Bộ luật Hình sự 2015 bỏ hình phạt tử hình đối với 7 tội danh

Khi xét xử sơ thẩm hoặc phúc thẩm, nếu xét thấy hành vi phạm tội thuộc trường hợp đặc biệt nghiêm trọng mà theo BLHS 1999 phải áp dụng tử hình thì áp dụng mức phạt cao nhất của điều luật tương ứng BLHS 2015.

Theo đó, khi xét xử sơ thẩm hoặc phúc thẩm, không áp dụng hình phạt tử hình đối với 7 tội danh: cướp tài sản; sản xuất, buôn bán hàng giả là lương thực, thực phẩm, phụ gia thực phẩm; tàng trữ trái phép chất ma túy; chiếm đoạt chất ma túy; phá hủy công trình, cơ sở, phương tiện quan trọng về an ninh quốc gia; chống mệnh lệnh; đầu hàng địch. Trường hợp khi xét xử sơ thẩm hoặc phúc thẩm, nếu xét thấy hành vi phạm tội thuộc trường hợp đặc biệt nghiêm trọng mà theo BLHS 1999 phải áp dụng tử hình thì áp dụng mức phạt cao nhất của điều luật tương ứng BLHS 2015.

Đồng thời, BLHS 2015 cũng quy định: không áp dụng tử hình khi xét xử sơ thẩm hoặc phúc thẩm với người đủ 75 tuổi trở lên khi phạm tội hoặc khi xét xử. Trường hợp người phạm tội mà BLHS 2015 đã bỏ tử hình thì người đủ 75 tuổi trở lên khi phạm tội hoặc khi xét xử bị kết án tử hình trước 18/12/2015 và bản án đã có hiệu lực pháp luật nhưng chưa thi hành án tử hình thì chánh án tòa án đã xét xử sơ thẩm báo cáo ngay Chánh án TAND Tối cao để ra quyết định chuyển hình phạt tử hình sang tù chung thân.

Một điểm mới của BLHS 2015 nữa là người đã bị kết án tử hình về tội tham ô tài sản và tội nhận hối lộ, bản án đã có hiệu lực pháp luật nhưng chưa thi hành án mà chủ động nộp lại ít nhất ¾ tài sản tham ô, nhận hối lộ và hợp tác tích cực với cơ quan điều tra hoặc lập công lớn thì chánh án tòa án đã xét xử sơ thẩm báo cáo ngay Chánh án TAND Tối cao để ra quyết định chuyển hình phạt tử hình sang tù chung thân.

Bên cạnh đó, một số hành vi mà BLHS 1999 quy định là tội phạm nhưng BLHS 2015 không quy định là tội phạm thì sẽ không bị xử lý về mặt hình sự. Theo đó, các tội: tổ chức tảo hôn, tội tảo hôn; báo cáo sai trong quản lý kinh tế; vi phạm quy định về văn bằng bảo hộ quyền sở hữu công nghiệp; sử dụng trái phép quỹ dự trữ bổ sung vốn điều lệ của tổ chức tín dụng; không chấp hành các quyết định hành chính của cơ quan nhà nước có thẩm quyền về việc đưa vào cơ sở giáo dục, cơ sở chữa bệnh, quản chế hành chính sẽ không bị xử lý về mặt hình sự.

Đối với hướng dẫn vừa nêu trên, nếu vụ án trong quá trình xét xử thì phải đình chỉ, nếu bị kết án và đang chấp hành hoặc đang được tạm đình chỉ thì được miễn chấp hành phần hình phạt còn lại. Nếu bị kết án chưa chấp hành hình phạt hoặc đang hoãn thi hành thì được miễn chấp hành toàn bộ hình phạt.