Bộ trưởng Tài chính: Cần đánh thuế tiêu thụ đặc biệt với nước ngọt 'càng sớm càng tốt'

Bộ trưởng Nguyễn Văn Thắng cho rằng phải đánh thuế nước ngọt sớm hơn, không thể để thế hệ con em tới khi bị béo phì, nhiễm bệnh mới có biện pháp ngăn ngừa.

Quan điểm này được Bộ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Văn Thắng nêu khi giải trình trước Quốc hội dự thảo Luật Thuế tiêu thụ đặc biệt (sửa đổi), ngày 9/5.

Theo dự thảo, nước giải khát có hàm lượng đường trên 5 gram một 100 ml (nước ngọt) phải chịu thuế tiêu thụ đặc biệt từ năm 2027 - tức lùi một năm so với dự kiến trước đây. Mức thuế áp trong năm đầu tiên là 8%, sau đó tăng lên 10% từ 2028.

Bộ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Văn Thắng cho biết quá trình soạn thảo, lấy ý kiến Bộ này nhận được nhiều ý kiến trái chiều việc áp thuế hay không với nước ngọt. Ông khẳng định có căn cứ rõ ràng để quyết định áp thuế với nước ngọt.

Bộ trưởng Nguyễn Văn Thắng cho biết Tổ chức Y tế thế giới (WHO) khuyến cáo Việt Nam, một trong số quốc gia tiêu thụ nước ngọt ngày càng lớn, nguy cơ béo phì cao, cần "đánh thuế càng sớm, càng cao càng tốt với nước giải khát có đường".

"Cá nhân tôi cũng cho rằng phải đánh thuế nước ngọt sớm hơn, không thể để thế hệ con em tới khi bị béo phì, nhiễm bệnh tật rồi mới có biện pháp ngăn ngừa", Bộ trưởng Thắng nói.

Bộ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Văn Thắng giải trình tại phiên thảo luận dự thảo Luật Thuế tiêu thụ đặc biệt (sửa đổi), ngày 9/5. Ảnh: Trung tâm báo chí Quốc hội
Bộ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Văn Thắng giải trình tại phiên thảo luận dự thảo Luật Thuế tiêu thụ đặc biệt (sửa đổi), ngày 9/5. Ảnh: Trung tâm báo chí Quốc hội

Ông Thắng nói thêm theo số liệu của WHO, mỗi người Việt tiêu thụ khoảng 46,5% đường tự do một ngày, phần lớn trong số này đến từ nước giải khát có đường. Đây là nguyên nhân gây béo phì, thừa cân. Tổ chức này khuyến nghị Việt Nam áp thuế tối thiểu 20% với nước ngọt.

Thảo luận trước đó, ông Phạm Văn Hòa (đại biểu tỉnh Đồng Tháp) cho rằng cần cân nhắc kỹ và có lộ trình hợp lý hơn khi áp thuế với nước ngọt. Theo ông, lập luận được Chính phủ đưa ra để áp thuế này là để ngăn nguy cơ béo phì ở trẻ em, nhưng thực tế có nhiều sản phẩm dẫn tới bệnh lý này, không chỉ nước ngọt.

"Hiện nhiều người 'mê' nhất là trà sữa, cả trẻ em, người lớn. Nhiều loại thực phẩm, bánh ngọt, kẹo... được bán tràn lan ở các quán ăn vỉa hè, chứ không chỉ nước ngọt. Nếu thu thì các sản phẩm khác có đường cũng phải thu, ví dụ bánh kẹo ngọt hơn nước ngọt lại không chịu thuế", ông Hòa nói, cho rằng cơ quan soạn thảo cần tính toán để có lộ trình thu thuế đặc biệt với nước ngọt hợp lý hơn.

Ông Phạm Văn Hòa, đại biểu Quốc hội tỉnh Đồng Tháp phát biểu tại phiên thảo luận ngày 9/5. Ảnh: Trung tâm báo chí Quốc hội
Ông Phạm Văn Hòa, đại biểu Quốc hội tỉnh Đồng Tháp phát biểu tại phiên thảo luận ngày 9/5. Ảnh: Trung tâm báo chí Quốc hội

Hiện 107 quốc gia trên thế giới, riêng khu vực ASEAN có 7 nước đánh thuế tiêu thụ đặc biệt với nước ngọt. Tại báo cáo giải trình, tiếp thu dự luật, Ủy ban Thường vụ Quốc hội cũng nêu quan điểm lộ trình áp thuế tiêu thụ đặc biệt với nước ngọt từ năm 2027, mức 8%. Từ 2028, thuế với mặt hàng này tăng lên 10%.

