Nắng nóng tháng 7 nhiều nơi vượt giá trị lịch sử
Ông Nguyễn Đức Hòa, Phó Trưởng phòng Dự báo Khí hậu, Trung tâm Dự báo Khí tượng Thủy văn Quốc gia cho biết, ngày 15/7/2023, trên khu vực Biển Đông đã xuất hiện cơn bão số 1 (tên quốc tế TALIM); bão số 1 di chuyển theo hướng Tây Tây Bắc trên Biển Đông và đổ bộ vào khu vực phía Nam tỉnh Quảng Tây (Trung Quốc) ngày 18/7/2023; sau đó đi dọc theo biên giới Việt-Trung và suy yếu thành vùng thấp trên khu vực các tỉnh Cao Bằng-Lạng Sơn vào chiều tối ngày 19/7/2023.
Trong thời kỳ từ 21/6-20/7/2023 đã xảy ra 4 trận dông lốc, sét, cụ thể vào các ngày: Ngày 22/6 tại xã Nghiên Loan, huyện Pác Nặm, tỉnh Bắc Cạn và xã Quảng Nguyên, huyện Xín Mần, xã Đồng Tâm, huyện Bắc Quang, Hà Giang; ngày 28, 30/6 tại huyện Vị Xuyên, Bắc Quang, Hà Giang; ngày 13/7 tại xã Phan Thanh và xã Hồng Thái, huyện Bắc Bình, tỉnh Bình Thuận.
Nắng nóng sẽ xuất hiện trở lại vào cuối tháng 7, đan xen nhiều đợt trong tháng 8.
Về tình hình nắng nóng, trên cả nước đã xảy ra các đợt nắng nóng và nắng nóng gay gắt diện rộng, cụ thể: Đợt từ ngày 20-22/6 tại Trung du, Đồng bằng Bắc Bộ và khu vực Trung Bộ; riêng các tỉnh từ Nghệ An – Phú Yên có nắng nóng kéo dài liên tục đến ngày 23/6; Đợt 29/6-17/7 tại Bắc Bộ và Trung Bộ trong đó từ ngày 29/6-2/7 ở Bắc Bộ có nắng nóng diện rộng sau đó từ ngày 03-17/7, nắng nóng thu hẹp lại xảy ra tại khu vực Trung du, Đồng bằng Bắc Bộ và các tỉnh Thanh Hóa đến Phú Yên với nhiệt độ cao nhất trong ngày phổ biến từ 35,0-37,0 độ C, có nơi trên 38 độ C; một số nơi đã quan trắc được giá trị nhiệt độ cao nhất tuyệt đối ngày vượt giá trị lịch sử (GTLS) cùng thời kỳ.
Giá trị lịch sử của nắng nóng tháng 7 tại nhiều nơi đã được thiết lập gồm Mộc Châu (Sơn La), Lào Cai, Mù Cang Chải (Yên Bái), Lục Yên (Yên Bái), Hà Giang, Hàm Yên (Tuyên Quang), Chiêm Hóa (Tuyên Quang), Quỳnh Lưu (Nghệ An), Hương Sơn (Hà Tĩnh), Kon Tum, Pleiku (Gia Lai).
Ông Nguyễn Đức Hòa cho biết, trong thời kỳ từ 21/6-20/7/2023, nhiệt độ trung bình trên cả nước phổ biến cao hơn từ 0,5-1,0 độ C so với trung bình nhiều năm (TBNN); riêng một số nơi ở khu vực Bắc Bộ, từ Thanh Hóa đến Thừa Thiên Huế và Tây Nguyên cao hơn từ 1,0-1,50C so với TBNN cùng thời kỳ (Hình 2a).
Trong thời kỳ từ 21/6-20/7/2023, đã xuất hiện 05 đợt mưa diện rộng: Từ ngày 23-26/6, 02-05/7, 08-09/7, 11-15/7 và 18-20/7 tập trung chủ yếu tại Bắc Bộ và Bắc Trung Bộ. Khu vực Tây Nguyên và Nam Bộ trong thời kỳ từ 21/6 đến hiện tại xảy ra nhiều ngày có mưa trên diện rộng, cục bộ có nơi có mưa dông với lượng lớn trên 100mm.
