Phát hiện sớm ung thư vòm mũi họng

Ung thư vòm mũi họng là một bệnh khá phổ biến ở Việt Nam, theo một số nghiên cứu dịch tễ, có thể chiếm tới 1 - 1,5% dân số.

Việc phát hiện sớm ung thư vòm mũi họng có giá trị trong tiên lượng điều trị. Nếu phát hiện sớm, người bệnh có tiên lượng tốt, số bệnh nhân sống trên 5 năm có thể lên tới trên 80%. Tuy nhiên, nếu ở giai đoạn muộn, tức là khối u không chỉ khu trú ở vòm mà đã xâm lấn hoặc di căn tới các cơ quan khác: não, phổi, xương… thì tỷ lệ sống sẽ thấp hơn nhiều.

Ung thư vòm mũi họng là bệnh lý ác tính phát sinh từ các tế bào biểu mô niêm mạc ở vùng vòm họng - phần cao nhất của họng, ngay phía sau của mũi. Ung thư vòm mũi họng gặp chủ yếu loại ung thư biểu mô không biệt hóa. Nam giới mắc bệnh nhiều hơn nữ giới, với tỷ lệ khoảng 2-3 nam/1 nữ.

Ung thư vòm mũi họng có số lượng bệnh nhân nhiều nhất trong số các ung thư đầu mặt cổ tại Việt Nam. Ung thư vòm là một bệnh khá phổ biến ở Việt Nam, số lượng ung thư vòm có thể chiếm tới 1-1,5% dân số (theo một số nghiên cứu dịch tễ).

Hiểu thế nào cho đúng về ung thư vòm mũi họng

Nhiều người cứ nghĩ loại ung thư này nằm ở phần họng miệng và vùng dưới cổ.

Tuy nhiên, đây mới là vị trí của ung thư vòm mũi họng:

Khối u nằm ở ngay dưới nền sọ, phần họng mũi, chúng ta không thể nhìn thấy được trực tiếp mà phải sử dụng ống nội soi đi qua mũi hoặc sử dụng gương soi thanh quản số 0 soi ngược lên trên mũi từ họng.

Chẩn đoán

Bệnh có thể có biểu hiện sớm gián tiếp qua các cơ quan lân cận: tai – đầu - mũi – hạch cổ. Các biểu hiện sau xuất hiện một bên, tăng dần như: Ù tai, đau đầu, ngạt tắc mũi hoặc chảy máu mũi lờ lờ máu cá, nổi hạch cổ...

Các dấu hiệu trên chỉ điểm có thể có sự có mặt của ung thư vòm – bạn phải đi khám bác sĩ chuyên khoa TAI MŨI HỌNG để xác định chẩn đoán bằng nội soi thấy có khối u vùng vòm mũi họng và sinh thiết chẩn đoán xác đinh là ung thư.

Giai đoạn muộn

Lúc này bệnh nhân xuất hiện liệt các dây thần kinh sọ. Thường khởi đầu là liệt dây số III, VI gây sụp mi và lác trong. Khi ung thư xâm lấn nhiều vị trí tại não, sẽ liệt toàn bộ các dây thần kinh sọ (12 đôi- hội chứng Garcin) dây liệt hầu họng (sặc và nuốt nghẹn, mất cảm giác vùng họng), liệt mặt, liệt lưỡi… liệt các cơ cổ. Bệnh nhân bị nổi hạch cổ hai bên, số lượng nhiều gây biến dạng vùng cổ. Ngoài ra còn có các biểu hiện triệu chứng khác theo cơ quan bị di căn.

Hướng điều trị

Giai đoạn sớm, bệnh nhân sẽ được điều trị bằng xạ trị đơn thuần. Ở giai đoạn muộn: xạ trị kết hợp hóa trị. Có thể kết hợp thêm với miễn dịch trị liệu.

Phòng bệnh

Có một số yếu tố được cho là nguy cơ gây ung thư vòm mũi họng, vì vậy cần ngăn chặn các yếu tố nguy cơ đó. Nên tránh ăn những đồ dưa muối, cá muối…, hạn chế uống rượu, hút thuốc. Cần tăng cường sức đề kháng của niêm mạc mũi họng bằng các thuốc súc họng, ăn uống điều độ, hợp vệ sinh…tránh vi rút EBV. Những người có yếu tố gia đình mắc ung thư vòm nên tránh các nghề có tiếp xúc với bụi gỗ, formaldehyde….

PGS.TS. Phạm Thị Bích Đào - BV Đại học Y Hà Nội

Theo VOV