Ông Trần Văn Khải, đại biểu chuyên trách Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường cũng cho rằng việc áp thuế 10% với nước ngọt là chưa hợp lý, có thể gây tác động ngoài mong muốn khi các sản phẩm tự nhiên (nước dừa, nước trái cây) có thể bị đánh đồng với nước ngọt có gas.

"200.000 nông dân trồng dừa và hàng trăm doanh nghiệp chế biến lo lắng sản phẩm nước dừa chế biến của họ có bị coi là nước giải khát chịu thuế hay không. Việc áp cùng mức thuế 10% như nước ngọt là chưa phù hợp, ảnh hưởng xấu đến sản xuất nông nghiệp", ông lo ngại.

Thay vì áp thuế, ông cho rằng cần kết hợp các giải pháp như tăng truyền thông về dinh dưỡng để thay đổi hành vi tiêu dùng, vì thuế 10% "có thể quá thấp để tác động tới sức khỏe cộng đồng".

Đại biểu chuyên trách tại Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường đề nghị lùi thời điểm áp thuế với nước ngọt tới 2027, với mức khởi điểm 5-8% trong năm đầu. Sau đó mức thuế suất có thể tăng lên 10%, giúp doanh nghiệp có thời gian thích ứng và cải tiến công thức giảm đường.

Trong khi đó, bà Nguyễn Thị Việt Nga - Phó đoàn đại biểu tỉnh Hải Dương ủng hộ việc đánh thuế đặc biệt với nước ngọt như tại dự thảo luật. Ngoài tăng thu ngân sách, việc áp thuế mặt hàng này còn định hướng tiêu dùng, bảo vệ sức khỏe cộng đồng và thúc đẩy doanh nghiệp cải tiến sản phẩm lành mạnh hơn.

Thực tế, nhiều nước như Thái Lan, Philippines, Anh, Mexico... đã áp thuế với đồ uống có đường và giảm tiêu dùng sản phẩm có đường cao, tăng nhận thức về dinh dưỡng và thêm nguồn lực tài chính cho các chương trình y tế dự phòng.

Tuy vậy, bà Nga đề nghị dự luật quy định rõ hơn ngưỡng đường từ 5 gram một 100 ml trở lên theo tiêu chuẩn Việt Nam để tránh áp dụng tràn lan với các sản phẩm có lợi sức khoẻ (sữa, nước trái cây nguyên chất).

"Điều này giúp chính sách thuế hướng trúng vào nhóm sản phẩm cần điều chỉnh mà không ảnh hưởng tiêu cực đến các ngành sản xuất thực phẩm lành mạnh", bà nói thêm.

Quốc hội sẽ biểu quyết, thông qua dự thảo Luật Thuế tiêu thụ đặc biệt (sửa đổi) ngày 13/6.

vnexpress.net

Đọc thêm

Biến thời cơ thành thành quả, địa phương phải vươn mình, cán bộ phải chuyển mình

Biến thời cơ thành thành quả, địa phương phải vươn mình, cán bộ phải chuyển mình

Kỳ họp thứ 30, HĐND tỉnh Hà Tĩnh khoá XVIII là kỳ họp đầu tiên sau khi vận hành mô hình chính quyền địa phương 2 cấp và có sự thay đổi về nội dung, chương trình so với thông lệ hàng năm. Tại kỳ họp này, các đại biểu đã phát huy trí tuệ, trách nhiệm, thống nhất thông qua 18 nghị quyết có ý nghĩa quan trọng, cấp bách, tạo động lực để tỉnh nhà bước vào giai đoạn phát triển mới.
Phu nhân Tổng Bí thư thăm lớp học tiếng Việt tại Nga

Phu nhân Tổng Bí thư thăm lớp học tiếng Việt tại Nga

Nhận lời mời của Chính phủ Liên bang Nga và chính quyền thành phố Saint Petersburg, ngày 22/7, bà Ngô Phương Ly - Phu nhân Tổng Bí thư Tô Lâm, đã đến Moskva bắt đầu tham dự các hoạt động ngoại giao văn hóa nhân kỷ niệm 75 năm thiết lập quan hệ ngoại giao giữa Việt Nam và Liên bang Nga.
Bế mạc Kỳ họp thứ 30, HĐND tỉnh Hà Tĩnh khóa XVIII

