Đại biểu Bùi Thị Quỳnh Thơ tham gia thảo luận tại hội trường
Đại biểu bày tỏ quan điểm đồng tình với quy định mới trong dự thảo luật về Điều 104 “cung cấp dịch vụ làm thủ tục thuế của đại lý thuế, ngoài cung cấp dịch vụ tư vấn thuế còn cung cấp dịch vụ kế toán cho doanh nghiệp” và nhấn mạnh: Bổ sung chức năng của đại lý thuế được làm kế toán cho doanh nghiệp nhỏ và siêu nhỏ sẽ đáp ứng nhu cầu thực tiễn của các doanh nghiệp, cũng như yêu cầu phát triển của đại lý thuế.
Điều này đã giả tỏa được vướng mắc: “Doanh nghiệp muốn thuê ngoài dịch vụ kế toán, kê khai thuế thì buộc phải phải thuê hai đơn vị, một đơn vị cung cấp dịch vụ đại lý thuế và một đơn vị cung cấp dịch vụ kế toán”. Tạo điều kiện thuận lợi cho doanh nghiệp, đặc biệt là doanh nghiệp nhỏ, siêu nhỏ vì trên thực tế các loại hình doanh nghiệp này muốn thuê một dịch vụ trọn gói về thực hiện sổ sách và khai thuế.
Tuy nhiên, theo luật kế toán hiện hành, các doanh nghiệp có thể thuê kế toán, và để bảo đảm tính tiết kiệm cho doanh nghiệp, cũng như tăng tính chuyên môn hóa trong việc cung cấp các dịch vụ tài chính trong nền kinh tế hiện đại, theo đại biểu, có thể quy định bổ sung “doanh nghiệp nhỏ” trong điểm c, khoản 1 điều 104, bởi các lý do sau:
Thứ nhất, trong thực tế hiện nay, diễn ra tình trạng các cá nhân thực hiện ký hợp đồng làm kế toán với các doanh nghiệp nhỏ, vừa và siêu nhỏ một cách tự phát, hoặc một người đứng ra thành lập một nhóm chuyên đi làm các thủ tục kế toán thuế và kê khai thuế cho các doanh nghiệp mà không đăng ký kinh doanh, nhà nước bị thất thu từ hoạt động này.
Thứ hai, việc thuê dịch vụ làm kế toán cũng đã được quy định tại Khoản 1, 2 Điều 49 và 50 Luật Kế toán 2015. Nếu hoạt động cung cấp dịch vụ kế toán được tổ chức một cách quy mô, bài bản dưới hình thức các công ty tư vấn thuế hay công ty cung cấp dịch vụ tài chính kế toán một mặt đảm bảo tính chuyên môn hóa cao, mặt khác phù hợp với xu hướng phát triển của kinh tế thế giới và góp phần tăng thu ngân sách Nhà nước.
Vì vậy, đại biểu cho rằng, để hoạt động cung cấp dịch vụ tư vấn thuế và kế toán thuế cho doanh nghiệp hoạt động một cách hiệu quả, bài bản và chất lượng thì:
Một là, nâng tầm hoạt động của đại lý thuế, phát triển theo mô hình doanh nghiệp (gọi là công ty tư vấn thuế), có thể cạnh tranh với các công ty tư vấn tài chính khác về tư vấn các dịch vụ tài chính nói chung, khi đó công ty tư vấn thuế này được làm dịch vụ kế toán cho doanh nghiệp siêu nhỏ, doanh nghiệp nhỏ theo quy định.
Hai là, cần bổ sung quy định chặt chẽ hơn tại Điều 105 về chứng chỉ hành nghề làm thủ tục về thuế. Người được cấp chứng chỉ hành nghề dịch vụ làm thủ tục về thuế phải có bằng đại học chuyên ngành tài chính, kế toán, kiểm toán, thâm niên trong ngành tối thiểu 3 năm và có chứng chỉ hành nghề thuế, kế toán.
Hiện nay hộ kinh doanh vẫn đang là chủ thể có đóng góp lớn trong việc tạo việc làm và thu nhập cho người lao động, chiếm tỷ trọng khá cao trong cơ cấu tổng sản phẩm trong nước (trên 30% GDP - niên giám thống kê năm 2017). Tuy nhiên, số thu từ thuế của hộ kinh doanh lại chiếm tỷ trọng rất nhỏ trong tổng thu ngân sách Nhà nước (theo số liệu năm 2017 là 1,56% trong tổng thu ngân sách không kể dầu thô).
Hiện vẫn chưa có tiêu chí phân loại hộ kinh doanh, chưa có biện pháp giám sát doanh thu đối với những hộ kinh doanh trong một số ngành nghề đặc thù cũng như chưa có cơ sở dữ liệu đồng bộ. Điều này khiến cho công tác quản lý thuế đối với hộ kinh doanh gặp không ít khó khăn. Mặt khác, dễ dẫn đến tình trạng chưa công bằng trong việc ấn định thuế giữa các hộ kinh doanh và có thể xảy ra tiêu cực trong việc tính số thuế phải nộp. Qua tìm hiểu thực tiễn, cơ quan thuế các địa phương cũng đã có sự phân loại thu thuế theo ngành nghề, lĩnh vực kinh doanh, nhưng chủ yếu đang theo địa bàn của cán bộ thuế phụ trách.
Vì vậy, để nâng cao hiệu quả quản lý thuế đối với hộ kinh doanh, đại biểu đề nghị Bộ Tài chính cần có các tiêu chí phân loại hộ kinh doanh dựa theo quy mô, ngành nghề để tăng cường hiệu quả công tác quản lý thuế đối với hộ kinh doanh.
