Đại học Quốc gia Australia, trưởng nhóm nghiên cứu, cho biết.
J0529-4351 được tìm ra trong dữ liệu cách đây 4 thập kỷ nhưng sáng đến mức các nhà thiên văn học không thể xác định nó là chuẩn tinh. Chuẩn tinh là khu vực ở trung tâm thiên hà, chứa hố đen siêu khối lượng, bao quanh bởi vòng bụi và khí. Điều kiện dữ dội ở đĩa bồi tụ quanh hố đen hoạt động làm nóng bụi và khí, khiến nó trở nên sáng rực. Ngoài ra, bất kỳ vật chất nào ở đĩa vật chất này không bị tiêu thụ bởi hố đen sẽ được dẫn tới cực của nó, bắn ra dưới dạng tia hạt ở gần vận tốc ánh sáng. Kết quả là chuẩn tinh ở khu vực nhân thiên hà hoạt động (AGN) có thể sáng hơn ánh sáng của hàng tỷ ngôi sao ở xung quanh gộp lại.
Nhưng ngay cả như vậy, J0529-4351 vẫn nổi bật. Ánh sáng của J0529-4351 đến từ đĩa bồi tụ khổng lồ cung cấp thức ăn cho hố đen siêu khối lượng. Nhóm nghiên cứu ước tính đường kính của nó vào khoảng 7 năm ánh sáng, gấp khoảng 45.000 lần quãng đường giữa Trái Đất và Mặt Trời.
Ban đầu, J0529-4351 được phát hiện bởi kính viễn vọng Schmidt Southern Sky Survey năm 1980, nhưng các nhà nghiên cứu mất hàng thập kỷ để xác nhận nó là chuẩn tinh. Những cuộc khảo sát thiên văn lớn cung cấp nhiều dữ liệu đến mức nhà nghiên cứu cần mô hình học máy để phân tích và phân loại chuẩn tinh với thiên thể khác. Trên thực tế, J0529-4351 sáng đến mức các mô hình cho rằng nó là ngôi sao nằm tương đối gần Trái Đất. Nhóm nghiên cứu nhận ra J0529-4351 là chuẩn tinh nhờ sử dụng kính viễn vọng 2,3 m ở Đài quan sát Siding Spring ở Australia.
Tiếp theo, hố đen siêu khối lượng ở trung tâm của nó là mục tiêu hoàn hảo cho thiết bị GRAVITY + trên Kính viễn vọng rất lớn ở Chile. J0529-4351 cũng sẽ được nghiên cứu bằng Kính viễn vọng cực lớn (ELT) đang xây dựng trên sa mạc Atacama.
Nếu mọi việc diễn ra suôn sẻ, tàu Dragon đưa hai phi hành gia trở về Trái Đất sẽ triển khai bật dù ngoài khơi bang Florida để hạ cánh xuống biển, nơi một tàu cứu hộ sẽ đón phi hành đoàn.
Không chỉ nghiên cứu, bảo tồn mà KHKT đang góp phần phát triển bền vững nghề trồng cây ăn quả nói chung và đặc sản cam bù Hương Sơn, cam giòn Thượng Lộc nói riêng ở Hà Tĩnh.
Trần Anh Minh, 37 tuổi, với nghiên cứu đột phá về chip quang, được chủ nhân Nobel Vật lý 2014 đánh giá là người "có giá trị đặc biệt" trong lĩnh vực quang tử ở Mỹ.
Mẫu tàu viên đạn tốc độ 450 km/h của Trung Quốc, CR450, đang trải qua các thử nghiệm diện rộng và đánh giá nguyên mẫu, mở đường cho hoạt động thương mại.
Theo kết quả Bộ chỉ số PII năm 2024, tỉnh Hà Tĩnh đạt 33,62 điểm, xếp thứ 34/63 tỉnh, thành; tăng thứ hạng từ nhóm 3 lên nhóm 2 và tăng 8 bậc so với năm 2023.
Hà Tĩnh đang tập trung phát triển KH&CN, đổi mới sáng tạo (ĐMST), chuyển đổi số để tạo động lực thúc đẩy tăng trưởng và sức cạnh tranh của nền kinh tế.
Liên hiệp các Hội KH&KT Việt Nam nhấn mạnh vai trò quan trọng của đội ngũ trí thức Hà Tĩnh trong xây dựng, phát triển đất nước thời kỳ chuyển đổi số và hội nhập quốc tế mạnh mẽ.
