Từ ngày 23/5/2018 đến nay, lượng gang lỏng sản xuất được từ Lò cao số 2 của FHS đã đáp ứng yêu cầu tiếp nhận của lò chuyển
Bộ Tài nguyên và Môi trường đã vào cuộc
Trước việc một số hộ dân trong khu vực TDP Liên Giang, phường Kỳ Long, TX Kỳ Anh (Hà Tĩnh) phản ánh về việc xuất hiện bụi bám vào nền, tường nhà và các vật dụng của nhân dân vào ngày 21/5/2018, từ ngày 30/5/2018 đến ngày 6/6/2018, Đoàn kiểm tra liên ngành do Bộ TN&MT phối hợp với các cơ quan của tỉnh Hà Tĩnh đã tiến hành kiểm tra, giám sát về bảo vệ môi trường đối với Công ty TNHH Gang thép Hưng Nghiệp Formosa Hà Tĩnh (FHS), khảo sát thực tế tại các khu vực có phản ánh của người dân về hiện tượng xuất hiện bụi bất thường.
Đồng thời với đó, đoàn cũng phối hợp với Viện Hàn lâm Khoa học và Công nghệ Việt Nam lấy mẫu môi trường không khí xung quanh tại 8 điểm có phản ánh của người dân (lấy liên tục trong các ngày từ 30/5/2018 đến 12/6/2018, vào các thời điểm sáng, trưa, chiều, tối khác nhau). Để kịp thời thông tin đến người dân và đơn vị liên quan biết, Sở TN&MT Hà Tĩnh cung cấp một số thông tin như sau:
FHS bắt đầu vận hành Lò cao số 2 từ ngày 18/5/2018, đến ngày 19/5/2018 cho ra mẻ gang lỏng đầu tiên. Theo quy trình kỹ thuật luyện gang lò cao tại FHS hiện nay cũng như của các nhà máy luyện gang trên thế giới, một số mẻ gang lỏng đầu tiên sẽ cho ra sản phẩm chứa hàm lượng Silic cao (do phải dùng phụ liệu với tỷ lệ nhiều hơn các mẻ thông thường để đảm bảo quá trình nâng nhiệt độ lò), chưa đáp ứng yêu cầu chuyển sang lò chuyển để luyện thép. Các mẻ gang lỏng này được FHS chuyển sang xưởng đúc gang hoặc đổ ra bãi chứa gang lỏng (dùng vòi phun nước làm nguội) đã được quy hoạch và được FHS thu hồi, tái sử dụng làm nguyên liệu cho các mẻ luyện gang tiếp theo.
Theo quy trình công nghệ sản xuất, gang lỏng ra lò có nhiệt độ khoảng 1.500oC, khi bị giảm nhiệt độ đến dưới nhiệt độ đông đặc, gang lỏng ở dạng Cementit (Fe3C) bị quá bão hoà sẽ tiết ra tinh thể graphite (thành phần 100% là Carbon) có hình tấm, màu xám óng ánh, kích thước và khối lượng rất nhỏ (vảy Carbon), bền vững về mặt hoá học và có khả năng phát tán đi xa khi gặp điều kiện gió lớn.
Trong ngày 21 và 22/5/2018, do lượng gang lỏng sản xuất ra tại Lò cao số 2 có hàm lượng Silic cao không đáp ứng yêu cầu luyện thép, FHS đã tiến hành đổ 8 xe gang lỏng với khối lượng là 2.351 tấn ra bãi đổ gang lỏng. Quá trình đổ gang, làm nguội bằng nước đã tạo ra cột hơi nước cuốn theo một phần vảy Carbon, đồng thời kết hợp với hướng gió Đông đến Đông Nam có tốc độ lớn (từ 5-8 m/s) đã làm một lượng bụi chứa vảy Carbon bị cuốn ra ngoài khu vực nhà máy, theo hướng gió thổi đến khu vực phường Kỳ Long.
Chưa có ghi nhận bụi carbon ảnh hưởng đến sức khỏe con người
Theo kết quả phân tích vảy bụi óng ánh thu được tại khu vực người dân phản ánh có thành phần Carbon là tương đồng với hiện tượng xảy ra trong ngày 21/5/2018 nêu trên và được biết hiện nay chưa có ghi nhận nào về việc vảy bụi carbon gây ảnh hưởng đến sức khỏe con người.
Từ ngày 23/5/2018 đến nay, lượng gang lỏng sản xuất được từ Lò cao số 2 của FHS đã đáp ứng yêu cầu tiếp nhận của lò chuyển, FHS đã chấm dứt hoạt động đổ gang lỏng ra bãi chứa. Đoàn kiểm tra liên ngành đã yêu cầu FHS khẩn trương rà soát, hoàn thiện quy trình vận hành Lò cao số 2, đảm bảo lượng gang lỏng sản xuất ra đáp ứng tiêu chuẩn tiếp nhận của lò chuyển về hàm lượng silic; trường hợp silic trong gang lỏng cao phải chủ động giảm công suất lò để đảm bảo xưởng đúc gang đủ công suất đúc toàn bộ lượng gang lỏng chưa đáp ứng yêu cầu, không được đổ gang lỏng ra bãi chứa như các ngày 21 và 22/5/2018 vừa qua.
Kết quả phân tích mẫu môi trường xung quanh tại các vị trí có phản ánh của người dân về hiện tượng bụi nêu trên, từ ngày 30/5 đến ngày 12/6/2018 cho thấy các thông số đều nằm trong giới hạn cho phép của QCVN 05:2013/BTNMT - Quy chuẩn kỹ thuật quốc gia về chất lượng không khí xung quanh và QCVN 06:2009/BTNMT - Quy chuẩn kỹ thuật quốc gia về một số chất độc hại trong không khí xung quanh.
Đoàn kiểm tra liên ngành đã yêu cầu FHS phối hợp với Viện Hàn lâm Khoa học và Công nghệ Việt Nam tiếp tục lấy mẫu môi trường xung quanh liên tục trong 1 tuần tiếp theo và quan trắc định kỳ, thường xuyên lâu dài để theo dõi, giám sát chất lượng môi trường khu vực. Kết quả phân tích sẽ định kỳ cung cấp thông tin cho người dân được biết.
