Quần thể Khu di tích Ngã ba Đồng Lộc

(Baohatinh.vn) - Khu di tích lịch sử cấp quốc gia đặc biệt Ngã ba Đồng Lộc (Can Lộc, Hà Tĩnh) đã trở thành địa chỉ đỏ, nơi giáo dục truyền thống yêu nước, cách mạng cho bao thế hệ người Việt Nam.

Năm 1989, Ngã ba Đồng Lộc đã được xếp hạng Khu di tích (KDT) lịch sử cấp quốc gia. Năm 1995, Đảng và Nhà nước giao cho Trung ương Đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh đầu tư xây dựng, quản lý và khai thác các hạng mục công trình tại KDT. Ngày 9/12/2013, KDT Ngã ba Đồng Lộc được Thủ tướng Chính phủ ký quyết định công nhận KDT lịch sử cấp quốc gia đặc biệt trên hệ thống đường Hồ Chí Minh huyền thoại. Khu di tích Ngã ba Đồng Lộc đã trở thành địa chỉ đỏ, nơi giáo dục truyền thống yêu nước, cách mạng cho bao thế hệ người Việt Nam.

Quần thể Khu di tích Ngã ba Đồng Lộc

Toàn cảnh Khu di tích lịch sử quốc gia đặc biệt Ngã ba Đồng Lộc hôm nay. (Ảnh: Đình Nhất)

Đến Ngã ba Đồng Lộc hôm nay, chúng ta không chỉ cảm nhận được sự thay da đổi thịt của một vùng đất được mệnh danh là “vùng đất chết”, mà còn được tham quan quần thể di tích với nhiều công trình ý nghĩa, tiêu biểu là 12 hạng mục sau:

1. Cổng vào khu di tích

Quần thể Khu di tích Ngã ba Đồng Lộc

Một cổng vào Khu di tích Ngã ba Đồng Lộc. (Ảnh: Thiên Vỹ)

3 cổng vào KDT Ngã ba Đồng Lộc được bố trí trên 3 tuyến đường hướng về khu vực di tích, bố cục theo kiến trúc truyền thống tam quan, bao gồm: cửa chính và 2 cửa phụ, các cột trụ được khắc họa hình tượng là những chùm bom, khói lửa xuyên qua các cung đường tạo đường cong mái vòm. Một số mảng phù điêu được bố cục hợp lý, khắc họa hình tượng TNXP tham gia bảo vệ tuyến đường này. Toàn bộ bố cục mỹ thuật công trình tạo ấn tượng cho khách tham quan trước khi bước vào KDT.

2. Tượng đài Chiến thắng

Tượng đài Chiến thắng Ngã ba Đồng Lộc là biểu tượng bất hủ của sức mạnh, ý chí quyết thắng, tinh thần vươn lên đạp bằng mọi gian nan, nguy hiểm của lực lượng TNXP, bộ đội, công nhân giao thông, công an, dân quân... Xung quanh chân tượng đài là biểu tượng của khói lửa, đạn bom và các vầng mây biểu trưng hòa bình, hy vọng và màu xanh bất diệt của bầu trời Đồng Lộc. Quanh chân tượng đài xếp hình cánh cung là những bức phù điêu miêu tả không khí sôi nổi, khẩn trương của lực lượng TNXP, bộ đội, công nhân giao thông, dân quân, lái xe, Nhân dân Đồng Lộc và các xã lân cận san đường, lấp hố bom, bắn máy bay địch, phá bom... dẫn đường cho xe qua.

3. Nhà bia tưởng niệm các Anh hùng liệt sĩ TNXP toàn quốc

Nhà bia tưởng niệm ghi danh gần 4.000 anh hùng liệt sĩ chính là trang sử hào hùng và bi tráng của lịch sử, là hiện thân của lực lượng “vai trăm cân, chân vạn dặm”, không tiếc tuổi xuân và xương máu vì độc lập, tự do của dân tộc. Tên tuổi của các anh hùng liệt sĩ hy sinh tại Ngã ba Đồng Lộc sẽ được lưu danh muôn đời, để lớp lớp con cháu ngưỡng vọng, tôn kính, tự hào.

