Hôm 31/10, một công tố viên Thổ Nhĩ Kỳ tuyên bố rằng nhà báo Jamal Khashoggi đã bị làm cho nghẹt thở đến chết rồi bị phân xác trong lãnh sự quán Saudi Arabia ở Istanbul (Thổ Nhĩ Kỳ) và đây là một vụ tấn công đã được lên kế hoạch từ trước.
|
Tổng chưởng lý Saudi Arabia, Saud al-Mujeb, xuất hiện ở Istanbul hôm 30/10. Ảnh: Getty. |
Đây là xác nhận chính thức đầu tiên từ chính quyền Thổ Nhĩ Kỳ về việc nhà báo Khashoggi đã chết như thế nào.
Đây cũng là diễn biến mới nhất trong một vụ án mạng kinh hoàng như trong phim và đe dọa phá hoại quan hệ giữa Saudi Arabia và nhiều nước trên thế giới.
Trong một tuyên bố được cung cấp cho báo chí Thổ Nhĩ Kỳ vào hôm 31/10, công tố viên trưởng của Istanbul, Irfan Fidan, mô tả vụ sát hại này là “được mưu tính trước” và gọi các cuộc gặp gần đây với công tố viên Saudi Arabia về vụ điều tra là ít có tác dụng.
Fidan tuyên bố trong thông cáo: “Bất chấp tất cả các thiện ý và nỗ lực của chúng tôi để tìm ra sự thật, một kết quả cụ thể đã không đạt được trong các cuộc gặp [với đại diện của Saudi Arabia]”.
Công tố viên Saudi Arabia - Saud al-Mujeb, đã có 3 ngày tham vấn với giới chức Thổ Nhĩ Kỳ ở Istanbul.
Phía Saudi Arabia một mực khẳng định rằng Khashoggi chết do kết quả của một cuộc thẩm vấn “quá đà” thành ẩu đả và họ đã bắt giữ 18 người liên quan đến vụ này.
Tuy nhiên, giới chức Thổ Nhĩ Kỳ và nhiều chuyên gia tin rằng Thái tử Mohammed bin Salman của Saudi Arabia có thể đã ra lệnh thực hiện chiến dịch trừ khử Khashoggi.
Hiện chưa rõ liệu hoàng gia Saudi sẽ đối mặt với hậu quả nào từ cộng đồng quốc tế cũng như Mỹ.
Vào ngày 2/10, Jamal Khashoggi thăm lãnh sự quán Saudi Arabia ở Istanbul trong chuyến thăm thông thường để lấy một số giấy tờ liên quan đến việc tái hôn.
Khashoggi là một nhà báo nổi tiếng với việc phê phán chính quyền Saudi Arabia. Ông thường xuyên viết bài cho tờ Washington Post của Mỹ. Ông chạy trốn khỏi đất nước của mình vào năm 2017 do lo sợ bị bắt. Sau đó ông định cư ở Mỹ.
Trong những ngày sau khi Khashoggi mất tích, đã có nhiều giả thiết về điều gì đã xảy ra với ông. Giới chức Thổ Nhĩ Kỳ cho rằng ông đã bị sát hại trong lãnh sự quán, trong khi giới chức Saudi Arabia tuyên bố ông đã ra khỏi cơ sở ngoại giao này qua một cửa khác. Trong khi đó, tình báo Mỹ tiết lộ các kế hoạch của chính quyền Saudi về việc bắt giữ Khashoggi và đưa ông này trở về nước để giam giữ.
Trước áp lực gia tăng từ quốc tế, chính quyền Saudi Arabia đã thay đổi “câu chuyện” của họ và thừa nhận rằng ông Khashoggi đã chết bên trong lãnh sự quán nước này ở Istanbul. Tuy nhiên, Saudi Arabia khẳng định nhà báo trên chết do ẩu đả.
Về sau công tố viên trưởng của Saudi Arabia lại cho biết thêm, Khashoggi thực sự đã chết trong một cuộc tấn công đã được lên kế hoạch từ trước nhưng ông này không cung cấp thêm chi tiết. Và bây giờ giới chức Thổ Nhĩ Kỳ bắt đầu công khai mô tả cách thức vụ sát hại diễn ra.
Vẫn còn một câu hỏi lớn là liệu Saudi Arabia có phải chịu trách nhiệm nào về cáo buộc sát hại nói trên?
Một số nước châu Âu đã hủy các chuyến thăm ngoại giao tới Saudi Arabia vì vấn đề này. Đức thậm chí còn tuyên bố ngừng bán vũ khí cho Saudi Arabia.
Thế nhưng, Mỹ lại có cách thức phản ứng nhẹ nhàng hơn với Saudi Arabia. Mỹ vốn có mối quan hệ rất gắn bó với Saudi Arabia. Mặc dù chính quyền Tổng thống Mỹ Trump đã thực hiện một số trừng phạt cấp độ thấp như thu hồi thị thực đối với một số nghi phạm Saudi Arabia trong vụ sát hại Khashoggi, Tổng thống Trump vẫn cho thấy ông không muốn làm xáo trộn quan hệ với Saudi Arabia như việc hủy các hợp đồng vũ khí trị giá hàng tỷ USD hay rút lại sự hỗ trợ cho Saudi Arabia trong cuộc chiến đẫm máu ở Yemen./.