Bế mạc Kỳ họp thứ 30, HĐND tỉnh Hà Tĩnh khóa XVIII

Sau một ngày rưỡi làm việc khoa học, nghiêm túc, cuối buổi sáng nay, Kỳ họp thứ 30, HĐND tỉnh khóa XVIII tiến hành phiên bế mạc, các đại biểu đã biểu quyết thông qua 18 nghị quyết quan trọng trên các lĩnh vực.
Nhiều nội dung đại biểu, cử tri quan tâm được giải đáp thỏa đáng

Nhiều nội dung đại biểu, cử tri quan tâm được giải đáp thỏa đáng

Tiếp tục phiên chất vấn và trả lời chất vấn tại kỳ họp sáng nay, Giám đốc Sở Nội vụ Hà Tĩnh làm rõ các vấn đề liên quan đến tiếp nhận, bố trí công chức cấp xã khi thực hiện mô hình chính quyền địa phương 2 cấp. Chủ tịch UBND tỉnh làm rõ thêm các nội dung đại biểu, cử tri quan tâm.
Nhiều quyết sách quan trọng được xem xét, thảo luận tại Kỳ họp thứ 30, HĐND tỉnh Hà Tĩnh

Nhiều quyết sách quan trọng được xem xét, thảo luận tại Kỳ họp thứ 30, HĐND tỉnh Hà Tĩnh

Trong 2 ngày diễn ra kỳ họp (23- 24/7), HĐND tỉnh Hà Tĩnh tập trung đánh giá toàn diện tình hình KT-XH 6 tháng đầu năm; phân tích rõ ưu điểm, thẳng thắn nhìn nhận những tồn tại, hạn chế trong quá trình triển khai thực hiện để từ đó thống nhất, quyết định các giải pháp phát triển 6 tháng cuối năm 2025.
"Giảm trình bày báo cáo để dành thời gian cho chất vấn và thảo luận"

"Giảm trình bày báo cáo để dành thời gian cho chất vấn và thảo luận"

Khai mạc Kỳ họp thứ 30, HĐND tỉnh Hà Tĩnh khóa XVIII, Phó Chủ tịch Thường trực HĐND tỉnh Trần Tú Anh nhấn mạnh: Kỳ họp tập trung đánh giá tình hình KT-XH 6 tháng đầu năm, đưa ra giải pháp trọng tâm, trọng điểm cho 6 tháng cuối năm và thảo luận, thông qua một số nghị quyết quan trọng khác.
Sáng nay, HĐND tỉnh Hà Tĩnh khai mạc kỳ họp thường lệ giữa năm

Sáng nay, HĐND tỉnh Hà Tĩnh khai mạc kỳ họp thường lệ giữa năm

Sáng nay (23/7), HĐND tỉnh Hà Tĩnh khóa XVIII khai mạc Kỳ họp thứ 30 - kỳ họp thường lệ giữa năm nhằm đánh giá tình hình phát triển KT-XH, QP-AN 6 tháng đầu năm, phương hướng, nhiệm vụ 6 tháng cuối năm 2025 và xem xét, quyết nghị nhiều nội dung quan trọng.
Chủ động phát huy vai trò xung kích trên mặt trận ngoại giao

Chủ động phát huy vai trò xung kích trên mặt trận ngoại giao

Thời gian qua, Hà Tĩnh đã tập trung lãnh đạo, chỉ đạo các sở, ngành, đơn vị, địa phương chú trọng công tác ngoại giao kinh tế, góp phần giữ vững an ninh chính trị, tạo môi trường hòa bình, tranh thủ tối đa ngoại lực để thúc đẩy phát triển.
Khẳng định vai trò của cơ quan dân cử đối với sự phát triển của Hà Tĩnh

Khẳng định vai trò của cơ quan dân cử đối với sự phát triển của Hà Tĩnh

Kỳ họp thứ 30, HĐND tỉnh Hà Tĩnh khóa XVIII dự kiến diễn ra vào 2 ngày 23 và 24/7. Không chỉ là kỳ họp thường lệ giữa năm để bàn bạc, thảo luận giải pháp cho các tháng cuối năm, kỳ họp lần này còn mang ý nghĩa mở đầu cho một giai đoạn mới sau hơn 3 tuần vận hành chính quyền địa phương 2 cấp. Trước thềm kỳ họp, phóng viên Báo Hà Tĩnh có cuộc trao đổi với ông Trần Tú Anh - Ủy viên BTV Tỉnh ủy, Phó Chủ tịch Thường trực HĐND tỉnh về các nội dung liên quan.