Tình thế của Việt Nam hiện tại khá giống hai năm trước ở U23 châu Á 2020. Sau hai trận hòa đầu tiên, Việt Nam đứng thứ ba trong bảng và mất quyền tự quyết. Khi đó, thầy trò Park Hang-seo cần thắng Triều Tiên ở lượt cuối, và trông chờ UAE thắng hoặc thua Jordan ở trận cùng giờ. Việt Nam không đạt điều kiện đủ lẫn điều kiện cần. UAE và Jordan hòa 1-1, trong khi Việt Nam thua ngược Triều Tiên 1-2. Đoàn quân của HLV Park dự giải với tư cách đương kim á quân, nhưng đứng cuối bảng và bị loại.
Lần này Việt Nam cũng buộc phải hạ Malaysia, và chờ đợi Thái Lan thắng hoặc thua Hàn Quốc. Khác biệt là lần này nếu Thái Lan hòa Hàn Quốc 0-0 hoặc 1-1, thầy trò Gong Oh-kyun vẫn đi tiếp nếu thắng trận cuối. Một điểm khác nữa là Malaysia không được đánh giá cao như Triều Tiên, còn Hàn Quốc mạnh hơn Thái Lan. Cơ hội đi tiếp của Việt Nam lần này cao hơn kỳ trước.
Nếu Thái Lan hòa Hàn Quốc 2-2, Việt Nam phải thắng Malaysia cách biệt bốn bàn trở lên. Nhưng khả năng Hàn Quốc hòa như thế thấp không kém gì xác suất Việt Nam ghi bốn bàn vào lưới đội đã bị loại như Malaysia. Nhưng dù thế nào, đoàn quân của Gong phải hoàn thành phận sự thắng Malaysia.
Tiền vệ Lý Công Hoàng Anh (trái) tranh bóng với cầu thủ Malaysia ở bán kết SEA Games 31 trên sân Việt Trì, Phú Thọ tối 19/5. Ảnh: Ngọc Thành
Ở SEA Games 31, Việt Nam phải nhờ tới bàn thắng ở phút 111 của Nguyễn Tiến Linh mới có thể hạ Malaysia ở bán kết. Lần này sẽ không có hiệp phụ, nên Bùi Hoàng Việt Anh và đồng đội phải thắng trong hai hiệp chính. Việt Nam cũng không còn những cầu thủ cầm trịch tuyến giữa và kiến thiết cơ hội như Nguyễn Hoàng Đức hay Đỗ Hùng Dũng.
Nhưng lối chơi của đội dưới trướng Gong khác nhiều so với thời HLV Park. Việt Nam đá với sơ đồ 4-1-4-1 ở trận đầu tiên, và 4-4-2 ở trận thứ hai. Các cầu thủ sẵn sàng tranh chấp bóng ngay từ thủ môn đối phương. Điều này gia tăng cơ hội ghi bàn cho đội nhà, nhưng cũng có nguy cơ thủng lưới cao hơn. Đây là tinh thần quả cảm mà Gong đã truyền vào các cầu thủ trẻ.
HLV Gong (trái) trong buổi tập cùng Việt Nam trên sân Lokomotiv, Tashkent, Uzbekistan hôm 7/6. Ảnh: Lâm Thỏa
Malaysia cũng thay đổi, theo hướng tiến bộ so với SEA Games 31. Trong hai trận đầu, họ thường chơi tốt cho đến khi bị thủng lưới. Tinh thần của đội bóng giảm xuống khiến đội thua thêm nhiều bàn sau đó. Với việc đã bị loại, HLV Brad Maloney sẽ đối mặt nhiệm vụ khó khăn để xốc lại tinh thần học trò cho trận cuối gặp Việt Nam. Chưa kể Chủ tịch LĐBĐ Malaysia Hamidin Mohd Amin đang chờ đợi “bản giải trình” của Maloney về thất bại của đội nhà ở U23 châu Á.
Trong năm cuộc đụng độ gần nhất ở cấp U23, Việt Nam thắng ba và thua hai trận trước Malaysia. Nhưng ở trận quan trọng nhất tại chung kết SEA Games 2009, Việt Nam lại thua dù được đánh giá cao hơn. Lịch sử cho thấy Việt Nam không thể đánh giá thấp đối thủ này.
Điểm tích cực là HLV Gong sẽ có đội hình mạnh nhất trong tay. Thủ môn Quan Văn Chuẩn đang thể hiện sự vững chắc khi bắt thay Nguyễn Văn Toản. Hậu vệ trái Phan Tuấn Tài đang chơi nổi bật khi góp công vào ba bàn của Việt Nam tại giải. Còn hậu vệ phải Vũ Tiến Long vừa ghi bàn lịch sử giúp Việt Nam lần đầu hòa Hàn Quốc. Hai hậu vệ biên liên tục tham chiến cho thấy lối chơi phóng khoáng hơn của Việt Nam hiện tại.
Việt Nam buộc phải thắng Malaysia, trong khi Thái Lan chỉ cần hòa Hàn Quốc. Hàn Quốc vẫn còn quyền tự quyết trong tay để chiếm đỉnh bảng. Nếu hòa 0-0, 1-1 hay thậm chí thất bại, thầy trò Hwang Sun-hong vẫn đi tiếp trong trường hợp Việt Nam không thắng Malaysia. Nhưng khi hai trận đá cùng giờ, Hàn Quốc sẽ không muốn phụ thuộc vào đối thủ khác, bởi họ được đánh giá cao hơn hẳn Thái Lan.
Chỉ có một vấn đề với Hàn Quốc là tiền vệ Lee Jin-yong bị treo giò với thẻ đỏ ở trận hòa Việt Nam. Chưa kể tiền vệ chơi ở La Liga Lee Kang-in đã phải nghỉ trận trước vì chấn thương. Chưa rõ Kang-in có thể trở lại đá chính trước Thái Lan hay không. Nhưng dù thế nào, Hàn Quốc sẽ gây thất vọng lớn nếu không thể thắng Thái Lan, như năm cuộc đối đầu giữa hai đội trước đây.