"Xe chưa qua, nhà không tiếc" - huyền thoại làng K130 ở Hà Tĩnh

(Baohatinh.vn) - Vào năm 1968, khi tuyến giao thông huyết mạch quốc lộ 1A bị chia cắt, chỉ trong một đêm, làng Hạ Lội xã Tiến Lộc, huyện Can Lộc - Hà Tĩnh đã tự nguyện dỡ bỏ 130 ngôi nhà lấy gỗ lát đường cho xe qua.

“Xe chưa qua, nhà không tiếc” - tấm lòng và quyết tâm tất cả vì tiền tuyến của người dân đã viết nên câu chuyện về làng K130 huyền thoại.

xe chua qua nha khong tiec huyen thoai lang k130 o ha tinh

Chỉ trong 1 đêm, người dân Tiến Lộc (Can Lộc - Hà Tĩnh) đã tháo dỡ 130 ngôi nhà lát đường cho những chuyến xe ra tiền tuyến đã viết nên huyền thoại làng K130 (ảnh tư liệu)

Những ngày này, thông tin về chủ trương nghiên cứu đầu tư xây dựng Khu di tích làng K130 của UBND tỉnh đã làm nức lòng người dân Tiến Lộc. Ông Nguyễn Văn Lữ, một người già ở làng K130 không dấu nổi niềm vui: “Vậy là mong ước bao năm của chúng tôi về việc xây dựng một khu di tích xứng tầm để tự hào, nhắc nhở và dạy bảo cháu con về truyền thống của quê hương sắp trở thành hiện thực”.

Ông Lữ bồi hồi nhớ lại những năm tháng ác liệt trên mảnh đất “chảo lửa, túi bom”: Năm 1968, nhằm thực hiện dã tâm chặt đứt tuyến đường giao thông huyết mạch chi viện cho tiền tuyến, đế quốc Mỹ đã điên cuồng trút xuống vùng đất Tiến Lộc, trong đó trọng điểm có làng Hạ Lội gần 19 ngàn quả bom, hơn 1.500 quả rốc két.

xe chua qua nha khong tiec huyen thoai lang k130 o ha tinh

Nhà văn hóa làng K130 sẽ là một hạng mục nằm trong Khu di tích K130 với quy hoạch rộng 12.000 m2

Tuyến quốc lộ 1A đi qua Thiên Lộc, quãng từ cầu Thượng Gia đến cầu Già bị bom Mỹ đánh đúng tim đường, đứt đoạn. Trong lúc ấy, Ngã ba Đồng Lộc cũng bị bom Mỹ đánh phá ác liệt, nhiều đoạn đường tắc nghẽn phải chờ thông tuyến. Lệnh từ trên bằng mọi giá phải mở đường máu. Khẩu hiệu “Xe chưa qua, nhà không tiếc” được truyền đi, 130 ngôi nhà đã được dỡ bỏ để lấy mặt bằng và vật liệu lót đường chống lầy cho xe qua.

Nửa thế kỷ đã trôi qua, nhắc đến những tháng ngày rực lửa ấy, thế hệ hôm nay ở làng K130 không dấu nổi tự hào.

xe chua qua nha khong tiec huyen thoai lang k130 o ha tinh

Đường về làng K130 hôm nay.

Anh Nguyễn Văn Hiền - xóm trưởng làng K130 cho biết: Nhà tôi ở ngay bên bến sông Già, nơi tiếp giáp giữa tuyến đường bộ và đường thủy nên cũng trong diện hiến nhà để thông đường. Hồi đó, chúng tôi còn nhỏ nên chẳng nhớ được nhiều, nhưng câu chuyện cha ông kể lại, nhất là chuyện về cố Trí - người hiến cả cỗ hậu sự - gia tài duy nhất cho xe qua vẫn luôn khiến thế hệ cháu con xúc động, tự hào.

Thời gian trôi đi, nơi “túi bom” xưa đã bừng lên sức sống mới. Màu xanh sinh sôi trên cánh đồng mẫu hơn 100 ha, những khu vườn cây trĩu quả hứa hẹn nguồn thu nhập giúp người dân ổn định cuộc sống. Và trên tất cả, niềm tin sắt son của dân với Đảng được tiếp nối từ thế hệ cha ông đã trở thành sức mạnh để xã Tiến Lộc phát huy nội lực trong các phong trào thi đua, đặc biệt là phong trào xây dựng nông thôn mới.

xe chua qua nha khong tiec huyen thoai lang k130 o ha tinh

Mảnh đất "túi bom" xưa đã hồi sinh sức sống mới.

Chủ tịch UBND xã Tiến Lộc Nguyễn Đình Thành cho biết: Hơn 40 tỷ đồng được huy động, 15 ngàn mét tường rào, hơn 25 ngàn mét đất được hiến đất và hàng ngàn ngày công của nhân dân đổ xuống đã là nguồn lực quyết định để Tiến Lộc về đích NTM vào cuối năm 2015. Dựa vào sức dân, Tiến Lộc đang ra quân sôi nổi thực hiện mục tiêu xây dựng xã nông thôn mới kiểu mẫu.

xe chua qua nha khong tiec huyen thoai lang k130 o ha tinh

Sau hơn 2 năm về đích NTM, hôm nay, người dân Tiến Lộc tiếp tục phát huy nội lực hoàn thành các tiêu chí để xây dựng xã NTM Kiểu mẫu

Sau 50 năm, con đường xuyên qua làng Hạ Lội chỉ còn trong ký ức, nhưng tinh thần của thế trận lòng dân ngày ấy vẫn còn mãi mãi. Trên nền đất cũ kỹ của 130 ngôi nhà giờ đã tươi những màu ngói mới.

Xóm trưởng làng K130 Nguyễn Văn Hiền cho biết: Ngoài việc phát huy thế mạnh các ngành nghề phụ, dịch vụ buôn bán, chúng tôi cũng đã xây dựng nhiều vườn mẫu và các mô hình kinh tế để tăng thu nhập cho bà con. Trong cuộc vận động xây dựng nông thôn mới làng đã huy động gần 2 tỷ đồng hàng ngàn, hiến 1.500 m tường rào, hơn 6.000 m đất”.

xe chua qua nha khong tiec huyen thoai lang k130 o ha tinh

Những khu vườn mẫu, vườn đẹp đã góp phần nâng cao thu nhập cho người dân.

Lòng mong mỏi của người dân Tiến Lộc về Khu di tích K130 đang dần trở thành hiện thực. Việc giải tỏa 12 .000 m2 đất xung quan khuôn viên nhà văn hóa làng K130 để xây dựng khu di tích đang được xúc tiến. Can Lộc sẽ có thêm một địa chỉ đỏ để giáo dục truyền thống, nhắc nhở thế hệ trẻ và cũng để ghi nhớ sự hy sinh, công sức của nhân dân đã góp phần làm nên chiến thắng thần kỳ trong cuộc kháng chiến chống Mỹ.

Chủ đề 55 năm chiến thắng Đồng Lộc

Đọc thêm

Tin mới Emagazine Truyền hình Podcast