Mạ đã lên già nhưng đến chiều hôm qua (12/6), chị Lý mới cấy vì thiếu nước.
14 giờ chiều, nắng hè như thiêu đốt, mẹ con chị Nguyễn Thị Lý - thôn Liên Thanh, Thạch Hạ (TP Hà Tĩnh) vẫn phải đẩy mạ ra đồng để cấy. Vụ hè thu này, gia đình chị làm 1 mẫu nhưng có đến 6 sào không thể cấy kịp như kế hoạch ban đầu vì phải đợi nước.
Chị Lý cho biết: “Mạ đã lên cao mà đồng phải chờ nước. Mãi đến chiều qua tôi mới lấy nước về được mấy sào ở vùng này, còn 6 sào nữa thì vẫn phải chờ. Ba năm nay, đây là vụ hè thu khô hạn nhất”.
Theo chị Lý, từ ngày bắt đầu thời vụ, nước từ kênh Kẻ Gỗ chỉ về được 1 ngày và tưới được một ít ruộng phía gần đường Tỉnh lộ 9.
Cũng từ chiều qua, nước từ đập Ghè (xã Thạch Hạ - TP Hà Tĩnh) được bơm lên để cứu lúa.
Ở Thạch Hạ, có đến 3 - 4 thôn bị thiếu nước trầm trọng, gồm: Liên Thanh, Liên Hà, Liên Nhật. Vài ngày nay, xã Thạch Hạ phải cho bơm nước từ Đập Ghè để tưới cho các vùng đồng chống hạn. Điều lo nhất là nếu nắng nóng gay gắt tiếp tục kéo dài, mặn có thể xâm nhập thì cống từ đập này cũng phải đóng lại.
“Ruộng nhà tôi đến kỳ đổ đạm bón thúc nhưng nước không còn đủ để cây hấp thu nữa nên tạm gián đoạn” - bà Trương Thị Thu (thôn Liên Hà) chia sẻ.
Ngay từ đầu vụ sản xuất năm nay, hàng nghìn ha được tiên lượng sẽ chịu cảnh thiếu nước. Dù xảy ra cục bộ nhưng trong điều kiện thời tiết nhiệt độ cao nên tình hình càng trở nên căng thẳng và vất vả cho bà con nông dân. Đó là lý do rất nhiều diện tích ở Hương Khê, Nghi Xuân, Thạch Hà, Hồng Lĩnh... vẫn đang bỏ hoang.
Thiếu nước khiến nhiều diện tích đành bỏ hoang.
Ông Lê Quang Vinh - Trưởng phòng Nông nghiệp huyện Hương Khê cho biết: “Tình trạng thiếu nước rơi vào các vùng Hà Linh, Phương Mỹ, Phương Điền. Đây là những vùng sản xuất phụ thuộc vào nguồn nước tự nhiên, việc phải bỏ hoang diện tích là bất khả kháng”.
Trong khi đó, nhờ thời vụ năm nay đẩy sớm hơn nên nhiều nơi “chớp” được thời điểm “vàng” của thời vụ, thuận lợi từ xuống giống đến chăm sóc. Bà Nguyễn Thị Dần (xã Kỳ Tiến, Kỳ Anh) cho biết: “Nhờ làm sớm nên chúng tôi tránh được thời điểm căng thẳng nhất về thời tiết và nước tưới. Để tiết kiệm thì ngay khi làm đất, gieo cấy tôi đã có phương án giữ nước nên ruộng không bị thiếu nước. Tỉa dặm xong là tôi có thể bón thúc đợt 1 rồi”.
Bà con xã Kỳ Tiến tỉa dặm cho lúa hè thu.
Theo Chi cục Trồng trọt - BVTV tỉnh, thời vụ gieo cấy vụ hè thu 2019 đã cơ bản kết thúc, đến thời điểm này, một số vùng gieo cấy sớm đã tiến hành tỉa dặm và bón thúc cho đợt sinh trưởng đầu tiên của lúa hè thu.
Ông Nguyễn Trí Hà - Chi cục trưởng Chi cục Trồng trọt - BVTV tỉnh cho hay: “Đây là thời điểm quan trọng trong quá trình sinh trưởng của cây lúa. Các địa phương cần có giải pháp sớm về điều tiết nguồn nước cho các vùng đã gieo cấy để đảm bảo ruộng đủ nước, tiến hành chăm sóc và bón thúc cho lúa. Bên cạnh đó, bà con nông dân cần theo dõi tình hình sâu bệnh hại lúa hè thu”.
Theo dự báo, nắng nóng sẽ còn kéo dài ít nhất đến hết tháng 6 này và có thể nhiệt độ sẽ không ở mức "gác kim" như hồi tháng 5/2019 nhưng thời gian diễn ra dài cộng với nhu cầu dùng nước cao sẽ còn gây áp lực lớn cho đồng ruộng hè thu.