Brexit kích hoạt EU chạy đua vũ trang với Nga?

Châu Âu thấy yếu thế

Tờ Độc lập của Nga ngày 27/6 cho rằng quyết định ra khỏi Liên minh châu Âu (EU) của nước Anh không chỉ ảnh hưởng tới các vấn đề kinh tế-xã hội mà cả vấn đề an ninh quốc phòng của tổ chức này.

Cựu Đại sứ Mỹ tại Nga Michael McFaul được trang mạng của tờ "The Washington Post" dẫn lời nói: "Nước Anh ra khỏi EU đồng nghĩa với việc mất một trong những thành viên có giá trị nhất của tổ chức này, kể cả sức mạnh quân sự của London".

Ông McFaul cũng lưu ý thêm rằng "sự tan rã" của EU dường như chỉ có lợi cho Moskva. Theo ông, quan hệ giữa Nga và châu Âu tiếp tục xấu đi dù Moscow không liên tuan tới Brexit, và tăng cường cuộc chạy đua vũ trang trên quy mô lớn có thể sẽ xảy ra.

Châu Âu muốn thành lập quân đội riêng để "thoát" Mỹ

Chủ tịch Ủy ban chính sách quốc tế của Nghị viện châu Âu (EP) Elmar Brok ngày 26/6 đã kêu gọi thành lập Bộ chỉ huy quân sự chung của EU và về lâu dài là quân đội chung châu Âu.

Trả lời phỏng vấn tờ "Welt am Sonntag", ông Brock nói rằng sau cuộc trưng cầu ý dân ở Anh, châu Âu trở nên dễ bị tổn thương hơn. Việc thành lập quân đội chung châu Âu sẽ giúp "tăng cường vai trò của EU trong chính sách an ninh và quốc phòng, cũng như EU có trách nhiệm hơn trên thế giới".

Ý tưởng thành lập quân đội chung của châu Âu đã xuất hiện từ lâu. Năm 1991, Pháp, Đức, Bỉ, Luxembourg và Tây Ban Nha đã thành lập các lữ đoàn thống nhất đặt dưới sự chỉ huy duy nhất gọi tắt là "Eurocorps" với quân số lên tới 60.000 người.

Năm 1995, Pháp, Italy, Tây Ban Nha và Bồ Đào Nha nhất trí thành lập "EUROFOR" (Lực lượng tác chiến nhanh châu Âu).

Binh sĩ Mỹ tại thủ đô Tbilisi của Gruzia hồi tháng 5/2016

Lời kêu gọi thành lập đội quân dưới sự bảo trợ của EU được đưa ra năm 1999 khi các nước thành viên tổ chức Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương (NATO) dưới sự chỉ huy của Mỹ tiến hành xâm lược Liên bang Nam Tư cũ và ủng hộ Kosovo ly khai.

Sự cấp thiết thành lập ở châu Âu một đội quân độc lập với Mỹ đã được các chính trị gia phương Tây đề cập vào năm 2003 khi máy bay Mỹ (nhân danh NATO) ném bom Iraq bất chấp sự phản đối của các nhà lãnh đạo Đức và Pháp.

Tuy nhiên, cho đến nay, việc thành lập đội quân thống nhất của châu Âu vẫn chưa diễn ra. Theo ông Brok, "việc thành lập quân đội chung của EU không cần các điều kiện tiên quyết về hiến pháp và luật pháp" bởi chính việc Anh rút khỏi EU sẽ thúc đẩy tiến trình đó.

Câu trả lời từ Moscow

Mới đây, Bộ trưởng Quốc phòng Đức, Ursula von der Lyayen, đã kêu gọi Moscow thường xuyên thông báo với Tổ chức An ninh và Hợp tác châu Âu (OSCE) tất cả các hoạt động chuyển quân. Trả lời phỏng vấn tờ "Bild am Sonntag", bà Ursula von der Lyayen cũng đã nhấn mạnh rằng: "Sẽ là khôn ngoan nếu NATO và Nga trong khuôn khổ OSCE công khai thông báo về sự di chuyển quân đội của mình.

Tuy nhiên, do Moscow đã rút khỏi Hiệp ước về lực lượng vũ trang thông thường ở châu Âu nên đề nghị trên không được phía Nga chấp thuận.

Thủ tướng Anh David Cameron (trái) và Tổng thống Nga Vladimir Putin tại Hội nghị thượng đỉnh G-20 ở Australia năm 2014

Ý tưởng thành lập đội quân chung của châu Âu càng thúc đẩy Moskva tăng cường khả năng phòng thủ. Nhà phân tích quân sự, Trung tướng Yuri Netkachev, bình luận: "Tôi không ảo tưởng rằng việc thành lập đội quân chung của châu Âu sẽ góp phần cải thiện quan hệ giữa EU và Nga. EU tiếp tục thực hiện các biện pháp trừng phạt kinh tế Nga, và việc lập các cơ cấu phòng thủ sẽ chỉ làm tăng đối đầu".

Ông Netkachev cho rằng: "Chẳng có lý do gì để trao đổi dữ liệu sự dịch chuyển quân của Nga. Điều này không giúp phi quân sự, cũng không đảm bảo việc kiểm soát tin cậy và củng cố lòng tin giữa hai bên. Cuộc chiến tranh công nghệ cao lồng ghép hiện nay sẽ liên quan đến các yếu tố hoàn toàn khác. Đó là: tiêu diệt từ khoảng cách xa, giữ an toàn các tiềm lực kinh tế và công nghiệp, chiến dịch tâm lý và phá hoại. Vì mục đích này các vũ khí tương ứng sẽ được phát triển".

Tư lệnh Bộ Chỉ huy lực lượng tên lửa phòng không Nga, Thiếu tướng Sergey Babakov mới đây đã thông báo với giới truyền thông về sự sẵn sàng của Moscow trước các hình thức chiến tranh mới trong một cuộc chiến tiềm tàng. Theo đó, Nga sẽ thử nghiệm các tên lửa có tầm bắn xa hơn trong thành phần hệ thống tên lửa phòng không S-400 và tiếp tục chế tạo hệ thống tên lửa phòng không mới nhất S-500.