Theo Cục Hải quan tỉnh, tính đến ngày 28/10/2015, kết quả thu ngân sách của đơn vị đạt 4.573,4 tỷ đồng, giảm 13,4% so cùng kỳ, bằng 84,7% dự toán Bộ Tài chính giao (5.400 tỷ đồng), đạt 76,2% chỉ tiêu phấn đấu Tổng cục Hải quan giao (6.000 tỷ đồng), 60,7% chỉ tiêu HĐND giao.
Được biết, năm 2014, Cục Hải quan tỉnh thu ngân sách nhà nước đạt 6.500 tỷ đồng, góp phần đưa Hà Tĩnh lọt vào những tỉnh thu ngân sách trên chục ngàn tỷ đồng của cả nước... Tuy nhiên, cũng sự nỗ lực và giải pháp đồng bộ, thậm chí còn quyết liệt hơn, nhưng tất cả các số thu trên đều giảm so cùng kỳ năm 2014. Ngành Hải quan đang đối diện với nguy cơ không hoàn thành nhiệm vụ thu do HĐND tỉnh giao.
 |
| Cán bộ Chi cục Hải quan Cửa khẩu cảng Vũng Áng trao đổi nghiệp vụ về hệ thống thông quan tự động. |
Nguyên nhân thì có nhiều nhưng theo ông Lương Trường Thọ - Cục trưởng Cục Hải quan tỉnh, trước hết là do các mặt hàng nhập khẩu như máy móc thiết bị phục vụ dự án khu liên hợp gang thép và cảng nước sâu Sơn Dương của Công ty FORMOSA giảm mạnh so cùng kỳ. Về công tác thu ngân sách, hầu hết các sắc thuế đều giảm do kim ngạch có thuế các mặt hàng chính đều giảm so cùng kỳ như: máy móc thiết bị, xăng dầu, gỗ, khoáng sản, điện tử, điện lạnh...
Phân tích chi tiết hơn về vấn đề này, ông Phạm Tiến Thành - Trưởng phòng Nghiệp vụ Cục Hải quan Hà Tĩnh, nói: Dự án khu liên hợp cảng nước sâu Sơn Dương là nguồn thu chính của Cục Hải quan tỉnh trong những năm qua. Dự án này chính thức triển khai, phát sinh thuế từ năm 2012, triển khai mạnh mẽ trong năm 2014, đến 2015, phần máy móc thiết bị tạo tài sản cố định còn lại nhập khẩu không nhiều và tập trung triển khai trong những tháng đầu năm 2015. Đến thời điểm hiện tại, Công ty TNHH Gang thép Hưng Nghiệp FORMOSA Hà Tĩnh đã nhập khẩu đạt 1,5 tỷ USD, nộp ngân sách đạt 4.106 tỷ đồng, kết quả này còn thấp so với kỳ vọng của Cục Hải quan để hoàn thành chỉ tiêu thu ngân sách năm 2015. Càng về những tháng cuối năm, lượng kim ngạch và thu ngân sách càng giảm, khi dự án đã gần xong giai đoạn I.
 |
| Cán bộ Hải quan kiểm tra hàng hóa xuất khẩu tại Cửa khẩu quốc tế Cầu Treo |
Hụt thu từ xăng dầu cũng làm mất đi một phần thu ngân sách năm 2015. Nếu như năm 2014, thu thuế từ mặt hàng này đạt 230 tỷ đồng, trong đó, bao gồm Tổng Công ty Xăng dầu Việt Nam - Chi nhánh MTV chuyển tiêu thụ nội địa và nhập khẩu phục vụ chạy thử Nhà máy Nhiệt điện Vũng Áng 1. Sang năm 2015, chỉ còn nguồn xăng dầu do Tổng Công ty Xăng dầu Việt Nam chuyển tiêu thụ nội địa phục vụ thị trường Nghệ An, Hà Tĩnh, do đó, lượng nhập khẩu và thu thuế đạt thấp so cùng kỳ.
Tác động của lộ trình cắt giảm thuế quan để thực hiện các cam kết quốc tế (Tổ chức Thương mại Thế giới WTO, khu vực mậu dịch ASEAN...) cũng làm cho nhiều mặt hàng quen thuộc qua Cửa khẩu quốc tế Cầu Treo vốn là nguồn thu thuế nhập khẩu chủ lực trước đây thì nay cắt giảm thuế quan, điều chỉnh giảm thuế suất xuống còn 5% hoặc 0% như: nước tăng lực, điện tử, điện lạnh, hoa quả tươi, tinh bột sắn...
Chính sách hạn chế khai thác rừng của nước bạn Lào cũng đã ảnh hưởng đến lượng gỗ nhập khẩu qua Cửa khẩu quốc tế Cầu Treo trong năm 2015.
Dù Cục Hải quan tỉnh đã nỗ lực tăng cường các giải pháp thu nhưng với những nguyên nhân trên, khó nhìn ra thu từ đâu để có thêm gần 2.000 tỷ đồng nhằm đạt chỉ tiêu giao. Điều đáng bàn là phải có giải pháp gì để tạo nguồn thu bền vững, để không mất nguồn thu đã có?
