Ngoại trưởng Mỹ Mike Pompeo trong cuộc họp báo tại trụ sở Tổ chức Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương (NATO) ở Brussels (Bỉ) ngày 27/4. Ảnh: THX/TTXVN |
Theo phóng viên TTXVN tại Trung Đông, trong bài phát biểu đầu tiên về chính sách ngoại giao kể từ khi nhậm chức Ngoại trưởng Mỹ, Ngoại trưởng Pompeo khẳng định Mỹ sẽ không đàm phán lại thỏa thuận hạt nhân Iran năm 2015, hay còn được gọi là JCPOA, thay vào đó đưa ra 12 yêu cầu cơ bản cho một thỏa thuận hạt nhân mới nhằm kiểm soát chặt chẽ hơn chương trình hạt nhân Iran.
Các yêu cầu chính bao gồm yêu cầu Iran ngừng làm giàu urani, không tái chế plutoni, cho phép tiếp cận không hạn chế các cơ sở hạt nhân trên khắp nước này, ngừng phát triển chương trình tên lửa đạn đạo, rút các lực lượng khỏi Syria và chấm dứt hậu thuẫn các nhóm phiến quân ở Trung Đông, thả các công dân Mỹ đang bị Iran giam giữ và chấm dứt các đe dọa hủy diệt Israel.
Ngoại trưởng Mỹ kêu gọi tìm kiếm một thỏa thuận tốt hơn, cảnh báo Mỹ sẽ gây áp lực tài chính chưa từng có nhằm đưa Tehran trở lại bàn đàm phán. Cựu lãnh đạo Cơ quan Tình báo Trung ương Mỹ (CIA) nêu rõ: "Việc này sẽ kết thúc với những lệnh trừng phạt mạnh nhất trong lịch sử".
Ông Pompeo khẳng định việc giảm nhẹ các biện pháp trừng phạt chỉ được thực hiện khi Washington chứng kiến những thay đổi rõ ràng trong chính sách của Tehran. Tân Ngoại trưởng Mỹ cho biết nếu thỏa thuận mới thỏa mãn chính quyền Tổng thống Donald Trump, Washington sẵn lòng dỡ bỏ tất cả các biện pháp trừng phạt kinh tế, nối lại quan hệ ngoại giao và kinh tế toàn diện với Iran. Ông Pompeo cũng kêu gọi sự ủng hộ của các đồng minh trong việc tìm kiếm một thỏa thuận mới.
Thừa nhận quyết định của Tổng thống Trump sẽ gây ra những khó khăn về tài chính và kinh tế cho lượng lớn các đối tác của Mỹ, tuy nhiên Ngoại trưởng Mỹ cảnh báo Washington sẽ trừng phạt những doanh nghiệp châu Âu tiếp tục kinh doanh tại Iran mà vi phạm các lệnh trừng phạt của Mỹ.
Giới phân tích cho rằng tuyên bố trên của Ngoại trưởng Pompeo là "phương án B" trong chiến lược của Mỹ đối với Iran trong bối cảnh các nước EU và Iran đang tìm cách cứu vãn JCPOA sau khi Mỹ đã rút khỏi thỏa thuận này. Iran hiện chưa có bình luận chính thức sau tuyên bố nêu trên của Ngoại trưởng Mỹ.
Ngày 8/5 vừa qua, Tổng thống Donald Trump tuyên bố Mỹ rút khỏi thỏa thuận hạt nhân ký giữa Iran và nhóm P5+1 (gồm Anh, Pháp, Mỹ, Nga, Trung Quốc và Đức), đồng thời tuyên bố sẽ "trừng phạt kinh tế ở cấp độ cao nhất" đối với Tehran. Quyết định của ông Trump vấp phải sự phản đối của quốc tế, trong khi các bên ký kết còn lại đều khẳng định sẽ tiếp tục thực thi văn kiện này.
