Thông tin Việt Nam đặt niềm tin vào máy bay huấn luyện - chiến đấu Yak-130 do Nga chế tạo lần đầu được đề cập đến trong bài viết “Đổi mới chương trình, quy trình đào tạo phi công quân sự là cần thiết” đăng trên báo Phòng không - Không quân:
"Tuy nhiên, cái mới nhất của chương trình lần này là học viên không phải tốt nghiệp trên máy bay L-39 mà phải tốt nghiệp trên loại máy bay mới hơn. Theo dự kiến của Quân chủng và của Bộ Quốc phòng, máy bay Yak-130 là loại máy bay hiện đại, thế hệ 4 và nó tương thích với trang thiết bị của các loại máy bay Su-27, Su-30.
Do đó, nó rất thuận lợi cho việc phi công sau khi tốt nghiệp đào tạo tại Trường Sĩ quan Không quân về chuyển loại đào tạo tại đơn vị trên các loại máy bay Su-27, Su-30".
Tiếp theo, trong nhiều cuộc triển lãm quốc phòng được Nga tổ chức, phái đoàn quân sự Việt Nam luôn dành sự quan tâm sâu sắc đến chiếc máy bay huấn luyện cao cấp này, chỉ dấu cho thấy hợp đồng đã sắp được ký kết.
 |
Việt Nam luôn dành sự quan tâm sâu sắc đến máy bay huấn luyện - chiến đấu Yak-130 |
Mới đây nhật báo Vedomosti dẫn nguồn tin từ 2 giám đốc điều hành giấu tên trong ngành công nghiệp quốc phòng Nga cho biết, thỏa thuận trị giá 350 triệu USD được ký vào năm 2019 sẽ cung cấp cho Việt Nam ít nhất 12 máy bay huấn luyện - chiến đấu Yak-130.
Nếu thương vụ này được hoàn thành thì Việt Nam sẽ là khách hàng nước ngoài thứ 6 trên thế giới trang bị Yak-130.
Hiện tại Tổng công ty xuất nhập khẩu vũ khí nhà nước Nga Rosoboronexport và Cơ quan phụ trách hợp tác quân sự liên bang Nga chưa đưa ra bình luận chính thức về thông tin trên.
Nhưng theo chuyên gia quân sự và tổng biên tập tạp chí Arms Exports, ông Andrei Frolov thì: “Hợp đồng nói trên mở đường cho việc Việt Nam có thể sẽ mua các chiến đấu cơ tiên tiến hơn từ Nga, bao gồm Su-30SM và Su-35”.
 |
Yak-130 hoàn toàn có thể nằm trong đội hình tác chiến cùng tiêm kích Su-27/30 |
Như vậy mặc dù chưa công bố thời hạn bàn giao nhưng khả năng cao là chiếc Yak-130 đầu tiên sẽ hạ cánh xuống Dải đất hình chữ S ngay trong năm 2020, khi đó Không quân Việt Nam sẽ có một phương tiện hiện đại để thay thế những chiếc L-39C Albatros đã cao tuổi.
Vấn đề thu hút sự quan tâm hiện nay đó là ngoài Trường Sĩ quan Không quân thì số máy bay trên còn được trang bị cho đơn vị nào khác? Theo dự đoán thì hoàn toàn có khả năng chúng sẽ phân bổ về các trung đoàn đang khai thác tiêm kích Su-27/30.
Nhờ việc mô phỏng gần như chính xác các bài bay dành cho phi công lái Su-27/30 và có giá thành khai thác rẻ hơn nhiều mà Yak-130 sẽ là lựa chọn tốt cho việc bay chống giãn cách, cũng như tiến hành huấn luyện cơ bản trước khi bay trên tiêm kích thực thụ.
Bên cạnh đó, Yak-130 cũng có tính năng chiến đấu khá tốt khi mang được radar dẫn bắn cùng các loại tên lửa không đối không và không đối đất hiện đại, nó hoàn toàn đủ khả năng tác chiến cùng Su-27/30 khi đứng chung đội hình, do vậy sẽ không ngạc nhiên nếu mỗi trung đoàn Su-27/30 được biên chế thêm 1 - 2 chiếc Yak-130.