Giải thưởng VinFuture công bố khởi động mùa giải 2025 và chính thức nhận đề cử cho đến 14h ngày 17/4. Sau 4 năm triển khai, giải thưởng đã thu hút gấp gần 3 lần số lượng đề cử - từ 599 dự án năm đầu tiên lên đến 1.469 dự án vào mùa giải gần nhất năm 2024.
Các dự án KH&CN, khởi nghiệp đổi mới sáng tạo trên địa bàn thành phố Hà Tĩnh đang được triển khai hiệu quả, có nhiều tiềm năng hiệu quả kinh tế cao và dễ nhân rộng.
Sở KH&CN Hà Tĩnh sẽ sớm tham mưu tỉnh hoàn thiện thể chế, cơ chế, chính sách đột phá, huy động tất cả các lực lượng nhằm thực hiện hiệu quả Nghị quyết 57-NQ/TW của Bộ Chính trị.
Sau khi thả các cá thể động vật hoang dã về môi trường tự nhiên, Vườn Quốc gia Vũ Quang (Hà Tĩnh) sẽ tiếp tục theo dõi, bảo vệ để đảm bảo an toàn cho các loài.
Hà Tĩnh phấn đấu nâng cao đóng góp của KH&CN và đổi mới sáng tạo vào tăng trưởng kinh tế thông qua hoạt động nghiên cứu, phát triển công nghệ của các tổ chức, cá nhân, doanh nghiệp.
Theo nghiên cứu mới nhất từ Viện Max Planck của Đức, các nhà khoa học cảnh báo Trái Đất đang trong giai đoạn "quá hạn" đối mặt với một siêu bão Mặt trời có sức tàn phá khủng khiếp, đe dọa toàn bộ hệ thống vệ tinh và lưới điện toàn cầu.
Tổng Giám đốc Trung tâm nghiên cứu y khoa X quang thuộc Bộ Y tế Nga Andrey Kaprin cho biết vaccine ung thư của nước này dự kiến sẽ được công bố vào đầu năm 2025.
4 công trình đến từ 10 nhà khoa học trên thế giới đã vượt qua gần 1.500 đề cử từ hơn 80 quốc gia và vùng lãnh thổ, nhận giải thưởng VinFuture 2024 trị giá 4,5 triệu USD. Nhiều công trình, từ ý tưởng đến giải thưởng danh giá là quãng thời gian gần cả đời người với hành trình kiên trì vượt qua thử thách, định kiến và cả những thất bại để tận hiến cho khoa học và sự tiến bộ nhân loại.
Nhiệm kỳ 2024 - 2029, Liên hiệp các Hội KH&KT huyện Cẩm Xuyên (Hà Tĩnh) tiếp tục phát huy sức sáng tạo để đóng góp vào sự phát triển kinh tế - xã hội của địa phương.
Giải thưởng Chính VinFuture 2024 đã được Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính trao cho 5 nhà khoa học vì những đóng góp đột phá để thúc đẩy sự tiến bộ của học sâu - deep learning.
Là một kỹ sư trẻ nhưng anh Lê Tuấn Vũ (SN 1990) đã có nhiều sáng kiến kinh nghiệm, ứng dụng hiệu quả, mang lại nhiều lợi nhuận cho Công ty CP Dược Hà Tĩnh.
Trước những vấn đề cấp thiết đang hiện hữu, các nhà khoa học từng nhận giải VinFuture dự đoán những nghiên cứu đột phá trong lĩnh vực biến đổi khí hậu và suy thoái môi trường, an ninh năng lượng hay sức khỏe toàn cầu… sẽ là những ứng cử viên tiềm năng cho Giải thưởng VinFuture 2024 danh giá.
Viện Hàn lâm Khoa học thế giới (TWAS) vừa bầu chọn 74 viện sỹ mới, trong đó có 2 giáo sư người Việt là Nguyễn Thế Hoàng (quê Hà Tĩnh) và Nguyễn Thị Thanh Mai (quê Quảng Ngãi).
Tiến sỹ Nguyễn Thụy Bá Linh giành giải thưởng TechWomen 100 của Anh nhờ đóng góp trong nghiên cứu, phát triển công nghệ y sinh tiên tiến, cách mạng hóa kỹ thuật tái tạo mô, chữa lành vết thương.
Ca nhiễm cúm gia cầm mới tại Canada đang khiến giới khoa học đứng ngồi không yên khi virus có dấu hiệu thích nghi với người, dù chưa có bằng chứng về khả năng lây từ người sang người.
Ô nhiễm không khí tại New Delhi đã tăng vọt lên mức “nguy hại” trong tuần này, buộc chính quyền phải hạn chế hoạt động di chuyển và khôi phục kế hoạch tạo mưa nhân tạo để giảm bớt khói độc.
