Nghĩa trang “vô danh” ở thôn Bắc Văn, xã Thạch Văn (Thạch Hà, Hà Tĩnh) có 147 phần bia mộ.
Năm 2018, trong lúc đang đào đất xây tường rào, ông Nguyễn Văn Liêu (thôn Bắc Văn) phát hiện một phần mộ được đựng trong sành. Sau khi trình báo Hội Chữ thập đỏ xã, người đàn ông này đã tự tay chuẩn bị tỉ mẩn, chu đáo tiểu, vải... và thành tâm làm lễ cất bốc mộ phần.
Điều này đã trở thành việc làm bình thường, xuất phát từ sự tự nguyện của mỗi người dân kể từ khi Hội Chữ thập đỏ xã Thạch Văn phát động toàn dân chung tay, góp sức quy tập mộ vô chủ (năm 1994) cho đến nay.
“Ở Thạch Văn chủ yếu là đất cát, sau những trận gió lớn, bão về làm lộ từng phần hài cốt vô chủ khiến chúng tôi vô cùng xót xa. Chính quyền xã, ban cán sự thôn đã đến từng ngõ, gõ từng nhà tuyên truyền, giải thích cho người dân về ý nghĩa nhân văn của việc quy tập mộ vô chủ. Sự miệt mài của lãnh đạo xã, thôn đã khơi dậy lòng trắc ẩn của mỗi người dân để cùng chung tay tập kết ở nơi quy định”, nguyên Bí thư Chi bộ thôn Bắc Văn Nguyễn Văn Thiết nhớ lại.
Từ 43 triệu đồng do người dân tự nguyện đóng góp, tháng 3/2017, nghĩa trang “vô danh” thôn Bắc Văn chính thức được khởi công. Sau 1 tháng, “ngôi nhà” đã chính thức “đón” 147 phần mộ vô chủ về quy tập, hoàn thành tâm nguyện của người dân.
Bà Phan Thị Tiếu: Tấm lòng của người dân đã phần nào mang lại sự ấm áp cho những nghĩa trang vô chủ.
“Do không rõ thông tin, tấm bia trên các phần mộ đều được để trống. Người dân chọn ngày 25/12 (âm lịch) và ngày 10/7 (âm lịch) hằng năm để làm tất niên, lễ giỗ cho những mộ vô danh. Tấm lòng của mọi người đã phần nào mang lại sự ấm áp cho những nghĩa trang vô chủ”, bà Phan Thị Tiếu - Chi hội trưởng Chi hội Chữ thập đỏ thôn Bắc Văn chia sẻ.
Ở thôn Đông Văn, “nhà” cho mộ vô danh được cẩn thận đánh số thứ tự và ghi rõ năm quy tập. Trên nền bê tông rộng hơn 100m2, mỗi hàng có 10 ngôi mộ, nằm ngay ngắn, san sát nhau, được dọn dẹp, hương khói thường xuyên.
Phần bia mộ được đánh số thứ tự, năm quy tập tại Nghĩa trang vô danh thôn Đông Văn
“Ai có tiền góp tiền, có sức góp sức, cá nhân mỗi người dân rất trách nhiệm, ý thức trong việc quy tập, chăm lo cho những phần mộ vô chủ. 26 năm qua, việc quy tập từng hài cốt vô danh đã trở thành thói quen trong tín ngưỡng, tâm linh đối với mỗi người dân Thạch Văn.
Hơn 1.000 ngôi mộ nằm rải rác ở các khu dân cư, cánh đồng đã được quy tập về 40 nghĩa trang của 5 thôn trên toàn xã. Trong đó, Đông Văn (120 phần mộ) và Bắc Văn (147 phần mộ) là 2 thôn có số lượng mộ quy tập nhiều nhất; ít nhất là tại thôn Nam Văn với 44 phần mộ.
Hiện tại, Thạch Văn có hơn 1.000 ngôi mộ vô chủ được quy tập về 40 nghĩa trang của 5 thôn trên toàn xã.
“Không chỉ đóng góp xây mộ, người dân Thạch Văn ngày đêm hương khói, bảo vệ nghĩa trang luôn sạch sẽ và nhắc nhở thế hệ con cháu mai sau tiếp tục xây dựng, chăm lo cho các nghĩa trang này.
Việc quy tập các phần mộ nằm rải rác ở nhiều địa bàn về nghĩa trang còn góp phần đảm bảo môi trường và thuận tiện trong công tác quản lý”, ông Bùi Long Đại - Chủ tịch Hội Chữ thập đỏ xã cho biết.