Biện pháp thụ phấn bổ sung bằng cơ giới của Viện Nghiên cứu Rau quả sẽ giúp người dân Hà Tĩnh tiết giảm được thời gian thụ phấn cho cây bưởi mà vẫn đạt tỷ lệ đậu quả cao.
Thụ phấn bổ sung là biện pháp cần thiết để bưởi Phúc Trạch cho năng suất cao. Tuy nhiên, việc thụ phấn thủ công bằng tay thường tốn công và không thực hiện được ở những vị trí khó. Do vậy, cần có những nghiên cứu biện pháp thụ phấn bằng cơ giới để giảm bớt khó khăn, hạ giá thành sản xuất, tăng sức cạnh trạnh của sản phẩm bưởi Phúc Trạch.
Từ năm 2010 đến nay, Viện Nghiên cứu Rau quả đã thực hiện một số nội dung nghiên cứu nhằm nâng cao năng suất, chất lượng bưởi Phúc Trạch. Qua đó, đã xác định được một số nguyên nhân chính làm suy giảm năng suất, chất lượng và đưa ra quy trình kỹ thuật khắc phục rất có hiệu quả đối với giống bưởi đặc sản này.
Trong quy trình đó, biện pháp thụ phấn bổ sung bằng cơ giới được cho là giải pháp kỹ thuật then chốt, có tính chất quyết định.
Phương pháp thủ công lâu nay tốn nhiều công lao động trong khi không thể thực hiện ở các vị trí trên cao.
Kỹ sư Võ Tá Tài - Cơ sở bảo tồn nhân giống bưởi Phúc Trạch, Hương Khê cho hay, muốn cây bưởi đậu quả nhiều, nông dân phải thụ phấn bằng tay, mất nhiều thời gian, công sức vì phải trèo lên cây, chấm phấn bưởi chua cho từng hoa. Quá trình thụ phấn cũng gặp nhiều nguy hiểm, năng suất làm việc không cao.
Chiếc máy thụ phấn của Viện Nghiên cứu Rau quả sẽ giúp nông dân tiết kiệm được thời gian, cũng như công lao động. Năm 2018, khi được áp dụng thử nghiệm tại cơ sở, chiếc máy cho hiệu quả rất tích cực, tỷ lệ đậu quả cao tương đương với thụ phấn thủ công. Đặc biệt, nếu như trước đây phải bỏ những hoa quá cao thì bây giờ chỉ cần đưa máy lên rồi lắc đều trên hoa cho hạt phấn bám vào nhụy là được.
Để có thể thụ phấn bằng máy, cần tách phấn hoa bưởi chua và trộn với bột đá theo tỷ lệ 1:4 rồi tiến hành phun lên hoa bưởi Phúc Trạch.
Tiến sỹ Vũ Việt Hưng – Trưởng bộ môn cây ăn quả, Viện Nghiên cứu Rau quả - Chủ nhiệm đề tài cho biết, đề tài nghiên cứu kỹ thuật thụ phấn bằng cơ giới trên bưởi Phúc Trạch được triển khai từ đầu năm 2018, kết quả bước đầu rất khả quan. Hai nội dung quan trọng nhất mà chúng tôi đang thực hiện nghiên cứu là xác định loại bột, tỷ lệ phối trộn với phấn bưởi chua và số lần thụ phấn trên mỗi cây.
Cụ thể, để tiết kiệm phấn hoa, cần có vật liệu phối trộn, thông thường sẽ có các loại bột sữa, bột đá, bột gạo… Qua thử nghiệm trên cây bưởi Phúc Trạch, bột đá phát huy hiệu quả cao hơn cả, ít bị tác động bởi thời tiết ẩm đặc trưng ở Hương Khê mùa cây bưởi ra hoa; và tỉ lệ 1:4 (4 thìa bột đá, 1 thìa phấn hoa) được đánh giá phù hợp nhất.
Ưu điểm của chiếc máy là giảm công lao động và có thể thụ phấn ở những vị trí khó.
"Chi phí cho một chiếc máy khoảng 500.000 đồng. Chúng tôi đang tiếp tục cải tiến máy để nâng cao hiệu quả hơn. Tất nhiên, phấn càng nhiều và tần suất càng cao thì sẽ cho tỷ lệ đậu quả cao, song chúng tôi phải tìm ra công thức tốt nhất để đảm bảo tiết kiệm chi phí và công sức mà vẫn đảm bảo hiệu quả" - ông Hưng nói thêm.