4. Khu mộ 10 nữ Anh hùng liệt sĩ TNXP

Quần thể Khu di tích Ngã ba Đồng Lộc

Khu mộ 10 nữ Anh hùng liệt sĩ TNXP Ngã ba Đồng Lộc. (Ảnh: Đình Nhất)

Để lại nhiều xúc động nhất là tại khu mộ 10 nữ Anh hùng liệt sĩ TNXP, các chị là một phần của nơi này, một phần của lịch sử. 10 cô gái Ngã ba Đồng Lộc đã cùng với những người con trai, con gái dựng lên tượng đài chiến thắng vĩ đại không chỉ cho vùng đất Hà Tĩnh mà cho cả dân tộc Việt Nam. Giờ đây, 10 chị cùng nằm lại nơi mảnh đất mà họ đã từng chiến đấu. 10 ngôi mộ trắng như hàng quân năm xưa, 10 ngôi mộ không khi nào ngớt hương hoa, luôn rung lên những cảm xúc thiêng liêng, làm dâng chảy những hàng nước mắt của lòng xót thương và cảm phục của những người đồng đội, những người chưa từng trải qua chiến tranh, những du khách, cả những chiến binh Mỹ đã từng ném bom hủy diệt Ngã ba Đồng Lộc.

5. Nhà bia tưởng niệm các anh hùng liệt sĩ ngành GTVT hy sinh tại Hà Tĩnh

Quần thể Khu di tích Ngã ba Đồng Lộc

Anh hùng Lao động Nguyễn Tri Ân và Anh hùng LLVT La Thị Tám bên bia ghi danh các liệt sỹ ở Đài tưởng niệm các liệt sỹ ngành GTVT tại Ngã ba Đồng Lộc

Nhà bia được xây dựng nhằm ghi danh và tưởng niệm 842 anh hùng, liệt sĩ ngành GTVT hy sinh trong cuộc kháng chiến chống Mỹ cứu nước trên địa bàn Hà Tĩnh; đồng thời là nơi giáo dục truyền thống cho cán bộ ngành GTVT nói riêng và Nhân dân cả nước nói chung về sự cống hiến, hy sinh to lớn của ngành GTVT trong cuộc kháng chiến chống Mỹ cứu nước của dân tộc.

6. Cột biểu tượng ngành GTVT

Quần thể Khu di tích Ngã ba Đồng Lộc

Cột biểu tượng ngành Giao thông vận tải đặt ở nơi giao nhau giữa 3 tuyến đường Lạc Thiện - Đồng Lộc, Khe Giao - Đồng Lộc, Ba Giang - Đồng Lộc. (Ảnh: Đình Nhất)

Cột biểu tượng ngành GTVT được đặt ngay chính giữa ngã ba đường, nơi giao nhau giữa 3 tuyến đường: Lạc Thiện - Đồng Lộc, Khe Giao - Đồng Lộc, Ba Giang - Đồng Lộc. Cột biểu tượng ngành GTVT nhằm tôn vinh những chiến công oanh liệt của các chiến sĩ trên mặt trận GTVT; ghi dấu di tích lịch sử Ngã ba Đồng Lộc - một trong những địa danh huyền thoại của những chiến công oanh liệt, gương hy sinh anh dũng của 10 cô gái đã góp phần tô thắm những trang sử truyền thống vẻ vang của ngành GTVT trong cuộc đấu tranh giành độc lập của dân tộc.

7. Tháp chuông Ngã ba Đồng Lộc

Quần thể Khu di tích Ngã ba Đồng Lộc

Tháp chuông Ngã ba Đồng Lộc có kiến trúc uy nghi

Tháp chuông Ngã ba Đồng Lộc có kiến trúc uy nghi, lung linh ánh sáng, tọa lạc trên đồi Mũi Mác, được xếp là một trong những tháp chuông đẹp nhất của Việt Nam hiện nay. Du khách có thể theo cầu thang hình xoắn ốc để lên đỉnh tháp ngắm chuông, chụp ảnh và nhìn toàn cảnh Ngã ba Đồng Lộc. Tháp cao sừng sững, vững chãi, là biểu tượng công đức cao dày của tổ tiên, tinh thần chiến đấu, hy sinh cao cả của các thế hệ cha anh và cũng là biểu tượng cho tinh thần, ý chí quyết tâm vươn lên để xây dựng quê hương, đất nước phồn vinh và hạnh phúc.

8. Đền thờ Ngã ba Đồng Lộc

Đền thờ Ngã ba Đồng Lộc tọa lạc trên núi Mũi Mác (bên cạnh tháp chuông). Là nơi thờ các chư vị thần linh, chân linh các anh hùng liệt sĩ TNXP hy sinh trong 2 cuộc kháng chiến của dân tộc, các anh hùng liệt sĩ hy sinh tại Ngã ba Đồng Lộc, 10 cô gái, cán bộ và Nhân dân tử nạn tại chiến trường Đồng Lộc. Công trình có diện tích hơn 2.000 m2, được huy động 100% từ nguồn vốn xã hội hóa.