Trận mưa lớn sáng 21/7 làm nhiều tuyến đường ở TP Hà Tĩnh ngập nước
Đáng lưu đợt mưa từ ngày 18-20/07 do ảnh hưởng của hoàn lưu bão số 01 nên Bắc Bộ và Bắc Trung Bộ có mưa, mưa vừa, riêng khu vực Đông Bắc và vùng phía bắc có mưa to, có nơi mưa rất to và dông; tổng lượng mưa (TLM) phổ biến từ 50-100m, có nơi cao hơn như Quảng Hà (Quảng Ninh) 280mm, Móng Cái (Quảng Ninh) 116mm, Mẫu Sơn (Lạng Sơn) 171mm, Yên Bái 112mm, Nguyên Bình (Cao Bằng) 105mm….
Thời kỳ này, tổng lượng mưa trên phạm vi cả nước phân bố không đồng đều, một số nơi thuộc ven biển Trung Bộ và Tây Nguyên tổng lượng mưa ở mức xấp xỉ cho đến thấp hơn so với trung bình nhiều năm từ 10-30%, có nơi thấp hơn trên 50%; các khu vực khác phổ biến tổng lượng mưa cao hơn từ 15-50% so với trung bình nhiều năm cùng thời kỳ.
Cuối tháng 7 nắng nóng xuất hiện trở lại
Ông Nguyễn Đức Hòa cho biết, từ 21/7-20/8/2023, nhiệt độ trung bình thời kỳ từ 21/7-20/8 tại Bắc Bộ và Trung Bộ cao hơn từ 0,5-1,0 độ C các khu vực khác phổ biến cao hơn so với TBNN khoảng 0,5 độ C. Trong thời kỳ dự báo, tổng lượng mưa tại vùng núi và Trung du Bắc Bộ, khu vực Trung Bộ phổ biến xấp xỉ so với trung bình nhiều năm; khu vực Đồng bằng, Tây Nguyên và Nam Bộ phổ biến cao hơn trung bình nhiều năm từ 5-20%.
Từ nay đến hết tháng 8, nắng nóng có khả năng xuất hiện trong những ngày cuối tháng 7 và tiếp tục còn xuất hiện đan xen với các đợt mưa trong tháng 8 tại các khu vực Bắc Bộ và Trung Bộ, riêng Trung Bộ có thể xảy ra những ngày có nắng nóng gay gắt trong thời kỳ dự báo. Hiện tượng mưa dông lốc, sét, có thể kèm theo mưa đá vẫn tiếp tục xuất hiện trên phạm vi toàn quốc, đặc biệt là ở khu vực Bắc Bộ, Tây Nguyên và Nam Bộ. Tại khu vực Bắc Bộ, mưa sẽ tập trung nhiều trong khoảng nửa đầu tháng 8/2023.
Trong giai đoạn từ ngày 21/7-20/8, dự báo có khoảng 01- 02 cơn áp thấp nhiệt đới/bão hoạt động trên Biển Đông. Do tác động của nắng nóng, tập trung nhiều ở khu vực Bắc Bộ và Trung Bộ, đề phòng nguy cơ xảy ra cháy nổ ở khu vực dân cư, khu vực sản xuất do nhu cầu sử dụng điện tăng cao và nguy cơ cao xảy ra cháy rừng, đặc biệt ở khu vực Miền Trung.
Trong thời kỳ này, dải hội tụ nhiệt đới tiếp tục hoạt động và có khả năng hình thành áp thấp nhiệt đới/Bão trên Biển Đông, dải hội tụ nhiệt đới cũng là tác nhân gây ra gió mùa Tây Nam hoạt động mạnh ở các vùng biển phía Nam, do vậy, cần đề phòng gió mạnh, sóng lớn ảnh hưởng đến các hoạt động hàng hải và đánh bắt hải sản của ngư dân. Ngoài ra, trên phạm vi toàn quốc tiếp tục xuất hiện các hiện tượng thời tiết nguy hiểm như dông, lốc, sét, mưa đá có thể ảnh hưởng lớn đến sản xuất và các hoạt động dân sinh.