9. Cụm tượng 10 cô gái Ngã ba Đồng Lộc

Quần thể Khu di tích Ngã ba Đồng Lộc

Cụm tượng 10 cô gái TNXP Ngã Ba Đồng Lộc. (Ảnh: Đình Nhất)

Cụm tượng mô tả sự ác liệt của chiến tranh, giàu ý nghĩa về biểu tượng sáng ngời của lòng yêu nước, khắc họa tinh thần lạc quan cách mạng của tuổi trẻ Việt Nam, nhằm tái hiện lại một khoảnh khắc tả thực của 10 cô gái TNXP đang làm nhiệm vụ san lấp hố bom, dẫn đường thông xe ra tiền tuyến, các chị được bố cục trong các tư thế khác nhau.

10. Đồi La Thị Tám (núi Mòi)

Đồi La Thị Tám (trước đây gọi là núi Mòi) chứng kiến sự khốc liệt của chiến trường Đồng Lộc, chứng kiến những dấu chân, gắn liền với tên tuổi của người con gái sông La, Anh hùng LLVT nhân dân La Thị Tám. Suốt 200 ngày đêm ròng rã trong năm 1968, Anh hùng La Thị Tám đã cắm tiêu được 1.205 quả bom cho công binh đến phát nổ. Hình ảnh người con gái 18 tuổi nhỏ nhắn khoác chiếc áo dù, khóe miệng tinh nghịch, tay cầm ống nhòm luôn đứng trên đồi đếm bom rồi chạy như con thoi đi cắm tiêu đã lọt vào ống kính của nhiều phóng viên chiến trường, trở thành biểu tượng đẹp đẽ của người con gái thời chiến.

11. Nhà truyền thống lực lượng TNXP Việt Nam

Một hạng mục mà du khách không thể bỏ qua đó là nhà truyền thống lực lượng TNXP Việt Nam, nơi mà lịch sử TNXP hiện lên tráng liệt nhất, rõ nét nhất. Nhà truyền thống phản ánh quá trình hình thành và phát triển của lực lượng TNXP Việt Nam, với những đóng góp to lớn của lực lượng này trong 2 cuộc kháng chiến giữ nước và xây dựng đất nước ở cả 2 miền Nam - Bắc, đến công cuộc xây dựng đất nước sau năm 1975. Nhà truyền thống gồm những tư liệu, hiện vật, ghi chép vô cùng quý báu, không chỉ nêu lên thành tích, công lao của TNXP Việt Nam, mà còn nhắc nhở chúng ta về trách nhiệm, nghĩa tình của thế hệ mai sau đối với những người đã cống hiến cả cuộc đời hoặc hy sinh một phần xương máu của mình cho Tổ quốc.

12. Nhà truyền thống Ngã ba Đồng Lộc

Quần thể Khu di tích Ngã ba Đồng Lộc

Các cựu nữ TNXP (từ trái sang: Bùi Thị Tịnh, Lê Thị Hồng, Nguyễn Thị Bé) tham quan hiện vật chiến tranh được lưu giữ tại Bảo tàng Ngã ba Đồng Lộc. Ảnh: Huy Tùng.

Nhà truyền thống Ngã ba Đồng Lộc nằm cạnh nhà truyền thống lực lượng TNXP Việt Nam tạo thành một khối liên hoàn. Tại đây có sa bàn được lập trình bằng hệ thống điện tử, tái hiện lại toàn cảnh chiến trường khốc liệt, điêu tàn của Ngã ba Đồng Lộc trong những năm tháng chiến tranh, cũng như ý chí quyết tâm thông đường, thông xe, tinh thần dũng cảm, can trường của quân và dân ta tại “tọa độ chết” này. Du khách sẽ được tận mắt nhìn thấy những hiện vật đáng quý như bức thư của chị Võ Thị Tần gửi mẹ 5 ngày trước khi hy sinh; hình ảnh 10 cô gái phục chế, các loại bom, mìn, vũ khí, phương tiện còn sót lại sau chiến tranh…

(Còn nữa)

(Theo tài liệu của Ban Tuyên giáo Tỉnh ủy)

Chủ đề 55 năm chiến thắng Đồng Lộc

Đọc thêm

Podcast Truyện ngắn: Ánh sáng cuối đường hầm

Podcast Truyện ngắn: Ánh sáng cuối đường hầm

Trong cuộc đời mỗi người, có những lúc ta tưởng chừng như đang đi trong đường hầm vô vọng. Thế nhưng, chỉ cần tia sáng nhỏ, một tình yêu thương chân thành, ta có thể tìm thấy lối ra.
Hiện tượng chưa từng có nhờ 'Mưa đỏ'

Hiện tượng chưa từng có nhờ 'Mưa đỏ'

Sau thành công của bộ phim “Mưa đỏ”, không chỉ cuốn tiểu thuyết cùng tên được bạn đọc săn đón mà nhiều cuốn sách liên quan tới Thành cổ Quảng Trị cũng có nhu cầu tăng đột biến.
"Ì ạch" số hóa tài liệu thư viện

"Ì ạch" số hóa tài liệu thư viện

Số hóa thư viện là yêu cầu quan trọng trong việc hình thành văn hóa đọc, cũng là bước đi cần thiết thực hiện chuyển đổi số của ngành Thư viện Hà Tĩnh theo tinh thần Nghị quyết 57-NQ/TW của Bộ Chính trị.
Podcast Truyện ngắn: Tiếng gọi bên sông

Podcast Truyện ngắn: Tiếng gọi bên sông

"Tiếng gọi bên sông" của tác giả Vũ Ngọc Giao là một câu chuyện cảm động về cuộc gặp gỡ tình cờ trên bến sông đã gắn kết một cậu bé đầy tổn thương với một ông lão cô đơn.
Podcast Tản văn: Cây đa làng

Podcast Tản văn: Cây đa làng

Với nhiều người, cây đa cổ thụ là một hình ảnh biểu tượng của làng quê. Không chỉ là nơi che mát, cây đa còn là chứng nhân của bao thăng trầm, là nơi lưu giữ những ký ức của làng.
Vu Lan - vẹn tròn mùa hiếu hạnh

Vu Lan - vẹn tròn mùa hiếu hạnh

Trong không khí trang nghiêm, ấm cúng, đại lễ Vu Lan tại các ngôi chùa trên địa bàn Hà Tĩnh đã được tổ chức trọn vẹn, giữ gìn những giá trị tinh thần thiêng liêng vốn có.
Podcast tản văn: Ra đi Bác dặn, còn non nước…

Podcast tản văn: Ra đi Bác dặn, còn non nước…

Thu sang, lòng người Việt Nam rộn ràng bao xúc cảm. Cả nước tưng bừng kỷ niệm 80 năm Cách mạng Tháng Tám, Quốc khánh 2/9, nhưng sâu thẳm trong tim mỗi người dân Việt vẫn là lòng biết ơn vô hạn Chủ tịch Hồ Chí Minh muôn vàn kính yêu.
Mùa thu đón Tết

Mùa thu đón Tết

Tôi không nghĩ, ngoài bộ từ điển tiếng Việt lại còn bộ từ điển ngôn ngữ nước nào có mục từ “Tết Độc lập”. Đó là cái tết chỉ của riêng người Việt Nam. Hai chữ “độc lập” bao giờ cũng ngân vang niềm kiêu hãnh về chủ quyền quốc gia, dân tộc.
Podcast tản văn: Cảm xúc mùa tựu trường

Podcast tản văn: Cảm xúc mùa tựu trường

Thu về, lòng lại rộn ràng một cảm xúc thân quen. Đó là mùa tựu trường, mùa của những bước chân rụt rè, của những nụ cười trong veo, và những ước mơ được ươm mầm.
Podcast Tản văn: Trời thu nắng ấm Ba Đình

Podcast Tản văn: Trời thu nắng ấm Ba Đình

Ngày Quốc khánh 2/9 - bản hùng ca bất diệt được viết bằng máu và hoa. 80 năm đã trôi qua, hình ảnh Bác Hồ đọc Tuyên ngôn Độc lập và những vần thơ của nhà thơ Tố Hữu vẫn vang vọng mãi.
Tìm lại câu nói nổi tiếng của vua Bảo Đại 80 năm trước

Tìm lại câu nói nổi tiếng của vua Bảo Đại 80 năm trước

'Trẫm ưng làm dân của một nước độc lập hơn làm vua một nước nô lệ'. Câu phát ngôn để đời của vua Bảo Đại có phải trong bản chiếu thoái vị mà vua đã đọc vào buổi lễ thoái vị chiều 30-8-1945 như nhiều sách báo lâu nay vẫn viết hay không?